Đổi mới giáo dục phổ thông

Ngày 28-11, với 79,88% đại biểu (ĐB) tán thành, Quốc hội (QH) đã thông qua Nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông.

Mềm dẻo, linh hoạt

Theo nghị quyết, từ năm học 2018-2019, sẽ áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và SGK mới theo hình thức cuốn chiếu đối với mỗi cấp tiểu học, THCS và THPT. Chủ trương của QH là thực hiện một chương trình giáo dục phổ thông thống nhất nhưng mềm dẻo, linh hoạt.

Phiên bế mạc kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIIIẢnh: HOÀNG NGỌC

Trình bày báo cáo giải trình về nghị quyết của Ủy ban Thường vụ (TV) QH, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi cho biết đa số ý kiến ĐBQH đồng tình chủ trương này nhưng cũng có một số ý kiến đề nghị xây dựng nhiều chương trình giáo dục phổ thông; một số ý kiến khác đề nghị xây dựng một chương trình giáo dục phổ thông thống nhất trong cả nước. Có ý kiến đề nghị cân nhắc tỉ lệ 20% nội dung “mềm dẻo” là quá nhiều, sẽ gây khó khăn cho các địa phương, cơ sở khi thực hiện. Từ kết quả tổng kết thực tiễn, có nghiên cứu kinh nghiệm của thế giới, Ủy ban TVQH nhất trí với đề nghị của Chính phủ là xây dựng một chương trình giáo dục phổ thông khả thi, thống nhất trong cả nước nhưng “mềm dẻo, linh hoạt”.

Về việc xã hội hóa biên soạn và xuất bản SGK phổ thông, báo cáo giải trình cho biết nhiều ĐBQH tán thành chủ trương xã hội hóa công tác biên soạn SGK và nhất trí Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. Tuy vậy, cũng có nhiều ý kiến băn khoăn về tính khách quan và sự công bằng trong biên soạn SGK và đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo không tổ chức biên soạn mà chỉ tổ chức thẩm định SGK. Một số ý kiến đề nghị chú trọng việc xây dựng các quy định về thẩm định nhằm bảo đảm chất lượng SGK và quy định việc lựa chọn SGK theo hướng tăng cường sự tham gia của giáo viên, học sinh và cộng đồng dân cư.

Vẫn giữ 3 mức tín nhiệm

Với 405/453 ĐB có mặt biểu quyết tán thành, QH đã thông qua nghị quyết của QH về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn.

Báo cáo của Ủy ban TVQH giải trình thêm về nghị quyết này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết về thời hạn và thời điểm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, một số ý kiến cho rằng thời hạn lấy phiếu tín nhiệm 1 lần/nhiệm kỳ là không phù hợp, đề nghị lấy phiếu tín nhiệm 2 lần/nhiệm kỳ, lần thứ nhất vào cuối năm thứ 2 (hoặc đầu năm thứ 3), lần thứ hai vào cuối năm thứ 4 của nhiệm kỳ QH, HĐND.

Về vấn đề này, Ủy ban TVQH cho rằng việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm 1 lần vào năm thứ ba của nhiệm kỳ QH hoặc HĐND, ngoài việc khắc phục những hạn chế của cơ chế lấy phiếu tín nhiệm hằng năm theo quy định hiện hành, còn có thuận lợi là sẽ kết nối kết quả lấy phiếu tín nhiệm với việc xem xét, đánh giá cán bộ giữa nhiệm kỳ của các tổ chức Đảng, làm cơ sở cho việc quy hoạch, chuẩn bị nhân sự cho khóa tiếp theo. Quy định QH, HĐND lấy phiếu tín nhiệm 1 lần/nhiệm kỳ sẽ tạo sự đồng bộ với quy định về thời hạn và thời điểm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm trong cả hệ thống chính trị theo tinh thần kết luận tại Hội nghị Ban Chấp hành trung ương Đảng lần thứ 9 (khóa XI). Từ đó, Ủy ban TVQH đề nghị QH chấp thuận cho giữ quy định về vấn đề này như dự thảo nghị quyết: QH, HĐND tổ chức lấy phiếu tín nhiệm 1 lần vào năm thứ ba của nhiệm kỳ QH hoặc HĐND.

Về mức độ tín nhiệm, một số ý kiến đề nghị quy định 2 mức độ tín nhiệm: “tín nhiệm” và “không tín nhiệm”, có ý kiến đề nghị quy định 2 mức độ tín nhiệm là “tín nhiệm” và “không tín nhiệm” nhưng trong “tín nhiệm” thì có 2 mức là “tín nhiệm” và “tín nhiệm cao”. Theo Ủy ban TVQH, quy định 3 mức độ tín nhiệm nhằm phân biệt rõ tính chất khác nhau giữa việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm nhằm xác định hệ quả của hoạt động này, xem đây là một bước chuẩn bị trong quy trình bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn; theo quy định thì việc bỏ phiếu tín nhiệm có 2 mức tín nhiệm và không tín nhiệm và cũng không quy định số lần bỏ phiếu trong 1 nhiệm kỳ.

Ông Lý nhấn mạnh qua 2 lần lấy phiếu tín nhiệm vừa qua tại QH, việc ĐBQH thể hiện tín nhiệm theo 3 mức về cơ bản đã phản ánh sự đánh giá thận trọng, công tâm, khách quan của ĐB đối với những người được QH bầu, phê chuẩn. Đây là sự động viên, khích lệ tích cực để người được lấy phiếu tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, đồng thời cũng là sự nhắc nhở, cảnh báo giúp họ sửa chữa kịp thời những hạn chế, yếu kém trong công tác.

Trên cơ sở này, Ủy ban TVQH đề nghị QH cho giữ quy định về 3 mức độ tín nhiệm như đã thể hiện trong dự thảo nghị quyết theo đúng tinh thần kết luận tại Hội nghị Ban Chấp hành trung ương Đảng lần thứ 9 (khóa XI). Cụ thể: QH lấy phiếu tín nhiệm bằng cách bỏ phiếu kín. Trên phiếu ghi rõ họ tên, chức vụ của những người được lấy phiếu tín nhiệm, các mức độ: “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm”, “tín nhiệm thấp”.