Nghe nói Cà Mau xa lắm… - câu hát cửa miệng của khách phương xa khi đặt chân đến vùng đất cuối trời Nam Tổ quốc nghe cứ man mác. Cà Mau vốn đã rất xa nhưng Đất Mũi - mảnh đất tận cùng trên dãy đất hình chữ S thuộc huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau - càng diệu vợi. Sự xa xôi của đò giang cách trở ấy như kéo dài thêm hàng chục lần cái khoảng cách địa lý chỉ khoảng 100 km đường chim bay từ TP Cà Mau về Đất Mũi.
Thế nhưng, đó là chuyện của nhiều năm về trước. Còn bây giờ, Mũi Cà Mau thật sự đã rất gần.
Giấc mơ có thật
Hơn chục lần tôi đến, có thể nói là đã nhẵn dấu chân trên mảnh đất tận cùng cực Nam Tổ quốc. Thế nhưng, cứ mỗi lần tới Cà Mau là tôi lại muốn “bay” thẳng về vùng đất thiêng liêng Đất Mũi. Về để một lần nữa đặt một chân xuống biển Tây trong lúc chân kia còn thò thụt bùn lầy biển Đông giữa hoàng hôn đỏ ối. Về để được theo những ngư dân hiếu khách lênh đênh trên các con tàu nhỏ ra biển đóng đáy cạn hay ra bãi bồi săn thòi lòi - loài cá duy nhất trên thế giới biết leo cây. Về để đêm được ngủ trong những căn nhà sàn không cửa bốn bề lộng gió…
Sự hấp dẫn của vùng đất còn lưu giữ nhiều nét hoang sơ khiến biết bao người đam mê khám phá nhưng lại ái ngại cách trở đò giang. Hơn 10 năm trước, để đến được Đất Mũi, tôi phải ngồi tàu gần cả ngày từ trung tâm tỉnh Cà Mau. Những năm gần đây, khi có canô cao tốc thì thời gian rút ngắn được còn 3 giờ nhưng phải quay lại trước 15 giờ để không lỡ chuyến tàu cuối. Chính vì vậy mà hồi đó, ngoài cánh phóng viên, năm thì mười họa mới có du khách đến với Đất Mũi.
Hôm khánh thành đường Hồ Chí Minh về Đất Mũi mới đây, đoàn ô tô đi đến đâu là từ người già đến trẻ nhỏ đều chạy ra vẫy tay hân hoan chào đón. Hình ảnh thân thương đó dường như chỉ có ở nơi này. Hình ảnh ấy gợi nhớ lần đầu tiên tôi đặt chân đến Đất Mũi hơn 10 năm trước. Khi ấy, những đứa trẻ hiếu kỳ cứ bám theo chân người lạ từ đầu đến cuối xóm chỉ để được ngắm chiếc máy ảnh mà chưa bao giờ chúng được nhìn thấy nhưng lại lấm lét né tránh lúc ống kính hướng về phía mình…
Lão ngư Nguyễn Văn Đá (Tám Đá) hồ hởi: “Nói chi mấy đứa nhỏ, ngay cả tôi cũng phấn khích không kém khi lần đầu tiên được nhìn thấy ô tô, mà còn rất nhiều chiếc, chạy trên đường quê mình. Mọi việc giống như một giấc mơ vậy!”. Không chỉ ông Tám Đá và người dân xứ này, ngay cả bản thân tôi và các đồng nghiệp cũng thấy lạ lẫm khi lần đầu tiên chứng kiến cảnh một hàng ô tô đậu dưới chân rừng đước.
Bỏ ngang bữa nhậu sớm, anh Thạch Cam chạy ra hòa cùng niềm vui với người Đất Mũi. Tôi nhìn thấy nước mắt lưng tròng trên khuôn mặt của người đàn ông có vẻ ngoài “gấu biển” này. Thạch Cam cho biết anh “chạy đói” từ miệt Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu xuống Đất Mũi hơn 10 năm nay, lấy vợ và sinh 5 đứa con nhưng chưa một lần được về thăm quê.
“Tính ra, quê tôi cách đây chưa tới 150 km nhưng tiền mua vé tàu cho cả nhà về Giá Rai cũng mất trên 2 triệu đồng. Đó là số tiền mà chưa bao giờ tôi dành dụm được. Mỗi ngày mò cua bắt ốc kiếm được 50.000 đồng, không đói là may lắm rồi. Giờ đã có đường, không lâu nữa chắc có xe chở khách, khi đó tôi sẽ đưa vợ con về quê mẹ một lần cho biết” - anh hăm hở.
Chắp cánh tương lai
Sau dịp thông xe về Đất Mũi, tôi quyết định quay lại vùng đất này bằng xe máy để tận hưởng cái cảm giác tự mình đến đây mà không phụ thuộc vào phương tiện nào khác. Tôi cũng muốn tranh thủ hít thở không khí trong lành trên con đường mới mở xuyên qua rừng đước bạt ngàn, thẳng tắp.
Từ TP Cà Mau, đi hơn 50 km theo Quốc lộ 1 chỉ hơn 1 giờ tôi đã đến thị trấn Năm Căn. Từ đây, đi thêm hơn 50 km theo đường Hồ Chí Minh mới mở là tới Đất Mũi. Đoạn đường này tuy đã thông xe nhưng chưa kịp trải nhựa nên có phần khó đi. Phải mất hơn 2 giờ, xóm Mũi thân quen mới hiện ra trong tầm mắt tôi. Tính ra, đến Đất Mũi giờ cũng mất thời gian tương đương đi tàu cao tốc nhưng có điều là muốn về lúc nào tùy thích.
Tôi ghé chỗ ông Tám Đá khi ông đang dự tính kêu thợ đến sửa lại căn nhà. “Chủ yếu là sửa lại phần trước để gắn cửa nẻo chứ không thể để trống huơ như trước” - ông cho biết. Cả xóm dường như ai cũng tất bật sửa lại những căn nhà không cửa. Ông Tám lý giải: “Trước đây, dân xóm này cất nhà không cần làm cửa vì trộm vào lấy đồ cũng không có đường mà mang đi tiêu thụ. Còn bây giờ, có đường rồi thì phải thay đổi nếp sống thôi”.
Vậy là chẳng bao lâu nữa, xóm “nhà không cửa” sẽ lùi vào quá khứ cùng với bao nhiêu nét hồn nhiên, hoang dã đã tạo nên dấu ấn, ký ức khó phai của vùng đất này với khách thập phương. Trong không khí phấn khởi, tôi cũng nhận ra trên khuôn mặt của vài ngư dân luống tuổi nét buồn phảng phất chút bất an.
Ông Trần Thanh Tùng, Trưởng ấp Xóm Mũi, trông cũng lam lũ như các ngư dân khác nhưng có cách nhìn và nói chuyện của một người hiểu biết: “Sự phát triển, hội nhập nào cũng phải có đánh đổi. Một vài nét văn hóa đặc trưng của Đất Mũi có thể mất đi vì không còn phù hợp nhưng quan trọng nhất là tương lai của thế hệ mai sau. Đã bao đời nay rồi, trẻ con nơi đây khi mở mắt chào đời đã nhìn về phía biển. Cha mẹ cũng dạy con kỹ năng kiếm sống ngoài biển và lớn lên lại ra biển mưu sinh. Còn từ đây về sau, các cháu sẽ phải nhìn về chỗ khác, nhìn về con đường mới nối dài lên các phố thị như hướng về tương lai của mình. Rồi các cháu sẽ phải học hành để thực hiện giấc mơ ấy”.
Ông Tám Đá và những người hàng xóm gật gù tán thưởng lời trưởng ấp, cùng nâng ly trà trong căn nhà sàn không cửa trống hoác giữa mênh mông lộng gió. Có lẽ đây cũng là lần cuối tôi cùng họ được tận hưởng những luồng gió biển miên man thổi vào các căn nhà không cửa “huyền thoại”. Có chút tiếc nuối nhưng cũng không phải là vấn đề hệ trọng, vì trong tương lai ắt sẽ có luồng gió mới thổi qua đây...
Sẽ thay da đổi thịt nhờ du lịch
Ông Lý Hoàng Tiến, Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển, tỏ ra rất kỳ vọng và tin tưởng kinh tế - xã hội của Đất Mũi sẽ phát triển đột phá, tăng tốc trong thời gian không xa khi giao thông đường bộ đã được kết nối.
Sinh ra và lớn lên ở Đất Mũi, từng công tác và giữ vai trò lãnh đạo xã hàng chục năm nên ông Tiến rất thấu hiểu cảnh cô lập, chơi vơi của vùng đất này khi giao thông hoàn toàn phụ thuộc vào đường thủy. Việc học hành, khám chữa bệnh đều phải đi bằng đường thủy, rất mất thời gian và không an toàn. Bây giờ, đường Hồ Chí Minh đã thông suốt, kết nối Đất Mũi với phần còn lại của đất nước sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho vùng đất này chuyển mình trong thời gian không xa nữa.
“Con đường xuyên qua rừng tạo nên diện mạo mới cho hàng loạt khu dân cư. Rồi từ con đường này, sẽ có những đường nhỏ khác tẻ nhánh ra các vùng dân cư ven rừng, nối những xóm nhà heo hút với mạch đường bộ, xóa cảnh cô lập trên toàn xã. Trẻ em không phải đi học bằng đò, người dân đi khám chữa bệnh dễ dàng hơn. Ngoài ra, các nhu yếu phẩm đến với người dân sẽ phong phú hơn, giá cả hợp lý hơn, người dân nghèo sẽ chi tiêu ít hơn. Ngược lại, người dân địa phương bán hàng hóa được giá hơn, không còn bị thương lái ép giá để bù chi phí vận chuyển... Nhưng trên tất cả, điều mà tôi tin tưởng vùng đất này sẽ nhanh chóng thay da đổi thịt là nhờ du lịch” - ông phác họa.
Theo ông Tiến, Đất Mũi có vị trí rất quan trọng, là vùng đất cực Nam của Tổ quốc, ai cũng muốn đến tham quan một lần trong đời nhưng việc đi lại trước đây quá khó khăn. Thậm chí, rất nhiều người dân Cà Mau còn chưa từng đặt chân đến Đất Mũi.
“Bây giờ có đường lộ rồi, du khách đến Đất Mũi sẽ tăng đột biến. Đây là cơ hội tốt để người dân làm du lịch. Ai có tiền thì đầu tư các loại hình du lịch sinh thái. Người dân nghèo cũng có thể tham gia bằng cách bán các sản phẩm lưu niệm, đặc sản của địa phương… Ngoài ra, khi giao thông thông suốt, người dân ở đây còn có điều kiện giao thương, giao lưu văn hóa với các nơi khác” - ông Tiến kỳ vọng.
và quét mã QR
Bình luận (0)