Gồng mình chống hạn

Thiếu trầm trọng nguồn nước sản xuất, chăn nuôi, sinh hoạt… từ gần một năm qua là thực trạng ở nhiều địa phương của tỉnh Ninh Thuận

Còn nước… còn vét

Trưa cuối tháng 2-1015, giữa dòng suối chảy qua thôn Tham Dú, xã Phước Trung, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận, gần 20 người dùng cuốc, xẻng quần thảo với đất đá. Sau mỗi gàu đất đá được xúc lên, mọi người lại cố tìm nguồn nước giữa lòng suối. Lão nông người Raglai Chamaléa Hâu nói bằng giọng Kinh lơ lớ: “Hơn 30 năm sống ở vùng đất này, lần đầu tiên tui mới thấy sự khốc liệt của nắng hạn”.

Từ trước Tết Nguyên đán, người dân 2 làng Đồng Dày, Tham Dú phải thuê máy đào ao để tìm nước chống hạn. Trên dòng suối nhỏ chỉ vài km, có không dưới 20 ao lớn, nhỏ đã được người dân ở đây đào. Trên một bờ ao vừa đào rộng khoảng 200 m2, mừng đến ứa nước mắt khi thấy nước, anh Sằn A Thạnh, dân tộc Nùng, cho biết: “Thuê máy đào mỗi giờ 600.000 đồng nên mỗi ao tốn ít nhất 9-10 triệu đồng. Tốn kém dữ lắm nhưng có nước là tui yên tâm rồi”.

Trên dòng suối đầy đá sỏi này, ông Trương Quý Dương, Chủ tịch UBND xã Phước Trung, tất bật đốc thúc tốp thợ đào giếng cứu khát cho dân trong tiếng đá vỡ lẫn tiếng máy inh ỏi. “Dê, bò đói khát đã đành, chỉ lo cho gần 1.000 người của địa phương từ mấy tháng nay phải chạy đôn chạy đáo mua nước sinh hoạt. Những gia đình nghèo không có tiền mua nước phải sử dụng nước ao tù rất mất vệ sinh. May mà tỉnh đã trợ giúp mỗi ngày 4 xe bồn khoảng 100 m3 nước sạch cho dân, nếu không thì bà con chẳng biết phải sống ra sao...” - ông Hùng bày tỏ.

Từ miền núi các huyện Bác Ái, Ninh Sơn, ngược về huyện biển Ninh Hải, Thuận Nam, cả huyện thuần nông Ninh Phước, đâu đâu chúng tôi cũng nghe người ta bàn chuyện “gom” nước chống hạn.

Đồng khô, cỏ cháy

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận, do nắng hạn gay gắt nên tổng lượng nước ở 20 hồ thủy lợi trong toàn tỉnh hiện còn chưa đến 40 triệu m3, tương đương 20% tổng dung tích thiết kế. Hầu hết các tuyến kênh mương nội đồng đã trơ đáy từ nửa năm qua.

Không có nước tưới, hàng ngàn hecta hoa màu của bà con Raglai ở 2 huyện miền núi Bác Ái, Ninh Sơn bị thất thu, nguy cơ mất trắng. “Nước để sản xuất cạn kiệt, vài nơi còn chút ít thì dành cho gia súc. Vì thế, chúng tôi khuyến cáo người dân không xuống giống vụ đông - xuân 2015” - lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Ninh Thuận cho biết.

Tại huyện Thuận Nam, gần 2.800/3.000 ha đất trồng lúa đang bỏ hoang. Theo tính toán của phòng kinh tế huyện, với tình hình hạn hán khốc liệt như hiện nay, vụ đông - xuân này chỉ có thể xuống giống khoảng 230 ha. Nguồn nước ít ỏi còn lại ưu tiên phục vụ sinh hoạt và cứu khát cho gia súc.

Hơn 2 tháng qua, nông dân xã Phước Ninh tập trung tìm nguồn nước để trồng các loại cây ngắn ngày nhưng phải bỏ cuộc vì các giếng đào có chi phí hàng chục triệu đồng đều bị nhiễm mặn.

Chủ tịch UBND xã Phước Ninh Nguyễn Đức Trọng cho biết 550 ha đất trồng lúa của địa phương đã ngừng sản xuất, 15%-20% phải chuyển sang trồng các loại hoa màu như hành, ớt, đậu.