Hàng loạt dự án chỉ định thầu vượt thẩm quyền

Thanh tra Chính phủ vừa hoàn tất kết luận thanh tra về trách nhiệm quản lý Nhà nước của Bộ Kế hoạch - Đầu tư (KH-ĐT) trong việc thực hiện Luật Đấu thầu.

Chỉ định thầu “quá tay”

Theo kết luận thanh tra, từ năm 2008, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP và sau đó, năm 2009, Thủ tướng Chính phủ ký văn bản số 229/TTg-KTN hướng dẫn áp dụng chỉ định thầu (CĐT) đối với các dự án cấp bách nhằm đẩy nhanh tiến độ. Song, chủ trương có tính tháo gỡ này lại bị không ít địa phương “lách” để tự ý CĐT nhiều dự án.

Tại Ninh Bình, Thanh tra Chính phủ dẫn ra hàng loạt dự án lách luật “quá tay”. Tại đây, chủ đầu tư đã “linh hoạt” áp dụng CĐT không đúng theo chỉ đạo của Thủ tướng cho cả các gói thầu tư vấn thiết kế có giá gói thầu trên hạn mức cho phép CĐT.

Thanh tra Chính phủ cho biết từ tháng 2-2011, Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản số 164/TTg-KTN để chỉ đạo, yêu cầu với các gói thầu được áp dụng CĐT nhưng chưa tiến hành thủ tục CĐT, chưa ký kết hợp đồng với nhà thầu thì các bộ, ngành, địa phương phải dãn tiến độ, quyết định hình thức chọn nhà thầu phù hợp và ưu tiên áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi. Tuy nhiên, nhiều địa phương lại không thực hiện đúng chỉ đạo này như tại Hà Tĩnh, dự án nâng cấp tuyến đê La Giang có 3 gói thầu thuộc dự án của năm 2011 nhưng UBND tỉnh vẫn cho phép CĐT. Ngoài ra, Thủ tướng chỉ phê duyệt CĐT cho các gói thầu tư vấn, xây lắp nhưng tỉnh Hà Tĩnh vẫn CĐT cho 2 gói thầu bảo hiểm.

Nghệ An cũng có 2 gói thầu về xây lắp, thiết bị đã bị địa phương CĐT sai cho 2 doanh nghiệp trong năm 2011 với tổng giá trị hơn 274 tỉ đồng. Còn tại tỉnh Phú Thọ, có 3 gói thầu xây lắp CĐT trong năm 2011 không đúng chỉ đạo của Thủ tướng với giá trị hơn 110 tỉ đồng…

Ưu ái nhưng tiến độ ì ạch

Mục tiêu của CĐT là để đẩy nhanh tiến độ các dự án cấp bách. Tuy nhiên, thực tế nhiều dự án được CĐT nhưng tiến độ vẫn ì ạch. Bộ KH-ĐT cho biết tính đến ngày 31-12-2010, báo cáo từ 5 bộ và 43 tỉnh, thành, có 286 dự án đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận CĐT với 1.463 gói thầu có tổng trị giá gần 50.000 tỉ đồng. Trong số chỉ có 757 gói thầu hoàn thành trong năm 2010 với tổng giá trị 13.016 tỉ đồng, còn đến 491 gói thầu không thể hoàn thành trong năm 2010 như cam kết, phải kéo sang năm sau. Nhiều gói thầu đến năm 2012 vẫn chưa hoàn thành với tổng giá trị CĐT hơn 24.000 tỉ đồng. Thậm chí, theo Bộ KH-ĐT, hiện còn tới 215 gói thầu chưa ký hợp đồng với tổng giá trị 8.268 tỉ đồng.