Khi cái ác lộng hành

TS NGUYỄN TÙNG LÂM, CHỦ TỊCH HỘI TÂM LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI:

Đôi khi đời sống tinh thần tăm tối cùng với hoàn cảnh vật chất khó khăn đã tạo ra tội ác. Nhưng đôi khi chỉ vì một phút không kiềm chế được mình, tội ác cũng xảy ra mà không nhất thiết phải bắt nguồn từ một nguyên cớ hoặc phải trả thù. Nhiều khi dù chẳng thù oán, chẳng quen biết, người ta vẫn tình cờ làm điều ác với một ai đó.
Cái ác xuất hiện ngày càng nhiều phản ánh một xã hội bất an, nhiều biến động và pháp luật chưa đủ nghiêm. Đi tìm lời giải cho tình trạng này, phải nhìn từ nhiều góc độ, nhiều phía. Ta có thể thấy chính sự biến động xã hội đã khiến cho nhiều gia đình, nhất là gia đình trẻ, ly tán rất nhiều. Người ta phải bươn chải, lo làm ăn nên việc quan tâm đến con cái, thiếu việc xây dựng nền nếp gia đình nên gia đình dễ bị phá vỡ. Hạt nhân quan trọng nhất của xã hội đứng trước nguy cơ bị phá vỡ đã dẫn đến nhiều hệ lụy. Sự gắn bó trong gia đình biến mất, thay vào đó người ta đối xử với nhau bằng đồng tiền, trước đây làm gì có chuyện anh em đánh giết nhau vì chia chác của nả bố mẹ để lại nhưng bây giờ ai nhanh chân thì được, ai trắng trợn thì người ấy thắng, tất cả đều theo sự biến động của xã hội hết.
Thứ hai là trường học, nơi giáo dục con người thì lại chỉ nặng về dạy chữ, phương pháp giáo dục rất lạc hậu, không giúp thêm gì cho gia đình trong việc vá lỗ hổng giáo dục đạo đức cho trẻ. Trong khi đó, truyền thống văn hóa, truyền thống dân tộc bị bào mòn. Những người có văn hóa, hiểu biết không dám thể hiện của mình vì cái ác đang lấn át, đang mạnh. Một mặt, ta lên án sự vô cảm nhưng mặt khác, cũng phải thừa nhận rằng người ta không thể đương đầu với cái ác đang lan tràn, vì nếu hăng hái quá, họ có thể sẽ bị thiệt thân.

TS NGUYỄN VĂN VỊNH, PHÓ VIỆN TRƯỞNG VIỆN KINH TẾ XÃ HỘI VÀ PHÁT TRIỂN:

Một thực tế đau lòng đang xảy ra, đó là rất nhiều trẻ vị thành niên sẵn sàng lạnh lùng xuống tay, sẵn sàng hành động như Lê Văn Luyện. Có nhiều nguyên nhân lý giải tại sao cái ác ngày càng gia tăng nhưng đôi khi, chính những thông tin tràn ngập về bạo lực ở một khía cạnh nào đó đã vô tình tiếp tay cho tội ác lan tràn. Những thông tin về tội ác được đưa tỉ mỉ, chi tiết trên mặt báo nhằm thỏa mãn nhu cầu tò mò của người đọc đã gieo một cách vô thức về cái ác trong đầu nhiều đứa trẻ. Và một phút nào đó bất ngờ, chẳng hạn khi gặp một cú sốc, những đứa trẻ này thẳng tay hành động. Một khi cái ác được những đứa trẻ “tung hô” kiểu tự hào khoe “là em anh Luyện” thì không thể lường trước chuyện gì sẽ xảy ra.
Nhiều chuyên gia giáo dục đã nhận xét thẳng thắn, nhà trường hiện nay mới chỉ chú trọng đến dạy chữ chứ chưa có đủ điều kiện để quan tâm nhiều đến dạy người. Môn học đạo đức dù đã được đưa vào nhà trường ngay từ tiểu học nhưng những điều tưởng như đơn giản lại rất khó thực hiện, đó là truyền dạy được cho các em phải có lòng thương, tình thương người. Ở nhà thì bố mẹ bận rộn với mưu sinh, đến trường thì các thầy cô chỉ lo nhồi nhét kiến thức đã khiến nhiều đứa trẻ trở nên thờ ơ, vô cảm, ít quan tâm đến người khác. Sự vô cảm ở khía cạnh nào đó, đã gây ra tội ác một cách vô thức.