Lại bất an với nhà máy thép

UBND tỉnh Quảng Nam vừa có thông báo về việc thỏa thuận địa điểm lập dự án đầu tư xây dựng Nhà máy Luyện cán thép Việt Pháp tại thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang. Khu vực dự định xây dựng nhà máy thép này nằm ở thượng nguồn của sông Vu Gia - Thu Bồn, nơi cấp nước sinh hoạt cho người dân ở huyện Đại Lộc, thị xã Điện Bàn, TP Hội An (tỉnh Quảng Nam) và TP Đà Nẵng.

Ô nhiễm, kém hiệu quả

Theo thỏa thuận, diện tích mà tỉnh Quảng Nam cấp cho Công ty TNHH Thép Việt Pháp để xây dựng nhà máy khoảng 17 ha. Ranh giới dự án liền với quy hoạch chi tiết (1/500) Nghĩa trang nhân dân tại thị trấn Thạnh Mỹ và hành lang an toàn Quốc lộ 14B. Điều đáng nói, Công ty TNHH Thép Việt Pháp (chủ đầu tư dự án Nhà máy Luyện cán thép Việt Pháp) đang hoạt động tại phường Điện Nam Đông, thị xã Điện Bàn nhiều lần gây ô nhiễm làm người dân nơi đây bất an. Cũng chính vì gây ô nhiễm nên tỉnh Quảng Nam yêu cầu công ty này phải di dời trước năm 2017.

Người dân ở phường Điện Nam Đông, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam dựng lều phản ứng vì Công ty TNHH Thép Việt Pháp gây ô nhiễm môi trường vào cuối năm 2014

Trao đổi với phóng viên, ông Trương Quang Dũng, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) tỉnh Quảng Nam, cho biết quan điểm của sở là không thống nhất đầu tư xây dựng dự án này nhưng UBND tỉnh lại cho phép xây dựng. Trong văn bản trình UBND tỉnh vào ngày 22-8, Sở KH-ĐT nêu rõ: Chính phủ đã đưa ra quan điểm chỉ đạo không đánh đổi phát triển kinh tế để lấy môi trường bị hủy hoại. Trong khi đó, sản xuất thép thuộc ngành công nghiệp nặng, sẽ ảnh hưởng đến môi trường.

Dự án Nhà máy Luyện cán thép Việt Pháp dự kiến sẽ được đầu tư 975 tỉ đồng nhưng chưa nằm trong quy hoạch cụm công nghiệp được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt. Ngay Công ty TNHH thép Việt Pháp đang hoạt động cũng đóng góp cho ngân sách không đáng kể. Theo số liệu của Cục Thuế Quảng Nam, năm 2014, công ty này nộp ngân sách chỉ 3 triệu đồng và năm 2015 là 12,6 triệu đồng.

Trong khi đó, nếu dự án được đầu tư tại huyện Nam Giang (địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn) thì được miễn tiền thuế đất tới 11 năm, áp dụng mức thuế suất 10% trong thời hạn 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo, được miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa.

Hứa không ô nhiễm

Ông Ka Phu Tân, Chủ tịch UBND thị trấn Thạnh Mỹ, cho biết người dân địa phương “cơ bản đồng tình” nhưng vẫn lo ngại ô nhiễm môi trường nên yêu cầu nhà đầu tư phải có cam kết. Phía công ty thì cho rằng lò luyện thép này không có nước thải vì chỉ luyện cán thép từ... sắt vụn, phế liệu. “Công ty cho biết nguồn nước thải ra chỉ là nước làm mát và nước sử dụng của công nhân nên không gây ô nhiễm môi trường” - ông Tân trấn an.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Ảnh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Cấp nước Đà Nẵng, cho biết khi nghe thông tin về việc xây dựng nhà máy thép ở khu vực thượng nguồn sông Vu Gia, ông đã giật mình. Theo ông, cần phải xem xét về công nghệ cũng như mức độ tác động môi trường của nhà máy như thế nào. Những nhà máy thuộc ngành công nghiệp nặng xây dựng ở thượng nguồn thì rất nguy hiểm. Nhà máy này hoạt động ở thị xã Điện Bàn cũng gây ô nhiễm nên nếu chuyển lên Nam Giang mà công nghệ không thay đổi thì ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Ông Ảnh cho biết đã yêu cầu kiểm tra vị trí xây dựng nhà máy thép có ảnh hưởng đến nguồn nước ở hạ du hay không để báo cáo với các cơ quan chức năng của TP.