Loạn khai thác đất “chui”

Nạn khai thác đất trái phép ở tỉnh Đồng Nai kéo dài nhiều năm nay, rất phức tạp. Nếu như khai thác đá trái phép dễ bị ngành chức năng “để ý” thì khai thác đất “chui” gần như buông lỏng.

Xới tung những quả đồi

Một ngày giữa tháng 11-2015, chúng tôi có mặt tại ấp Tam Bung, xã Phú Túc, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai và chứng kiến hoạt động khai thác đất “chui” diễn ra khá rầm rộ, ngang nhiên.

Từ con đường liên xã mới được xây dựng còn tương đối đẹp, đi men theo đường đất chen kín trong lau lách, bị cày nát bởi bánh xe tải, xe ben hơn 1 km mới đến khu hầm đất, là một khu đất trống bao la bên mé đồi nham nhở. Đập vào mắt chúng tôi là cả một khoảng đồi bát ngát bị xới tung còn trơ đất đỏ. Những hố đất sâu hoắm, rộng hàng hecta. Hai chiếc xe đào đang hì hục làm việc, vài chiếc xe tải chở đầy đất bò theo con đường mòn bụi tung mù, chạy ra phía ngoài. Khi chúng tôi đưa máy lên chụp ảnh thì xuất hiện một số thanh niên bước ra từ các hố đất đến hỏi han, hăm dọa rồi bỏ đi.

Khai thác đất trái phép ở khu vực xã Phú Túc, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khu vực khai thác đất này tồn tại rất nhiều năm do 2 đầu nậu L. và N. làm chủ. Đây vốn là quả đồi gồm đất hoang hóa xen kẽ đất trồng tràm của người dân. Các đầu nậu đã tự ý khai khẩn đất hoang, đồng thời mua lại đất của người dân rồi khai thác đem bán để thu lợi. Người dân khu vực cho biết đây là hầm đất “nổi tiếng” trên địa bàn mà giới kinh doanh vật liệu trong vùng đều biết.

“Khi cơ quan chức năng không kiểm tra, xử lý thì hoạt động khai thác đất của những đầu nậu nơi đây rất rầm rộ, còn vào thời điểm “nhạy cảm” thì việc khai thác tạm lắng hoặc chỉ thực hiện vào ban đêm” - một người dân phản ánh.

Liên quan đến khu vực khai thác đất trái phép này, cơ quan chức năng huyện Định Quán từng nhiều lần kiểm tra, xử lý. Thế nhưng, do “thổ tặc” luôn có chiêu đối phó, cho người cảnh giới hoặc có tay trong thông báo nên không xử lý được triệt để. Lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Định Quán khẳng định khu vực khai thác đất “chui” này vốn trước đây được cấp phép cải tạo mặt bằng nhưng đã hết hạn.

“Tài nguyên bị khai thác trộm vô tội vạ mà không ai kiểm soát, môi trường bị tàn phá, đường sá bụi mù, những người kinh doanh vật liệu lại cấu kết với côn đồ để làm ăn khiến an ninh trong vùng bị ảnh hưởng…” - một người dân bức xúc.

Diễn ra khắp nơi

Ở huyện Định Quán còn có các điểm khai thác đất “chui” gần như ngang nhiên ở khu vực 2 xã La Ngà và Suối Nho. Tại xã Suối Nho, những hầm đất bị khai thác gần bên Tỉnh lộ 763 rộng hàng hecta, cả khu vực bị xới tung như một bãi chiến trường.

Tại xã Bắc Sơn, huyện Trảng Bom, nhiều diện tích lớn đất trồng cây lâu năm cũng bị đào khoét. Lực lượng chức năng kiểm tra nhưng tình trạng khai thác đất “chui” vẫn cứ như bắt cóc bỏ dĩa. Nhiều cá nhân tại xã Bàu Hàm 2, huyện Thống Nhất từng bị xử phạt vì khai thác đất trái phép nhưng sau đó, tình trạng này vẫn diễn ra.

Ngay TP Biên Hòa, thực trạng trên cũng diễn ra nhưng cơ quan quản lý gần như lực bất tòng tâm. UBND TP Biên Hòa từng ra quyết định xử phạt nhiều trường hợp khai thác đất trái phép tại 2 “điểm nóng” là xã Phước Tân và xã Tam Phước. Tuy nhiên, việc khai thác đất “chui” ở các khu vực này đến nay vẫn chưa hoàn toàn chấm dứt.

“UBND TP Biên Hòa đã nhiều lần họp chấn chỉnh, chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, trong đó có Phòng Tài nguyên và Môi trường, Công an TP, kiểm soát chặt nạn khai thác đất trái phép; chủ tịch UBND các xã, các cá nhân liên quan cũng từng bị kiểm điểm trách nhiệm nhưng vẫn giám sát không xuể” - một lãnh đạo UBND TP Biên Hòa thừa nhận.