Phóng viên: Vì sao tỉnh Hà Tĩnh chọn Tập đoàn Formosa là nhà đầu tư dự án khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương tại Khu Kinh tế (KTT) Vũng Áng, thưa ông?
- Ông Võ Kim Cự: Tại thời điểm 2007- 2008, Việt Nam đang xúc tiến kêu gọi, mời đầu tư đối với những lĩnh vực quan trọng của đất nước như luyện thép, sản xuất điện và lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng cảng biển. KTT Vũng Áng sau khi có Quyết định 72 của Thủ tướng Chính phủ đã thành lập và ban hành cơ chế ưu đãi đầu tư cho vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được hưởng mức ưu đãi cao nhất của quy định.
Sau khi Formosa đăng ký vào đầu tư tại KTT Vũng Áng, Chính phủ đã có văn bản đồng ý về mặt nguyên tắc cho làm hồ sơ, thủ tục theo quy định. Formosa đã làm hồ sơ, thủ tục theo đúng trình tự quy định của pháp luật Việt Nam.
Formosa là nhà đầu tư tai tiếng về môi trường trên thế giới. Chẳng lẽ chính quyền tỉnh không biết?
- Trong 3 tập đoàn lớn của nước ngoài muốn vào Hà Tĩnh thì 2 tập đoàn không làm cảng biển, có tập đoàn yêu cầu được cấp giấy phép khai thác mỏ sắt Thạch Khê, riêng Formosa cam kết sẽ làm luyện thép, cảng biển, đầu tư nhà máy điện.
Với chúng tôi, đây là một cuộc cân não và đã quyết định giữ mỏ sắt để sau này cho con cháu làm. Nghĩa là chấm điểm 3 nhà đầu tư nước ngoài thì Formosa được điểm cao nhất, đạt các tiêu chí để hưởng ưu đãi, trong đó có một tiêu chí là sử dụng trên 5.000 lao động. Chúng tôi cũng phải xin ý kiến trung ương, chứ không phải địa phương tự quyết.
Có ý kiến cho rằng việc Formosa được cấp phép lên đến 70 năm không đúng thẩm quyền?
- Không phải đơn giản, dễ dàng mà Hà Tĩnh cấp phép cho Formosa. Đầu tiên là báo cáo Chính phủ và Thủ tướng đã có văn bản chấp thuận chủ trương. Nhà đầu tư lập dự án với nhiều bước. Trước khi thẩm định đã có ý kiến của 12 bộ chuyên ngành, kể cả các cơ quan trong khối nội chính, quốc phòng, an ninh... đồng ý với các nội dung. Sau đó là thẩm định rồi báo cáo Chính phủ. Cuối cùng, Chính phủ đồng ý để cho Hà Tĩnh được cấp phép.
Báo cáo đánh giá tác động môi trường đều do các cơ quan trung ương thẩm định. Địa phương một là không có thẩm quyền, hai là cũng không đủ khả năng.
Bên cạnh đó, căn cứ vào Luật Đầu tư, Luật Đất đai, căn cứ vào Quyết định 72, Nghị định 108 của Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến đầu tư trực tiếp của nước ngoài, lúc đó Ban Quản lý KTT Vũng Áng mới chính thức cấp phép đầu tư.
Việc cấp phép thời hạn của giấy chứng nhận đầu tư cho nhà đầu tư là 70 năm cũng căn cứ vào điều 36 của Luật Đầu tư quy định. Dự án này đã đạt được cả 4 tiêu chí theo quy định của Luật Đầu tư nên việc cấp phép 70 năm là đúng theo quy định của pháp luật.
Sau đó, đã có 2 lần kiểm tra, trong đó một lần là của trung ương và một lần của Thanh tra Chính phủ thanh tra trên các lĩnh vực về đất đai, tài nguyên khoáng sản, xây dựng, đầu tư...; lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan, báo cáo Chính phủ. Thủ tướng đã tổ chức họp 2 cuộc và ban hành Văn bản số 926 ngày 30-1-2015, thống nhất việc cấp phép thời hạn của dự án Formosa 70 năm là phù hợp.
Là đại biểu Quốc hội và đặc biệt từng là Chủ tịch, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, trước sự cố môi trường nghiêm trọng do Formosa gây ra tại các tỉnh miền Trung, ông nghĩ gì?
- Tôi muốn quê hương thoát nghèo sớm để đi lên một cách bền vững hơn nên nghĩ rằng phải có cú hích, có luồng gió mới, có nguồn lực và nguồn vốn lớn, có nhà máy với công nghệ hiện đại, có tư duy hội nhập… Ý tưởng là muốn như thế nhưng không ngờ mọi việc xảy ra ngoài ý muốn, ngoài tầm kiểm soát và khiến tôi bất ngờ hoàn toàn. Tôi sẵn sàng chịu trách nhiệm chứ không thể đổ trách nhiệm cho trung ương, địa phương hay ai đó được.
Khu vực dự án Formosa đầu tư trước đây là một vùng đất bạc màu, rất khó khăn trong sản xuất nông nghiệp cũng như những ngành nghề khác. Formosa đã tạo nên diện mạo mới cho Kỳ Anh và vùng phụ cận như hạ tầng, giao thông, cảng biển... để thúc đẩy và tái cấu trúc các ngành kinh tế, đồng thời giải quyết việc làm cho hàng vạn người. Song việc Formosa xả thải ảnh hưởng đến môi trường biển khiến cá chết, đời sống dân sinh gặp khó khăn là một sự cố nghiêm trọng, vô cùng đáng tiếc.
Cá nhân tôi sẽ làm hết sức mình, nỗ lực cao nhất để tham gia những công việc góp phần đẩy nhanh hơn việc ổn định đời sống cho bà con những vùng bị ảnh hưởng. Mong dư luận có những cái nhìn thấu tình đạt lý để tiếp tục khơi dậy động lực phát triển, tiếp tục thu hút đầu tư. Còn các nhà đầu tư, thông qua vụ việc này cũng phải nhìn nhận là một bài học.
Bên hành lang Quốc hội, ông đã nhiều lần né tránh báo chí, ông e ngại điều gì?
- Thời gian giải lao ở Quốc hội chỉ có 20 phút, trong khoảng thời gian đó nếu có trao đổi cũng không thể nói hết được vấn đề và khi không nói được ngọn ngành thì người ta dễ hiểu sai câu chuyện. Tôi còn muốn gặp báo chí để thông tin chính thức chứ không muốn né tránh hay đùn đẩy trách nhiệm, tất cả chỉ vì thời gian chưa thích hợp mà thôi.
“Tôi thấy có phần trách nhiệm”
Về trách nhiệm của mình trong sự cố Formosa, ông Võ Kim Cự cho rằng căn cứ vào quy định pháp luật, về phần thực hiện các thủ tục đầu tư, cấp phép thì ông đã làm nghiêm túc, đầy đủ quy trình một cách chặt chẽ, không có gì sai (?!).
“Điều băn khoăn, trăn trở là vì Formosa vi phạm, gây sự cố môi trưởng ảnh hưởng đến đời sống bà con, trong đó có những người thân của tôi. Tôi thấy có phần trách nhiệm của mình, nói là đứng ngoài cuộc thì không phải... Cá nhân tôi đã kiến nghị với các cấp có thẩm quyền cũng như liên hệ với các tổ chức để tìm những giải pháp hỗ trợ bà con sớm ổn định cuộc sống” - ông Võ Kim Cự nói.
Th.Hải
và quét mã QR
Bình luận (0)