Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách chuyển giao công nghệ hạt nhân

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân và Đại sứ David Shear tại lễ ký Hiệp định Hợp tác Hạt nhân dân sự Việt Nam - Mỹ ngày 6-5-2014 tại Hà Nội.

Thông tin từ Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam ngày 5-3 cho biết Cơ quan An ninh hạt nhân quốc gia thuộc Bộ Năng lượng Mỹ vừa cập nhật quy định Liên bang (Phần 810 trong Bộ Các quy định Liên bang số 10, gọi tắt là Phần 810) chi phối việc trợ giúp và xuất khẩu công nghệ hạt nhân không thuộc loại mật.

Theo đó, phần 810 cho phép thực hiện thương mại hạt nhân dân sự bằng cách bảo đảm rằng công nghệ hạt nhân và sự trợ giúp trong lĩnh vực này xuất khẩu từ Mỹ sẽ chỉ được sử dụng cho mục đích hoà bình.

Là lần cập nhật toàn diện đầu tiên đối với quy định này kể từ năm 1986, một trong những thay đổi đáng kể đối với quy định này là việc bổ sung Việt Nam là nước được phép tiếp nhận chuyển giao công nghệ và trợ giúp hạt nhân sau khi Hiệp định Hợp tác Hạt nhân dân sự Việt Nam - Mỹ có hiệu lực, mở cửa hơn nữa cho việc tăng cường thương mại hạt nhân giữa hai nước.

Theo đánh giá, việc sửa đổi làm cho Phần 810 phù hợp với các tập quán thương mại hạt nhân dân sự quốc tế hiện hành và cuộc cải cách của Tổng thống Mỹ về kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Quá trình sửa đổi được Cơ quan An ninh hạt nhân quốc gia bắt đầu năm 2011 và văn bản cuối cùng có xem xét các góp ý từ các ngành, giới học giả và các bên liên quan khác trong tiến trình xây dựng luật kéo dài 4 năm. Quy định cập nhật này được đăng trên Công báo Liên bang ngày 23-2 và sẽ có hiệu lực vào ngày 25-3-2015.

Chính phủ Việt Nam ưu tiên phát triển điện hạt nhân. Ảnh: Phối cảnh dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận

Hiệp định Hợp tác Hạt nhân dân sự Việt Nam - Mỹ, hay còn gọi là Hiệp định 123, được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân và Đại sứ Mỹ tại Việt Nam David Shear thay mặt chính phủ 2 nước ký kết ngày 6-5-2014 tại Hà Nội.

Hiệp định nhằm điều chỉnh các giao dịch thương mại trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân và tạo khung pháp lý để tăng cường hợp tác giữa Việt Nam với các đối tác Mỹ trong các hoạt động nghiên cứu, đào tạo, phát triển và ứng dụng năng lượng nguyên tử, đặc biệt là trong phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam.

Phạm vi hợp tác của Hiệp định bao gồm: phát triển việc sử dụng năng lượng hạt nhân; nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ lò phản ứng hạt nhân dân sự, quản lý nhiên liệu đã qua sử dụng; đào tạo, phát triển cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực; nghiên cứu, ứng dụng đồng vị phóng xạ trong công nghiệp, nông nghiệp, y tế và môi trường; bảo vệ bức xạ, quản lý chất thải phóng xạ, nhiên liệu đã qua sử dụng; an toàn, an ninh, thanh sát và không phổ biến hạt nhân.

Hiệp định có hiệu lực 30 năm, sẽ tiếp tục có hiệu lực với mỗi giai đoạn là 5 năm và có thể được sửa đổi khi có thỏa thuận giữa hai bên thông qua đường ngoại giao.