Vóc dáng cao lớn, mái đầu điểm bạc, phong thái ung dung, luôn xuất hiện trong các sự kiện lớn với bộ áo dài trang nhã cùng những bài phát biểu đậm chất văn hóa và suy ngẫm, đó là hình ảnh của bà Katherine Muller - Marin, Trưởng đại diện Tổ chức Giáo dục - Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) tại VN, một phụ nữ người Costa Rica gốc Đức.
Trưởng đại diện UNESCO VN Katherine Muller luôn xuất hiện trong các sự kiện lớn với bộ áo dài trang nhã
Hồi hộp, vỡ òa niềm vui
Năm 2010 có thể coi là “năm di sản” của VN với 82 bia đá ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám được ghi danh vào Di sản Tư liệu thế giới; Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long cùng Hội Gióng được UNESCO công nhận Di sản Văn hóa đại diện của nhân loại và cao nguyên đá Đồng Văn - Hà Giang được công nhận là Công viên Địa chất toàn cầu. Bà Katherine Muller tự hào: “Năm 2010 đã trở thành năm thành công của di sản VN, nhất là di sản Hà Nội. Lần đầu tiên trong lịch sử 60 năm của UNESCO, một thành phố có đến 3 di sản được vinh danh trong một năm”.
Bà Katherine Muller cho biết UNESCO theo dõi rất sát sự phát triển của Hà Nội trong một thời gian dài, đặc biệt từ khi tổ chức này trao cho thủ đô của VN danh hiệu “Thành phố vì hòa bình” tới việc công nhận Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long là di sản đúng vào dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Bà Katherine Muller là người gắn bó với nhiều di tích của VN được công nhận là di sản thế giới. Tuy khiêm tốn, không nói gì đến công lao của mình trong việc giúp những di sản này được vinh danh nhưng Katherine Muller tiết lộ bà đã hồi hộp và vỡ òa vui sướng thế nào mỗi khi một di sản được xướng tên.
Có lẽ vì thế mà trong năm 2010, người nước ngoài được người VN biết và nhắc đến nhiều nhất hẳn là bà Katherine Muller. Trong gần 2 năm làm việc tại VN, bà Katherine Muller đã đi đến rất nhiều vùng miền của đất nước ta, như: Cà Mau, Kiên Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà Giang... Katherine Muller cho biết bà cũng may mắn được đến thăm tất cả các di sản văn hóa thế giới mà VN được thừa hưởng. Với cái nhìn của một nhà nghiên cứu văn hóa thế giới sâu sắc, bà Katherine Muller nhận xét: “Các di sản ở VN rất đặc biệt, là sự hội tụ, tổng hòa của nhiều yếu tố, là sự liên kết giữa vật chất và tâm linh. Thật khó nói là tôi yêu thích cái nào hơn cái nào, chỉ biết tôi dành tình yêu cho tất cả các di sản này”.
Trưởng đại diện UNESCO VN tâm sự: “Khi có mặt tại Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long, tôi có thể tưởng tượng sức mạnh, quyền năng đã tồn tại và hiện diện ở địa điểm đó trong suốt 1.000 năm cũng như những quyết định mà người xưa đã đưa ra. Những quyết định đó làm đổi thay lịch sử của đất nước. Tương tự, khi đến Phong Nha - Kẻ Bàng, ngoài việc ngắm cảnh đẹp, người ta còn biết thêm rằng trong thời chiến, những hang động ở nơi đây đã biến thành những bệnh viện dã chiến, chăm sóc và cứu sống các thương binh”.
Coi chừng “bóp méo” di sản
Một quốc gia có nhiều di sản được UNESCO công nhận như VN cũng đang đứng trước nhiều thách thức là làm sao để bảo tồn và phát triển chúng cho các đời con cháu mai sau. Theo bà Katherine Muller, nếu không thận trọng, di sản VN có thể bị “bóp méo” chỉ để làm vừa lòng du khách, dẫn đến tình trạng la liệt rác thải, hàng quán và chính người dân cũng cảm thấy nghẹt thở vì tác động của di sản. Do đó, chúng đòi hỏi được quản lý và tổ chức tốt, như giới hạn số lượng du khách cụ thể thăm một địa điểm cụ thể.
“Không thể có một giải pháp cho tất cả các địa danh. Thay đổi quá nhiều sẽ mất đi tính nguyên gốc của di sản. Ở phố cổ Hội An hay phố cổ Hà Nội, nếu đưa hết dân ra ngoài để bảo tồn, chỉ để lại nhà cũ thì sẽ mất đi giá trị di sản. Du khách đến phố cổ Hà Nội là còn muốn chứng kiến và tham gia cuộc sống của người dân ở đó” - bà Katherine Muller nói.
Bà cũng lo ngại về các di sản phi vật thể ở VN, nhiều di sản khi được công nhận cũng đồng nghĩa với việc phải bảo vệ khẩn cấp để chúng khỏi biến mất. Bảo tồn di sản phi vật thể, theo bà, còn khó hơn cả di sản vật thể. Bà Katherine Muller bộc bạch: “Với di sản phi vật thể, cần nghiên cứu để bảo đảm tính nguyên gốc của nó, đào tạo bồi dưỡng để thế hệ sau yêu thích và tiếp thu. Chẳng hạn với cồng chiêng Tây Nguyên, địa phương đã thành lập hàng trăm câu lạc bộ giới thiệu cho giới trẻ cách biểu diễn cồng chiêng để nối dài đời sống của di sản, hoặc Hội Gióng là một di sản rất đẹp về lịch sử, việc bảo tồn khó hơn nhưng chúng ta vẫn phải làm để người dân biết đến”.
Bà Katherine Muller cho biết UNESCO đã phối hợp với Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xác lập bộ quy chế về bảo tồn di sản văn hóa ở VN. Chuẩn quốc gia và quốc tế về bảo tồn di sản đều đã có, vấn đề là thực hiện các quy chế đó như thế nào, nhất là trong lúc VN đang nỗ lực phát triển kinh tế như hiện nay.
Cửa mở đến văn minh
Là người làm văn hóa của tổ chức văn hóa lớn nhất hành tinh, bà Katherine Muller quan niệm văn hóa chính là cánh cửa mở đến văn minh, để con người được tiếp cận với cái đẹp, cái tinh túy của mỗi quốc gia.
Khi tiếp nhận phiên bản bằng gỗ gõ cuốn sử thi Hoa Lư thi tập, được xác lập là sách kỷ lục VN để đưa vào Chương trình Ký ức thế giới của UNESCO, bà Katherine Muller thổ lộ: “Tác phẩm được đưa vào Chương trình Ký ức thế giới không nhất thiết phải cổ xưa mà quan trọng là nó có giá trị văn hóa, có sự đóng góp to lớn cho nhân loại. Thi ca là một hình thức giao lưu thông tin quý báu bởi giá trị văn hóa liên tục mà mỗi xã hội gửi gắm vào nó. Trước hết, lịch sử của một nền văn hóa được truyền khẩu từ thế hệ này qua thế hệ khác thông qua những câu thơ đầy thi vị... Những bài thơ cho ta trải nghiệm, kết hợp hài hòa các yếu tố lịch sử, văn hóa, trí tuệ và xúc cảm. Tác phẩm Hoa Lư thi tập mang đậm tính nhân văn và lịch sử VN”.
Năm 2010 là năm đặc biệt và cũng là một năm thật bận rộn của Trưởng đại diện UNESCO tại VN. Niềm vui của Katherine Muller như được nhân đôi khi con trai bà đã đưa vợ con từ Los Angeles
|
Văn hóa chính là cánh cửa mở đến văn minh, để con người được tiếp cận với cái đẹp, cái tinh túy của mỗi quốc gia. Bà Katherine Muller – Marin |
|
Khuyến học và khuyến tài
Nhiều người hẳn khó quên hình ảnh Trưởng đại diện UNESCO VN tại buổi hội thảo kỷ niệm 120 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh với bài diễn văn đầy xúc động về con người văn hóa vĩ đại đã được tổ chức của bà tôn vinh. “Người hay nhấn mạnh rằng giáo dục là chìa khóa xóa bỏ nghèo đói và đạt tới sự phát triển, thịnh vượng. Đích thân Người cũng tham gia dạy học, luôn dành sự chú ý đặc biệt cho trẻ em. Có một mối quan hệ tương đồng giữa niềm tin của Hồ Chí Minh rằng “mục tiêu cuối cùng của việc học là trở thành con người đúng nghĩa của từ này” với bốn trụ cột của việc học đã được Ủy ban Giáo dục cho thế kỷ XXI - UNESCO xác định là học để biết, học để làm, học để làm người và học để chung sống” - bà Katherine Muller bày tỏ sự khâm phục vị lãnh tụ VN.
 Bà Katherine Muller với GS Ngô Bảo Châu Chính vì điều này mà khi gặp GS Ngô Bảo Châu tại Hà Nội, nhân dịp anh về thăm nhà, bà Katherine Muller đã nêu ý tưởng về triển lãm “Tấm gương học tập suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh” với sự tham gia của UNESCO. Bà Katherine Muller rất muốn có được các đóng góp ý kiến, tư liệu của GS Ngô Bảo Châu. Gặp nhà toán học trẻ tuổi thành danh của VN, bà đặc biệt quan tâm tới việc giáo dục từ gia đình, như: bố mẹ GS Ngô Bảo Châu đã dạy anh ngày còn bé như thế nào và ngày nay anh dạy các con ra sao. Đối với bà, mô hình “xã hội học tập và học tập suốt đời”, nhất là đối với các bạn trẻ, sẽ khuyến khích, phát triển tinh thần hiếu học và khuyến tài của VN theo đúng lời dạy của Bác Hồ. |
và quét mã QR
Bình luận (0)