Nếu cần thiết sẽ rút giấy phép Vedan

Ngày 6-11, bên lề Quốc hội, phóng viên Báo Người Lao Động đã có cuộc phỏng vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường xung quanh thông tin về việc có khả năng không đóng cửa Công ty Vedan VN.

. Phóng viên: Thưa Bộ trưởng, việc không đóng cửa đối với Vedan làm cho dư luận bức xúc vì cho rằng có thể “giơ cao đánh khẽ” đối với sự xâm hại môi trường nghiêm trọng của doanh nghiệp này?

- Bộ trưởng Hà Hùng Cường: Vài ngày nữa sẽ có ý kiến của Thủ tướng.

. Mới đây, ông đã nói việc đóng cửa Vedan đã đủ yếu tố pháp lý, vấn đề chỉ là sự quyết tâm thực hiện đúng pháp luật của cơ quan chức năng VN?

- Đang làm đúng theo pháp luật đấy chứ nhưng việc gì cũng có quy trình và từng bước.

. Thưa ông, ngay từ đầu các cơ quan chức năng, mà cụ thể là Bộ Tài nguyên-Môi trường, đã có ý kiến rất cương quyết là phải đóng cửa hệ thống sản xuất sai phạm của Vedan, nay không đóng cửa, người dân sẽ khó hiểu?

- Chúng ta phải làm đúng nếu không họ (Vedan) sẽ kiện. Quyết định của Bộ Tài nguyên-Môi trường lúc này tôi cho là vừa phải. Vedan không tự giác thực hiện sẽ cưỡng chế nhưng nếu còn chây ì hơn nữa thì sẽ xử lý mức cao hơn là tạm dừng hoạt động.

. Thủ tướng đã cho chỉ thị xử lý nghiêm nhưng nay lại không đóng cửa, phải chăng là không làm đúng tinh thần này?

- Vẫn nghiêm chứ. Như rút giấy phép xả nước, tháo dỡ toàn bộ hệ thống xả thải sai phạm, truy thu phí bảo vệ môi trường và yêu cầu khắc phục hậu quả...

. Nhưng thưa Bộ trưởng, rất khó tính toán đầy đủ thiệt hại do Vedan hủy hoại sông Thị Vải và cơ quan nào sẽ đứng ra làm việc này?

- Đối với thiệt hại của người dân thì người dân phải thống kê thiệt hại gửi đến Vedan đòi bồi thường, nếu không được sẽ phải khởi kiện ra tòa dân sự. Để làm được việc này, phải có đại diện cho phía người dân như hội nông dân địa phương, tiếp đó đại diện sẽ thuê tư vấn, luật sư, thuê tổ chức khoa học tính toán thiệt hại.

. Thưa ông, người dân không đủ khả năng chuyên môn để xác minh và chứng minh đầy đủ thiệt hại?

- Ở Đồng Nai đã có Hội Nông dân tỉnh làm đại diện cho người dân. Tổ chức này có trách nhiệm thuê cơ quan tư vấn, luật sư hay các nhà khoa học, tổ chức giám định.

. Tại sao cơ quan công quyền không tiến hành việc này mà lại đẩy cho dân?

- Đây là bồi thường dân sự, là quan hệ giữa người dân với doanh nghiệp, nếu người dân đề nghị cơ quan giám định Nhà nước vào giúp thì cơ quan Nhà nước mới vào cuộc. Việc này để bảo đảm khách quan.

. VN chưa có tiền lệ về việc tính toán thiệt hại để đòi bồi thường nên việc này cũng rất khó, thưa ông?

- Đúng là như vậy. Người dân phải chứng minh được thiệt hại, quan hệ nhân quả từ sai phạm của Vedan đến môi trường bị xâm hại.

. Sau này, nếu cơ quan Nhà nước thấy việc đền bù chưa thỏa đáng thì có vào cuộc không, thưa ông?

- Đây là quyền lợi và trách nhiệm của dân sự.

. Vì lý do nào đó mà không chứng minh được đầy đủ thiệt hại thì Vedan chối bỏ trách nhiệm và vụ việc dễ bị chìm xuồng?

- Người đi khởi kiện phải nhờ các tổ chức khoa học chứng minh thiệt hại.

. Rất nhiều ý kiến luật sư cho rằng đã đủ cơ sở pháp lý đóng cửa nhà máy Vedan?

- Đó chỉ là một ý kiến, cơ quan chức năng phải rất thận trọng khi ra quyết định.

. Hiện các cơ quan chức năng có xem xét việc đóng cửa nhà máy?

- Tôi nói rồi, đó là biện pháp tiếp theo nếu thấy cần thiết.

. Người dân coi vụ việc Vedan là cơ hội để Chính phủ thể hiện quyết tâm đối với vấn đề môi trường?

- Đúng như vậy.

. Nhưng việc không đóng cửa Vedan phải chăng là sự quyết tâm bị lung lay, thưa ông?

- Phải đúng luật pháp. Việc rút giấy phép là cao nhất nhưng phải xem xét đã đến mức chưa.

. Hành động hủy hoại môi trường là có chủ đích và che đậy tinh vi từ khi hình thành nhà máy, rồi kéo dài suốt 14 năm và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Phạm Khôi Nguyên đã dùng từ “gian dối có hệ thống”, dư luận rất khó tin vào sự tự nguyện của họ?

- Cần thời gian để xem xét việc này.