Ngán phí “bôi trơn”

Tuy nhiên, một trong những vấn đề mà cộng đồng doanh nghiệp (DN) quan tâm lại chưa cải thiện nhiều là phí “bôi trơn”.

Theo báo cáo PCI năm 2014, chi phí không chính thức hay còn gọi là phí “bôi trơn”, “hoa hồng” trong hoạt động đấu thầu khi tham gia các hợp đồng với cơ quan nhà nước của DN vẫn ở mức cao, chiếm tới 55%. Gần 1.500 DN FDI được hỏi cũng phàn nàn về phí không chính thức, cùng với gánh nặng về các quy định, chất lượng cơ sở hạ tầng và chất lượng dịch vụ hành chính công (như giáo dục, y tế…). Đáng quan tâm không kém khi có 10% DN phải dành 10% doanh thu cho các chi phí không chính thức. Ngoài ra, ngày càng nhiều DN cho rằng tình trạng nhũng nhiễu khi giải quyết thủ tục cho DN là phổ biến (từ 41% năm 2013 lên 66% năm 2014).

Cảm nhận của nhà đầu tư nước ngoài về vấn đề chi phí không chính thức ngày càng có chiều hướng đáng lo ngại bất chấp những nỗ lực của nhà nước trong công tác phòng chống tham nhũng. Trên thực tế, tình trạng, tần suất chi trả phí không chính thức trong mọi hoạt động từ xin giấy phép đầu tư đến quá trình đấu thầu, làm thủ tục xuất nhập khẩu tại cảng và giải quyết tranh chấp ở tòa án ngày càng tăng. Phí “bôi trơn” 2014 vẫn đội lên khủng khiếp, “đè” DN ngoại.

Để khắc phục những nhược điểm trên, không có con đường nào khác là phải quyết tâm thực hiện cho được mục tiêu, chỉ tiêu mà Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2015 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, trong đó có các chỉ tiêu cụ thể về cải cách thủ tục hành chính. Cần phải tiếp tục rà soát văn bản pháp quy (luật, nghị định, thông tư, quyết định); các quy định, quy trình, quy chế có tính chất văn bản pháp quy để qua đó cắt giảm, loại bỏ những quy định không còn phù hợp, gây phiền hà cho người dân, DN. Cải cách phải bằng tất cả tấm lòng và tinh thần phục vụ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, DN làm ăn, phát triển.

Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh là nội dung có ý nghĩa quyết định đối với phát triển kinh tế - xã hội. Đất nước đã hội nhập sâu rộng, thực hiện cơ chế thị trường ngày càng đầy đủ nên vấn đề môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia có ý nghĩa hết sức quyết định cho tăng trưởng bền vững.

Cải cách thủ tục hành chính đi đôi với loại bỏ các dạng phí “bôi trơn” sẽ tạo ra bước đột phá nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, của cải xã hội; củng cố lòng tin của người dân, DN đối với các cơ chế, chính sách, bộ máy công quyền. Qua đó, góp phần thiết thực trong công tác phòng chống nhũng nhiễu, tiêu cực.