Ngày 30-4-1975 là ngày thứ mấy trong tuần?

Ngày Tuyên ngôn Độc lập 2-9-1945 là một ngày chủ nhật. Ngày 19-8-1945 cũng là một ngày chủ nhật. Những ngày đó là do tổ chức đã chọn để toàn thể nhân dân và cán bộ viên chức đều có thể tham dự thuận lợi. Thế nhưng, ngày 30-4-1975 thì lại không phải là một ngày mà ta có thể hoàn toàn định trước. Đó là giờ phút mà khí thế tiến công đã hội tụ được tất cả những thuận lợi để chiếc xe tăng của quân giải phóng húc đổ cánh cửa của Dinh Độc Lập để các chiến sĩ ta cắm ngọn cờ và để nội các Sài Gòn ký lệnh đầu hàng.

Và ngày đó là một ngày thứ tư cũng giống như ngày thứ tư 30-4 năm nay: 2003. Đó là vì trong thiên văn lịch pháp đã có một chu kỳ lịch 28 năm để cho mọi ngày tháng và tuần lễ đều trả lại như cũ.

Ta có thể nói rằng dương lịch của năm 2003 này cũng chính là dương lịch của năm 1975. Và đối với các chu kỳ 28 năm trước đó và sau đó cũng như vậy:

1-1-1975: thứ tư; 1-1-1947: thứ tư; 1-1-2003: thứ tư;

30-4-1975: thứ tư; 30-4-1947: thứ tư; 30-4-2003: thứ tư.

Cơ sở khoa học của chu kỳ 28 năm lịch này là dương lịch một năm có 365 ngày, và cứ sau 4 năm lại có một năm nhuận 366 ngày (tháng hai có 29 ngày). Con số 365 chia cho 7 được 72 tuần lễ, lẻ một ngày (52 x 7 = 364). Do đấy, nếu không có năm nhuận thì ngày đầu năm dương lịch của năm sau sẽ có ngày thứ của tuần lễ dịch lên một ngày. Thí dụ:

1-1-1998: thứ năm; 1-1-1999: thứ sáu; 1-1-2000: thứ bảy.

Thế nhưng năm 2000 là năm có nhuận 366 ngày (với tháng hai 29 ngày), vì thế 1-1-2001 đáng lẽ là chủ nhật thì lại dịch thêm một ngày thành thứ hai. Và do đó:

1-1-2001: thứ hai; 1-1-2002: thứ ba; 1-1-2003: thứ tư.

Giá không có năm nhuận thì cứ sau 7 năm, các ngày thứ trong tuần lễ sẽ trở lại đúng như các ngày thứ của 7 năm trước. Nhưng vì dương lịch cứ 4 năm nhuận một lần, nên phải sau một chu kỳ 4 x 7 = 28 năm, các ngày thứ của năm dương mới trở lại như cũ.

Chu kỳ lịch 28 năm chính là cơ sở để người ta lập ra loại Lịch vĩnh cửu (perpetual calendar) để tính ngày tháng và tuần lễ cho hàng thế kỷ trước và sau.

Đối với đất nước ta, năm nay kỷ niệm 28 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước 30-4, tuy không phải là năm chẵn, nhưng là một năm đầu tiên của chu kỳ lịch 28 năm, cũng là một ngày có thêm ý nghĩa đặc biệt.