Nộp thuế như đi xin!

Anh nói thêm: 70% DN trong hiệp hội là DN vừa và nhỏ, không có chuyên viên lo thủ tục thuế. Kế toán lo việc không trôi, giám đốc công ty phải “lăn” vào mà giải quyết. Mà đã đến cơ quan thuế là xác định coi như đi “nghỉ mát”, tức là vào phòng máy lạnh ngồi chờ… đã đời. Lắm khi nộp thuế mà như đi xin vậy!

Minh họa: KAP

Vì sao DN nào cũng sợ thuế? Vì thủ tục thuế quá rắc rối. Vì cán bộ thuế chưa thật sự liêm chính. Hai yếu tố ấy ngốn biết bao thời gian và tiền của của DN. Báo cáo Môi trường kinh doanh 2014 do Ngân hàng Thế giới vừa công bố cho biết trong 189 quốc gia được đánh giá thì Việt Nam xếp thứ 149. Tại Việt Nam, trong 1 năm, DN phải mất tới 872 giờ để nộp thuế; đối với DN vừa và nhỏ thì mất tới 1/3 số ngày làm việc chỉ để thực hiện việc kê khai và nộp thuế. Tổng thuế suất phải nộp hằng năm, trung bình chiếm tới 35% lợi nhuận của DN. Trong khối ASEAN, Việt Nam xếp cuối bảng về chỉ số nộp thuế, trong đó thời gian nộp thuế nhiều gấp 4 lần mức trung bình của các nước châu Á - Thái Bình Dương (208 giờ), riêng so với Singapore thì lâu hơn 10 lần (82 giờ).

Mất 872 giờ mỗi năm để nộp thuế, “được” như vậy đã là tiến bộ lắm rồi. Vài năm trước, con số này là 1.050 giờ! Ngành thuế cho rằng do nền kinh tế nước ta còn nặng về thanh toán tiền mặt, các DN không chuộng kê khai nộp thuế qua mạng nên mất nhiều thời gian… Điều đó đúng song chưa đủ. Lý do khác không thể né tránh đề cập, đó là còn nhiều cán bộ thuế và hải quan thiếu trong sạch, cố tình “dìm” DN để vòi vĩnh, thu lợi cá nhân. Thực trạng ấy đã được kiểm chứng qua tố giác của DN tại các buổi đối thoại công khai với lãnh đạo ngành thuế, hải quan - 2 ngành có sự liên quan mật thiết. Chưa hết, ở nhiều tỉnh - thành liên tục xảy ra các vụ cán bộ thuế và hải quan bị bắt quả tang, bị xử lý hình sự vì nhận tiền hối lộ, hầu hết đều chủ động “gợi ý” DN chung chi.

Chiến lược phát triển của ngành thuế đã đặt ra một số mục tiêu chính là phấn đấu đến năm 2015, Việt Nam trở thành 1 trong 5 nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á được xếp hạng cho mức độ thuận lợi về thuế. Thật khó mà đạt được mục tiêu này nếu chỉ chú trọng tinh giản thủ tục mà ít quan tâm giải quyết vấn đề con người. Tuyên ngôn của ngành thuế là “Minh bạch - Chuyên nghiệp - Liêm chính - Đổi mới”, nhiều ý kiến cho rằng tiêu chí “Liêm chính” lẽ ra phải được xếp đầu tiên.

Thuế là 1 trong 10 tiêu chí đánh giá môi trường kinh doanh của quốc gia, theo Ngân hàng Thế giới. Chưa giải quyết được sự trì trệ về thu - nộp thuế thì con đường đi tới của cộng đồng DN và cả nền kinh tế nước ta còn bị cản trở.