Nuôi trai nước ngọt lấy ngọc

Quyết không bỏ cuộc...

Bắt đầu từ năm 1993, ông Thịnh và ông Thiện đã có ý định nuôi trai nước ngọt để lấy ngọc. Trước đó, một vài nơi ở phía Bắc đã có thử nghiệm nuôi trai nước ngọt. Có 3 loại giống trai nước ngọt có thể lấy ngọc là trai lứa, trai cánh đen, trai cánh xanh. Lúc bấy giờ, ông Thiện - nguyên là cán bộ công an - đã về hưu và ông Thịnh còn đang làm việc cho hãng Hàng không Việt Nam. Tốn nhiều tiền của và công sức, hai ông đã thử đưa hàng trăm giống trai từ Bắc vào Nam để nuôi. Thế nhưng, trai là động vật hết sức nhạy cảm. Mọi thay đổi trong điều kiện nuôi đều dễ tác động và khiến trai chết. Ông Thịnh kể, có lúc ông đã phải bán đi chiếc xe máy duy nhất làm phương tiện đi lại trong gia đình để có tiền đầu tư nuôi trai. Sau đó, do thiếu tiền thuê đất nuôi trai, ông Thịnh bèn dành khoảng sân nhà để xây bể nuôi trai. Mặc dù đã hết sức cố gắng, nhưng trai vẫn chết. Nhìn những tạ trai chết phải đem đổ bỏ, ông Thịnh và ông Thiện đều xót xa. Hai ông càng nung nấu quyết tâm tìm bằng được phương pháp nuôi trai lấy ngọc. Song, nuôi trai nước ngọt trên thế giới vẫn còn là một vấn đề mới, thiếu tài liệu tham khảo nên ông Thịnh phải mày mò, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm.

Sau nhiều năm, ông nhận ra trai chỉ sống tốt ở độ sâu từ 1,5 -2 mét, trong môi trường nước ngọt, nhiệt độ từ 18 - 20oC, độ pH từ 6,5 - 7,5, độ ô-xy hòa tan là 4mg/lít... Trong điều kiện nói trên cộng với thức ăn phù hợp, tỉ lệ trai sống là 60%, tỉ lệ trai ngậm ngọc là 60%. Năm 2001, ông Thịnh mỉm cười, biết mình đã thành công khi bắt đầu thu được những viên ngọc đầu tiên có vân trong, đường kính 6-12 mm. Cho đến nay, ông Thịnh tiết lộ, đã có được quy trình và công nghệ ổn định nuôi trai nước ngọt lấy ngọc và đã thu hoạch được hàng trăm viên ngọc. Hiện hai ông đang hợp tác nuôi 500 con trai đang cho ngọc tại nhà (số 25/35/9 đường Cửu Long, P.2, Q. Tân Bình). Ngoài ra, hai ông còn nuôi thêm 5.000 con trai tại hồ Dầu Tiếng.

Kêu gọi đầu tư nuôi trai

Theo ông Trần Doãn Thiện, nuôi trai nước ngọt lấy ngọc mang lại hiệu quả kinh tế cao. Một con trai giống (nguyên liệu) có giá 7.500 đồng, sau khi cấy trai tế bào và nuôi trong 24 tháng sẽ cho từ 5-7 viên ngọc, nuôi trong 36 tháng sẽ cho ngọc có chất lượng cao (viên ngọc to hơn, vân đẹp hơn). Nếu trước đây việc nuôi trai nước mặn (nuôi trong biển) tốn nhiều công sức thì nay đã có thể nuôi trai... ngay trong nhà! Người nuôi chỉ cần tận dụng các khoảng trống trong ao, hồ để nuôi trai. Tuy nhiên, kỹ thuật nuôi trai khá phức tạp. Khó nhất là giai đoạn cấy dị vật vào cơ thể trai để thúc đẩy trai tiết ra ngọc. Giai đoạn này đòi hỏi phải có tay nghề, nếu không, trai rất dễ chết. Ngoài ra, còn có thể cấy vào trai những hình mẫu như tượng Phật chẳng hạn, trai sẽ cho ra những viên ngọc có hình... tượng Phật! Không chỉ lấy ngọc, vỏ trai cũng có thể sử dụng trong ngành mỹ nghệ. Hiện vỏ trai được bán với giá từ 5.000 – 9.000 đồng/cặp (kg). Thịt trai có thể xuất khẩu để làm dược phẩm. Ông Thiện cho biết, một số nước như Nhật, Úc, Trung Quốc đã bắt đầu hình thành ngành công nghiệp nuôi trai nước ngọt để lấy ngọc và xuất khẩu.

Hiện hai ông Nguyễn Quốc Thịnh và Trần Doãn Thiện đang hợp tác với Công ty Trang trại để kêu gọi đầu tư cho dự án “Nuôi trai nước ngọt lấy ngọc tại Đông Nam Bộ”. Dự kiến địa điểm nuôi tại hồ Dầu Tiếng (Bình Dương tiếp giáp Tây Ninh). Vốn đầu tư khoảng 3 tỉ đồng để nuôi 100.000 con trai. Theo tính toán, tổng số ngọc thu được (đã trừ hao hụt) sau 36 tháng là 180.000 viên ngọc có chất lượng cao.