Quản lý xăng dầu: Đầy sơ hở

Ngày 5-6, Bộ Công Thương đã gặp gỡ báo giới để thông tin chính thức về hiện tượng tiêu cực trong hoạt động kinh doanh xăng dầu, cụ thể là pha chế, rút ruột, móc nối "mãi lộ" và cháy nổ ở các cây xăng liên tiếp xảy ra gần đây.

Nhiều ý kiến đề xuất cho phép đại lý xăng dầu được nhập hàng của nhiều đầu mối để có giá cạnh tranh.
Trong ảnh: Điều chỉnh giá xăng đầu trên cột bơm Ảnh: Tấn Thạnh

Không thể đóng cửa cây xăng cháy!

Thông tin đáng chú ý được ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, đưa ra là cây xăng số 2 Trần Hưng Đạo (địa điểm vừa xảy ra vụ cháy kinh hoàng vào chiều 3-6 ở Hà Nội) thuộc sự quản lý của Tổng Công ty Xăng dầu Quân đội (Mipecorp), được cấp giấy phép kinh doanh từ năm 2003.

Năm 2011, Mipecorp đề nghị không kinh doanh xăng dầu tại cây xăng này vì địa điểm nằm xen lấn với khu dân cư trên đất của quân đội, không đủ điều kiện kinh doanh nên trả lại giấy phép cho Sở Công Thương TP Hà Nội. Do vậy, cây xăng này thuộc sự quản lý của Phòng Hậu cần - Bộ Tư lệnh Biên phòng, Mipecorp chỉ là đầu mối cung cấp xăng dầu.

Đoàn kiểm tra liên ngành của Hà Nội đã loại bỏ cây xăng này ra khỏi quy hoạch mạng lưới kinh doanh xăng dầu của TP. Từ đó, địa điểm này trở thành trạm cấp xăng nội bộ thuộc sự quản lý của Bộ Tư lệnh Biên phòng, không có chức năng kinh doanh nên cũng không chịu sự điều chỉnh của Nghị định 84 mà chỉ theo các điều kiện quy định tại Luật Bảo vệ môi trường, Luật PCCC.

Thực tế, cây xăng này vẫn bán xăng dầu cho người dân. Chi cục QLTT Hà Nội đã 2 lần kiểm tra đều vẫn được đại diện cây xăng làm biên bản cam kết không bán hàng sai đối tượng.

Trả lời câu hỏi về việc cây xăng này kinh doanh không có giấy phép, ông Quyền nói sẽ làm việc với Bộ Tư lệnh Biên phòng để xem xét. Tuy nhiên, Bộ Công Thương không thể đóng cửa vì đây là trạm xăng cấp phát nội bộ của quân đội, phục vụ quốc phòng. Cũng theo Bộ Công Thương, riêng Hà Nội đang có 50 cây xăng nằm ngoài quy hoạch, phải di dời trước năm 2014.

Cả nước còn nhiều cây xăng nằm trong khu dân cư. Tnong ảnh là một cây xăng ở Đà Nẵng Ảnh: hoàng dũng

Vi phạm để tăng doanh thu

Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng thông tin với báo giới diễn biến vụ rút ruột xăng dầu ở Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh và chuyện móc nối nhận mãi lộ tại một số cây xăng dọc Quốc lộ 20.

Ông Đỗ Thanh Lam, Phó cục trưởng Cục QLTT, cho biết cả 2 vụ việc đã được khởi tố. Riêng vụ rút ruột xăng dầu ở tỉnh Quảng Ninh, trước khi báo chí đưa tin thì cục đã nhận được đơn nặc danh phản ánh hiện tượng pha chế xăng dầu vào xe bồn nên đã có công văn gửi công an tỉnh này để xử lý.

Ông Lam thừa nhận phương thức, thủ đoạn vi phạm của các đối tượng ngày càng tinh vi như núp bóng trạm rửa xe, thu mua dầu thải… và thường xuyên thay đổi để đối phó.

Trong khi đó, theo ông Quyền, việc môi giới mãi lộ trên Quốc lộ 20 có nguyên nhân từ việc địa phương cho phép cây xăng mọc lên quá nhiều, doanh thu thấp nên một số nhân viên tìm cách gian lận để tăng thu. Bộ Công Thương đang yêu cầu rà soát quy hoạch xăng dầu trên các địa bàn để giảm bớt tiêu cực.

Theo ông Lam, trung bình mỗi năm, lực lượng QLTT kiểm tra, xử lý gần 90.000 vụ và số tiền xử phạt thu về cho ngân sách khoảng 400 tỉ đồng. Tuy vậy, so với mạng lưới kinh doanh nói chung và kinh doanh xăng dầu nói riêng thì lực lượng QLTT còn mỏng, mỗi cán bộ phải quản lý khoảng 500 cá nhân, tổ chức kinh doanh. Lâu nay, doanh nghiệp đầu mối, tổng đại lý đều có quy trình kiểm tra, giám sát nhưng thực tế vẫn còn kẽ hở cần phải chấn chỉnh để hạn chế tối đa tiêu cực.

Ông Quyền cho biết dự thảo sửa đổi Nghị định 84 lần 3 đang được lấy ý kiến rộng rãi để trình Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30-6. Trong đó, nhiều ý kiến đề xuất cho phép đại lý xăng dầu được nhập hàng của nhiều đầu mối để có giá cạnh tranh. Tuy nhiên, Bộ Công Thương bảo lưu quan điểm giữ nguyên hình thức phân phối 1-1, tức một đại lý chỉ được lấy hàng ở một tổng đại lý hoặc một doanh nghiệp để thuận tiện trong quản lý chất lượng.

Ông Quyền khẳng định Bộ Công Thương sẽ chủ động đề ra các biện pháp đối phó với các cơ sở trá hình trên các trục đường trung chuyển xăng dầu chính của cả nước như từ kho Quảng Ninh, Nhà Bè (TP HCM), Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) để siết chặt kiểm tra, kiểm soát chất lượng và đo đếm ngay từ đầu. Nghị định 84 cho phép doanh nghiệp đầu mối được kinh doanh vận tải và chịu trách nhiệm về chất lượng xăng dầu nhưng có nơi lợi dụng sơ hở của hệ thống phân phối và hệ thống kiểm soát để trục lợi.