Quy trách nhiệm nếu chậm bay

Sáng 11-7, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Đinh La Thăng đã triệu tập lãnh đạo các đơn vị liên quan và các hãng hàng không (HHK) để mổ xẻ nguyên nhân, tìm giải pháp khắc phục tình trạng chậm, hủy chuyến bay.

Bộ trưởng cũng bị “nhốt”

Theo báo cáo của Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) Lại Xuân Thanh, 6 tháng đầu năm 2014, các HHK nội địa thực hiện 74.000 chuyến bay. Trong đó, 20,9% chuyến bay bị chậm; 3,2% chuyến bay bị hủy (tăng tương ứng 5,2% và 0,5% so với cùng kỳ năm 2013). Riêng 2 hãng giá rẻ VietJet Air (VJA) và Jetstar Pacific (JPA), tỉ lệ chậm chuyến lên đến 40,4% và 40,2%, còn ở Vietnam Airlines (VNA) là 12,3%.

Một hành khách mệt mỏi nằm ngủ tại sân bay quốc tế Đà Nẵng tối 27-3 do chuyến bay bị hoãn Ảnh: THỦY TIÊN

Cục HKVN nhận định 90% trường hợp chậm, hủy chuyến liên quan đến công tác quản lý nhà nước và năng lực khai thác của HHK cùng các đơn vị cung ứng dịch vụ liên quan. Bộ trưởng Đinh La Thăng đánh giá tình trạng chậm, hủy chuyến bay đang diễn ra rất trầm trọng, gây bức xúc lớn cho người dân và không thể chấp nhận được. “Một ngày, tôi phải xin lỗi hành khách không biết bao nhiêu lần khi họ nhắn tin phản ánh bị chậm, hủy chuyến. Có vị thứ trưởng đi mấy chuyến bay đều bị chậm, bức xúc gọi điện cho tôi bảo ảnh hưởng đến những công việc rất quan trọng” - Bộ trưởng Đinh La Thăng nói.

Bộ trưởng khẳng định đây là sự xấu hổ chung của toàn ngành chứ không phải riêng HHK nào. Tình trạng này không thể kéo dài, làm mất uy tín của HKVN. Cơ quan quản lý nhà nước phải chịu trách nhiệm đầu tiên, sau đó mới đến các HHK. “Tôi cũng có lần bị nhốt trong ống lồng lúc trời nóng vì máy bay xuống rồi, khách ra đến nơi nhưng ông cầm chìa khóa đi đâu mất” - Bộ trưởng Thăng dẫn chứng.

Tháo gỡ ngay khó khăn

Tại cuộc họp, các HHK đã tập trung phân tích nguyên nhân khiến tình trạng chậm, hủy chuyến tăng đột biến là tần suất khai thác của các hãng tăng lên trong khi cơ sở hạ tầng không đáp ứng được. Dẫn chứng ở sân bay Cát Bi (Hải Phòng) và sân bay Vinh (Nghệ An), nhà ga, sân đỗ chỉ phục vụ tối đa 3 chuyến bay cùng lúc do hạ tầng hẹp, chỉ có 2 xe thang cho hành khách lên/xuống máy bay. Nhiều khi máy bay của VJA và JPA đã hạ cánh, khách phải chờ cả giờ mới được xuống sân bay do chưa có thang, gây ra chậm chuyến, khách bức xúc phản ứng.

VJA và JPA cho biết đã tự sắm thang nhưng phải để không vì chưa được cấp phép tự cung cấp dịch vụ mặt đất. Lãnh đạo VNA lại cho rằng nguyên nhân do Cục HKVN cấp thêm kế hoạch chuyến bay cho VJA chen vào giờ cao điểm khi VNA và JPA đã khai thác hết công suất nhà ga nên gây ra tình trạng quá tải cục bộ, thiếu trang thiết bị.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã tháo gỡ một số khó khăn trước mắt. Ông chỉ đạo Cục HKVN xem xét lại ngay việc cấp kế hoạch chuyến bay đã hợp lý hay chưa và cho phép VJA, JPA bổ sung xe thang vào sân bay.

Các HHK cũng đề nghị xem xét lại công tác điều hành bay. Trước đây, hành trình bay Hà Nội - TP HCM đã giảm còn 1 giờ 38 phút nhưng hiện lại tăng lên 1 giờ 45 phút vì điều hành bay chưa hợp lý. Về vấn đề này, Bộ trưởng Đinh La Thăng giao Cục HKVN làm việc lại với Quân chủng Phòng không Không quân về hiệp đồng bay để rút ngắn đường bay, đồng thời điều hành bay khoa học hơn nhằm tiết kiệm thời gian bay.

Câu giờ để dồn chuyến

Không đồng tình với báo cáo của Cục HKVN và các HHK về việc chậm, hủy chuyến tăng cao do yếu tố thời tiết, kỹ thuật…, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định nguyên nhân chính là các HHK dồn chuyến để tăng doanh thu. “HHK còn cố tình chậm giờ, không bay vì ít khách, giống như xe buýt. Xe buýt ít khách thì lòng vòng không đi, máy bay không lòng vòng được thì cố tình chậm không bay để dồn lại” - ông Thăng nói và yêu cầu khắc phục ngay tình trạng này.

Về vấn đề này, Giám đốc điều hành VJA Lưu Đức Khánh cho biết tỉ lệ lấp đầy của VJA luôn đạt hơn 90%, tức là mỗi chuyến bay chỉ dư nhiều nhất 18 chỗ, nếu muốn dồn chuyến phải chờ 7-8 chuyến mới đủ một chuyến mới. Ông Khánh cam kết trong tháng 8 sẽ giảm ngay một nửa chuyến bay bị chậm và đến tháng 9 duy trì được 95% chuyến bay đúng giờ.

Tổng Giám đốc JPA Lê Hồng Hà hứa đến tháng 11 sẽ đạt được tỉ lệ 85% chuyến bay đúng giờ do đến cuối năm mới bổ sung thêm được máy bay. Đối với VNA, tỉ lệ chậm chuyến chỉ 14% nhưng bộ trưởng vẫn phê là “phú quý giật lùi” vì cao hơn so với cùng kỳ năm trước.

Bộ trưởng cho rằng để chậm, hủy chuyến bay đồng nghĩa HHK coi thường khách hàng, cơ quan chức năng vô cảm, thiếu giám sát. Khi chậm, hủy chuyến, nhân viên hàng không phải nhã nhặn giải thích cho khách, khách sai cũng không được lý sự. Cục HKVN, Vụ Vận tải, Vụ Tài chính, Vụ Tổ chức cán bộ và các đơn vị cung ứng dịch vụ sân bay phải nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm vì đã để tình trạng này diễn biến phức tạp.

Bộ trưởng yêu cầu Vụ Vận tải bổ sung ngay chế tài đối với HHK, có thể rút giấy phép nếu để chậm, hủy chuyến tăng cao. “Phải có ai đó chịu trách nhiệm, không thể hòa cả làng như hiện nay, chỉ mỗi hành khách phải chịu khổ, lang thang cơ nhỡ ở sân bay” - bộ trưởng nói.