Rèn tính tự giác cho người Việt

Thấy chướng mắt, một vài người lên tiếng rằng trước sau gì cũng lên được máy bay, ghế ai người đó ngồi theo số. Sắp hàng theo thứ tự là văn minh, tới sau thì sắp hàng phía sau, không chen ngang như vậy được. Hai ông khách sượng sùng, đành lui về phía sau.

Tại nhiều giao lộ đèn xanh đèn đỏ, hễ có bóng cảnh sát giao thông (CSGT) thì xe dừng chờ trong trật tự. Nhưng vắng bóng CSGT là không ít kẻ ngang nhiên vượt đèn đỏ. Trên những tuyến đường một chiều, tình trạng chạy ngược chiều cũng xảy ra không ít ở các đô thị trên cả nước. Riêng tại TP HCM, những lúc kẹt xe trầm trọng giờ cao điểm thì không chỉ có tình trạng chạy xe máy lên lề mà những tuyến đường, điển hình như Pasteur, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, rất nhiều ô tô chạy lấn vào làn xe máy, xe máy chạy lẫn vào làn ô tô càng khiến việc lưu thông là một cực hình.

Tình trạng hỗn loạn trong giao thông xuất phát từ ý thức người tham gia giao thông. Nếu bản thân từng người đều tự giác chấp hành luật lệ giao thông thì chắc chắn tình trạng ùn tắc sẽ sớm giải tỏa và không gây kẹt xe nghiêm trọng. Nhưng đa số người tham gia giao thông lại không tự giác chấp hành luật, kèn cựa, giành giật nhau từng tấc đường, khoảng trống để rồi kẹt cứng, chôn chân trong nóng bức hay mưa gió mỗi lúc tan sở, tan trường.

Mặc dù UBND TP HCM từ năm 2015 đã có chỉ thị không được đưa chó, mèo ra phố đi bộ Nguyễn Huệ để bảo đảm vệ sinh môi trường và an toàn cho cộng đồng, nhất là chó dữ không được rọ mõm nhưng đến nay vẫn có những người đem chó cảnh ra khu vực này vào những ngày cuối tuần. Dân xứ ta là vậy, không mạnh tay xử lý thì vi phạm càng nhiều.

Mới đây, Phòng CSGT Đường bộ - Đường sắt (PC 67) Công an TP HCM cho biết từ giữa tháng 11-2015 đến nay đã ghi hình 48.409 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông, trong đó có 12.438 trường hợp chấp hành quyết định xử phạt. Với hình ảnh rõ ràng, chứng cứ vi phạm rành rành nên người vi phạm tâm phục khẩu phục, không thể chối cãi, buộc phải chấp hành. Việc xử phạt này được dư luận hoan nghênh, nhất là nâng dần tính tự giác, ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông.

Để hạn chế, tiến tới xóa bỏ lề thói sinh hoạt thiếu văn minh, những thói xấu ở nơi công cộng của một bộ phận dân cư, cần đi đôi biện pháp nhắc nhở của cộng đồng và xử phạt của cơ quan chức năng. Nhắc nhở hay xử lý đều phải công tâm, kiên quyết mới có thể đem sự tự giác trở lại với mỗi người, từ đó mới thành nền nếp, thành lối sống văn hóa. Các đô thị sẽ đẹp hơn dù đường khuya, ít xe qua lại vẫn có xe dừng chờ đèn đỏ; không có người bóp còi inh ỏi hay khạc nhổ bừa bãi trên đường.

Lẽ nào chúng ta lại không day dứt khi văn hóa giao thông, văn hóa ứng xử nơi công cộng vẫn còn là chuyện xa vời?