Tại buổi tọa đàm “Chủ động ngăn ngừa, hạn chế sự cố công trình xây dựng” tổ chức ngày 20-11, Sở Xây dựng TP HCM cho biết trong 2 năm 2014-2015, trên địa bàn TP đã xảy ra 17 sự cố công trình xây dựng, gây nhiều thiệt hại về người và của.
“Cái an toàn nhất thành mất an toàn nhất”
Đáng nói, 4 trong 17 sự cố nêu trên xuất phát từ cần cẩu tháp công trình - thiết bị được đánh giá là an toàn nhất trong thi công xây dựng.
Vụ việc gần đây nhất xảy ra ngày 10-11, khi cần trục tháp tại công trình trên đường Trường Chinh, phường Tân Sơn Nhất, quận 12 bị gãy đổ. Dù không gây thiệt hại về người nhưng sự cố này đã làm hư hỏng tường bao che và kết cấu khung sàn sân thượng Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn kề bên.
Trước đó, vụ rơi khối bê-tông tại công trình xây dựng số 19 Cao Thắng, phường 2, quận 3 vào ngày 13-3 đã làm thủng mái và sàn sân thượng nhà lân cận cũng có nguyên nhân từ việc bất cẩn trong thao tác lắp đặt cẩu. Vụ lật cẩu tại công trình số 1 Phạm Ngũ Lão, quận 1 làm sập một phần tường rào Bảo tàng Mỹ thuật TP cũng được xác định là do vận hành cần cẩu không bảo đảm an toàn. Vụ ngã xe cần cẩu tại công trình số 504 Nguyễn Tất Thành, quận 4 cũng có nguyên nhân tương tự.
Ông Lê Hòa Bình, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, nhận định hiện nay, công tác kiểm định chất lượng và kiểm tra, giám sát việc vận hành thiết bị xây dựng không ổn. Cụ thể, sự cố gãy cần cẩu tại quận 12 xảy ra khi thiết bị này vẫn còn thời hạn kiểm định.
“Cần cẩu tháp trong xây dựng là thiết bị được thiết kế, kiểm tra nghiêm ngặt với độ an toàn gần như tuyệt đối, vậy mà giờ cứ sập hoài. Cái an toàn nhất rốt cuộc giờ lại thành mất an toàn nhất. Vậy có vấn đề gì đang diễn ra trong công tác kiểm tra, giám sát?” - ông Bình nêu.
Nghiên cứu, khảo sát hời hợt
Theo ông Nguyễn Thanh Xuyên, Phó trưởng Phòng Quản lý chất lượng công trình xây dựng Sở Xây dựng TP HCM, các sự cố xảy ra là do lực lượng chức năng thường chỉ khảo sát thủ tục, bỏ qua các bước quan trọng như khảo sát hiện trạng công trình lân cận hay tìm hiểu lịch sử xây dựng tại mặt bằng thi công.
Ông Xuyên dẫn chứng vụ nghiêng lún 2 căn nhà tại cống hộp rạch Bùng Binh, quận 3 hồi tháng 3-2014, nguyên nhân cuối cùng được xác định là do không khảo sát công trình lân cận. Vụ sụp nền nhà 115C Trần Quốc Thảo, quận 3 cũng được xác định là do nhà xây trên kết cấu giếng nước cũ.
Bên cạnh đó, theo ông Xuyên, việc thi công không đúng quy định đã dẫn đến biện pháp thi công không phù hợp. Vai trò của tư vấn giám sát không hiệu quả, thậm chí chỉ là hình thức, đối phó khi bị kiểm tra. Việc khai thác, sử dụng công trình sau khi xây xong cũng thường xuyên xảy ra các vi phạm, như thay đổi công năng, tăng diện tích sử dụng (làm thêm gác xép, cơi nới…) - những nguy cơ tiềm ẩn cho sự cố công trình.
“Những nguyên nhân vừa nêu cùng với sự phát triển, tốc độ xây dựng các kết cấu, công trình ngầm ngày càng nhiều, trong khi nguồn nhân lực có năng lực về lĩnh vực này vẫn chưa đáp ứng đủ đang là vấn đề đáng quan ngại” - ông Cao Xuân Thuấn, Công ty Xây dựng Hòa Bình, bày tỏ.
Cứ đổ cho nhà thầu, người lao động!
Ông Nguyễn Quốc Việt, Trưởng Phòng An toàn lao động Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP HCM, chỉ rõ ở nhiều công trường xây dựng, cán bộ an toàn hầu như chỉ làm được mỗi việc nhắc nhở người lao động đội mũ bảo hiểm, thắt dây an toàn chứ không hiểu quy trình, quy chuẩn. Lẽ ra, họ còn phải chịu trách nhiệm đánh giá các nguy cơ, rủi ro khi thi công.
Trong khi đó, ông Nguyễn Trung Hậu, chuyên viên quản lý an toàn và môi trường Tập đoàn Xây dựng Shimizhu, cho rằng hiện nay, các quy định về giám sát an toàn lao động có vẻ phù hợp hơn cho nhà máy chứ không phải cho công trường. Một trong những việc khiến ông lo ngại là không ít xe cẩu có từ thời Liên Xô đã cũ nát nhưng đơn vị kiểm định vẫn chứng nhận đạt chuẩn.
Tại buổi tọa đàm, PGS-TS Nguyễn Văn Hiệp, nguyên Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, nhận định trong việc ngăn ngừa các sự cố công trình xây dựng, cần nhìn rộng hơn tới cơ chế chính sách và các quy định. Theo ông, các cơ quan chức năng đang “ôm” quá nhiều việc dẫn đến lo không xuể. Nhiều việc nhà nước hoàn toàn có thể để các tổ chức xã hội nghề nghiệp tham gia.
“Hiện nay, TP HCM có khoảng 1.000 thanh tra xây dựng nhưng hầu như họ chỉ biết làm mỗi việc xem xét cấp phép xây dựng chứ không có đủ chuyên môn để thanh tra nhiều khía cạnh kỹ thuật an toàn” - ông Hiệp ngao ngán.
Ông Hiệp còn thẳng thắn chỉ rõ vai trò của tư vấn quản lý dự án hiện quá mờ nhạt. Theo nguyên tắc, tư vấn quản lý dự án phải làm cả công việc nhận diện và quản lý các rủi ro cho công trình. “Vai trò tư vấn quản lý nằm ở đâu? Khi có chuyện xảy ra, chúng ta lại đổ cho nhà thầu rồi đổ tiếp cho người lao động. Làm như vậy là sai. Cái gì cũng không rõ ràng thì sự cố công trình còn xảy ra dài dài” - ông Hiệp bức xúc.
Quy định “trên trời”
Nhiều chuyên gia bức xúc về việc vừa qua, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 05/2015 quy định quản lý chất lượng xây dựng và bảo trì nhà ở riêng lẻ, trong đó nêu: Đối với nhà ở có tổng diện tích sàn xây dựng nhỏ hơn 250 m2 hoặc dưới 3 tầng hay có chiều cao dưới 12 m, chủ nhà được phép tự thiết kế. Theo ông Nguyễn Văn Hiệp, quy định này nếu áp dụng chỉ hợp với nông thôn chứ không hợp với đô thị.
“Ở đô thị, như TP HCM, nhà cửa xây san sát thì có “thánh” mới dám áp dụng quy định này. Bởi lẽ, chỉ cần một chủ nhà “làm liều” khi tự thiết kế là các nhà bên cạnh hay sau lưng lãnh đủ” - ông Hiệp lo ngại.
và quét mã QR
Bình luận (0)