Sức mạnh ASEAN

Trong một động thái được xem là đặc biệt xuyên suốt chiều dài lịch sử của hiệp hội gần nửa thế kỷ của mình, ASEAN đã lần lượt ra Tuyên bố của các Ngoại trưởng và Chủ tịch Hội nghị Cấp cao về một vấn đề nóng bỏng được sự quan tâm sâu sắc của tất cả các thành viên. Đó là những tuyên bố về tình hình rất nghiêm trọng hiện nay ở biển Đông sau khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan nước sâu HD-981 vào vùng thềm lục địa và đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam - một thành viên ASEAN.

Đặc biệt không kém khi Tuyên bố của Ngoại trưởng và Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị cấp Cao ASEAN được xem là thắng lợi ngoại giao quan trọng bởi trước đó đã có những lo ngại về việc hiệp hội không đồng thuận trong vấn đề ra tuyên bố về vấn đề biển Đông vì lợi ích các bên khác nhau và nhất là ảnh hưởng bao trùm của Trung Quốc tại khu vực. Lo ngại này không phải không có cơ sở khi hơn 2 năm trước, các Ngoại trưởng ASEAN họp tại Campuchia, lần đầu tiên trong lịch sử 45 năm không ra được tuyên bố chung do bất đồng về việc đưa vấn đề biển Đông vào tuyên bố.

Thế nên, Tuyên bố của Ngoại trưởng và Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này đã xóa bỏ những nghi ngờ, đồng thời minh chứng cho tinh thần đoàn kết của ASEAN, nhân tố quan trọng bậc nhất làm nên sức mạnh của hiệp hội. Đó cũng là nhân tố then chốt để ASEAN giữ vai trò nòng cốt trong việc giải quyết các vấn đề liên quan tới hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực, đặc biệt trên biển Đông.

Tinh thần đoàn kết ASEAN được thể hiện, sức mạnh của ASEAN được phát huy khi không chỉ một thành viên mà tất cả đã thấy một cách rõ ràng mối đe dọa tới hòa bình, ổn định và an ninh - môi trường cả hiệp hội đều vô cùng cần để phát triển đất nước. Việc Trung Quốc hung hăng dùng sức mạnh hạ đặt trái phép giàn khoan trên vùng biển nằm sâu trong vùng thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của Việt Nam không chỉ ngang nhiên xâm phạm chủ quyền một nước thành viên ASEAN. Bước đi nguy hiểm này đã bóc trần âm mưu lâu dài hiện thực hóa đường lưỡi bò, độc chiếm biển Đông, biển chung của nhiều quốc gia ASEAN. Không đoàn kết thì hôm nay là Việt Nam, ngày mai có thể là thành viên ASEAN khác sẽ phải đối mặt với cường quyền và sức mạnh.

Đồng thuận và đoàn kết làm nên sức mạnh, giúp ASEAN giữ vai trò trung tâm của mình trong việc giải quyết các vấn đề chung của khu vực, trong đó có vấn đề biển Đông. Và khi ASEAN đoàn kết, cường quyền hay sức mạnh bên ngoài không dễ thực hiện các toan tính, âm mưu trong khu vực.