Tại chức mà!

Thực ra không chỉ tỉnh Quảng Nam “nói không” với bằng cử nhân hệ tại chức. Trước đó, Đà Nẵng và một số tỉnh, thành khác cũng có chủ trương như vậy. Nhiều tỉnh, thành khác, các cơ quan, công ty… tuy không công khai nhưng cũng tìm cách “né” nhân sự tốt nghiệp đại học hệ tại chức.

Tất cả nói lên điều gì? Họ nghi ngờ chất lượng đào tạo của hệ tại chức. Nghi ngờ đó là có cơ sở khi mà rất nhiều trường đại học xem việc mở rộng hệ đào tạo tại chức như “chiếc cần câu cơm” để cán bộ giảng viên kiếm thêm thu nhập mà không xem trọng việc nâng cao chất lượng đào tạo. Nhiều cán bộ - công chức trong tay có vài ba bằng đại học tại chức là chuyện bình thường, bởi học tại chức quá đơn giản, thậm chí được học cả trong giờ hành chính. Chuyện cán bộ - công chức có nhiều bằng cũng dễ hiểu nhưng chuyện “con ông cháu cha” kiếm cái bằng tại chức cũng dễ tương tự thì đó là vấn đề nghiêm trọng. Vì sao? Khi đầu vào của hệ đào tạo này hết sức lỏng lẻo thì ai cũng có thể lấy được cái bằng cử nhân, để sau đó “chui” vô các cơ quan Nhà nước. Còn hậu quả của nó như thế nào thì ai cũng biết.

Về nguyên tắc, bằng cử nhân thuộc các hệ đào tạo như chính quy, từ xa hay tại chức đều có giá trị như nhau. Hệ đào tạo nào cũng có người xuất sắc, cho nên việc phân biệt bằng cấp là sai. Nhiều nhà tuyển dụng hiện nay không chỉ dựa vào bằng cấp mà chủ yếu dựa vào phỏng vấn và kiểm tra các kỹ năng điều hành, tổ chức, thực hiện công việc để tuyển chọn nhân sự.

Vì sao hệ đào tạo tại chức mất giá đến vậy? Nó bị mất giá từ lâu. Những tiếng báo động đã vang lên cũng từ rất lâu nhưng Bộ GD-ĐT vẫn chưa có biện pháp nào hiệu quả để chấn chỉnh, để đến bây giờ hầu như không còn thuốc chữa. Chính vì thế cũng có ý kiến cho rằng nên bỏ hệ đào tạo tại chức. Đề xuất này có vẻ tiêu cực nhưng đúng khi mà nó đã không còn thuốc để chữa. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng mục đích của hệ đào tạo từ xa, tại chức là để đáp ứng nhu cầu xã hội học tập chứ không phải để phổ cập đại học. Vấn đề là Bộ GD-ĐT có can đảm nhìn thẳng vào sự thật để đổi mới triệt để cả hai hệ đào tạo này hay không.