Tai nạn lao động: Hiểm họa lớn tại châu Á

Tai nạn lao động gia tăng đáng ngại

Theo báo cáo của hai chuyên gia của ILO là Seiji Machida và Pia Markkanen, năm 1997 số tai nạn lao động ở Thái Lan là 230.376 vụ (1.040 vụ chết người) và ở Malaysia là 86.589 vụ (1.473 vụ chết người). Ở Trung Quốc năm 1997 có 47.588 vụ chết người, nhiều nhất trong ngành mỏ và xây dựng. Hầu như ở mọi nước  trong khu vực, số người chết vì tai nạn lao động đều gia tăng. Ví dụ, ở Thái Lan tăng gấp 3 lần nếu so sánh giữa năm 1997 với năm 1990. Có những tai nạn rất nghiêm trọng như vụ nổ hóa chất trong một nhà máy ở miền Bắc Thái Lan tháng 9-1999 giết chết 36 công nhân. Và có lẽ không ai có thể quên thảm họa ở Bhopal - Ấn Độ tháng 12-1984 giết chết một lúc 2.500 công nhân và làm bị thương hơn 200.000 dân chung quanh do rò rỉ chất độc hóa học methyl isocyanate.

Điều đáng nói là các tai nạn lao động gia tăng theo đà công nghiệp hóa phát triển đã không được báo cáo đầy đủ. Ngoài những vụ lớn như ở Bhopal - Ấn Độ hoặc ở Bangkok - Thái Lan được báo chí tường thuật chi tiết, rất ít nước hệ thống đầy đủ các số liệu thống kê tai nạn lao động.

Phân tích nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ tai nạn lao động cao, người ta thấy đó là hậu quả của công nghiệp hóa quá nhanh và sự  du nhập công nghệ mới, bao gồm những máy móc nguy hiểm nếu vận hành hoặc sử dụng không cẩn thận. Tình trạng nói trên có thể trở nên nghiêm trọng hơn bởi chuyển giao công nghệ mới.

Bệnh nghề nghiệp chưa được kiểm soát

Có rất nhiều báo cáo cho thấy  bệnh nghề nghiệp phổ biến trong ngành công nghiệp và môi trường nông nghiệp. Các nghiên cứu thực địa chỉ rõ nhiều công nhân làm việc trong điều kiện nhiệt độ quá cao, tiếng ồn lớn, bụi bặm, thuốc sát trùng và các loại hóa chất khác. Số người lao động tiếp xúc môi trường độc hại đó ngày càng nhiều khi công nghệ mới và công nghệ chuyển giao được áp dụng trong công nghiệp và nông nghiệp.

Điều kiện bảo vệ người lao động chống lại các nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp rất tồi   và chưa có quy trình kiểm soát chặt chẽ nên hậu quả thật khó lường. Các số liệu về bệnh nghề nghiệp lại rất thiếu, ngay trong các thống kê quốc gia của những nước tiên tiến như Úc, Nhật, Hàn Quốc, New Zealand, Singapore...

Có thể lấy thống kê bệnh nghề nghiệp ở Singapore từ năm 1990 đến 1992 để xem bệnh nghề nghiệp bao gồm những gì. Đây là nước có hệ thống thống kê bệnh nghề nghiệp tốt. Các bệnh nghề nghiệp được Bộ Y tế theo dõi rất kỹ cho thấy bệnh ngoài da phổ biến nhất, kế đến là hen suyễn, ngộ độc, bụi silic phổi, bụi amiăng, ngạt thở vì khí độc, điếc do tiếng ồn v.v... Ngoài ra còn bệnh đau lưng, đau cổ, tay, bàn tay v.v...

Đối đầu với thách thức

Phần lớn người lao động không ý thức được hiểm nguy mà họ đối đầu. Các biện pháp phòng ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp chỉ có trong các xí nghiệp, nhà máy lớn. Ở các cơ sở sản xuất vừa và nhỏ rất ít thấy. Thống kê tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp thường không đầy đủ và bất cập. Việc thanh tra lao động thường bị hạn chế do thiếu chuyên viên. Về phía các chính phủ và cơ quan tư nhân, bộ phận cố vấn kỹ thuật và huấn luyện về an toàn lao động thường không đầy đủ.

Kinh nghiệm của các nước công nghiệp tiên tiến cho thấy có thể giảm bớt số tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp trong điều kiện phát triển kinh tế nhanh. Thách thức lớn nhất là làm sao thực hiện được các biện pháp hữu hiệu đã được áp dụng ở các nước đã thành công trong lĩnh vực này.