Thề… không tham nhũng!

Dư luận cả nước, kể cả thủ đô, ngờ vực báo cáo trên vì Hà Nội, chỉ riêng trong 2 năm 2014-2015, đã xảy ra khá nhiều vụ lớn, như chiến dịch chặt hạ - thay thế 6.700 cây xanh, dự án sân vận động - nhà hát hàng trăm tỉ bỏ hoang, “đường cong mềm mại”, tòa nhà 8B Lê Trực…, ấy thế mà cơ quan thanh tra của địa phương này “chưa phát hiện trường hợp nào có dấu hiệu tội phạm tham nhũng”! “Chưa phát hiện” tức là có thể có bởi tội phạm tham nhũng quá tài hoặc do cơ quan thanh tra bất tài.

Trái với kết quả tươi sáng đã dẫn, cũng báo cáo nói trên lại nêu: Tình hình tham nhũng trên địa bàn vẫn diễn biến phức tạp và tiềm ẩn trong nhiều lĩnh vực…; công tác phòng, chống tham nhũng vẫn còn những tồn tại...

Tình hình tham nhũng diễn biến phức tạp và tiềm ẩn trong nhiều lĩnh vực mà lại không thấy ai tham nhũng thì thật khó hiểu.

Báo cáo này gợi nhớ lời khẳng định “Đồ Sơn, Quất Lâm không có mại dâm” do một quan chức thuộc Phòng Chính sách phòng chống mại dâm, Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) tuyên bố hồi giữa năm 2013, dẫn báo cáo của ngành chức năng Hải Phòng và Nam Định. Khi ấy, nhiều người ví von: Nói Đồ Sơn, Quất Lâm không có mại dâm có khác nào bảo biển không có nước (!).

Người phương Tây có nói “an elephant in the room” (con voi trong phòng) hàm ý mỉa mai những chuyện sờ sờ trước mắt, ai cũng thấy - người có chức trách càng thấy rõ - nhưng đều lờ đi do sợ trách nhiệm hoặc dối lòng vì ngại đụng chạm. Những trường hợp kể trên cũng to, rõ có kém gì “con voi”, vấn đề là người trong cuộc có dũng cảm chạm đến hay không.

Cứ né tránh như vậy nên tham nhũng bao giờ cũng “diễn biến phức tạp” còn khâu phòng chống thì luôn “còn nhiều hạn chế”. Dần dần, những cuộc vận động chống tham nhũng không còn được tin cậy trong dân chúng.

Còn nhớ, 2 năm trước, tại hội thảo liên quan đến phòng, chống tham nhũng do Thanh tra Chính phủ và VCCI tổ chức, một phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế tuyên bố: “Ngành thuế chúng tôi đang thực hiện ký cam kết “không tham nhũng” trong toàn cán bộ, viên chức với mục tiêu làm lành mạnh các hoạt động của ngành”. Trong 2 năm qua, hàng chục cán bộ thuế nhúng chàm, nhiều người lãnh án tù. Và cách đây vài ngày, Tổng cục Hải quan cho biết các chi bộ, Đảng bộ trực thuộc Đảng ủy Cơ quan Tổng cục Hải quan sẽ ban hành nghị quyết trong đó cam kết 100% cán bộ, đảng viên nói không với các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng. Để chờ xem, trước hết thì chưa tin vì tội phạm tham nhũng có bao giờ sợ chữ ký, có bao giờ làm theo nghị quyết!

Phải thừa nhận những cam kết, tuyên thệ… có tác dụng ngăn đe về tinh thần, về danh dự nhưng hiệu quả thực sự rất thấp. Chống tham nhũng, tiêu cực mà cái miệng thì hô hào còn cái đầu thì chạy theo thành tích, ắt hẳn sẽ thua cuộc.