Quy định về trình tự, thủ tục trong lĩnh vực thi hành án dân sự (THADS) đang bị hành chính hóa, làm giảm đáng kể hiệu quả công tác THA... Ông Hồ Quân Chính , Phó Phòng Nghiệp vụ 1 Cục THADS TP HCM, đã chia sẻ như vậy tại hội thảo "Nâng cao hiệu quả thi hành án để cải thiện môi trường kinh doanh", do Tổng cục THADS - Bộ Tư pháp tổ chức mới đây ở TP HCM.
Khổ thân chấp hành viên
Hội thảo dẫn số liệu thống kê của Ngân hàng Thế giới cho biết tại Việt Nam, thời gian trung bình thực thi phán quyết của tòa án trong năm 2016 là 150 ngày và thời gian phá sản kéo dài đến 5 năm. Thứ hạng của Việt Nam trong khối ASEAN còn khiêm tốn, xếp 6/10 về thời gian THA và 8/10 trong hiệu quả phá sản doanh nghiệp. Điều đáng lưu ý là từ năm 2010 đến nay, thời gian thi hành án (150 ngày) tại Việt Nam không có bất cứ thay đổi và cải thiện đáng kể nào.
Theo ông Chính, việc THADS ở nước ta còn kéo dài một phần do trình tự, thủ tục quá rườm rà, khó áp dụng một cách đầy đủ, chính xác. Điều này làm cho các chấp hành viên mất rất nhiều thời gian và công sức để thực hiện, ảnh hưởng đến công tác xác minh tài sản và việc kê biên, xử lý tài sản THA.
Gần một năm qua, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn chưa thi hành bản án hành chính cho ông Lê Ân
Ông Hồ Quân Chính cũng chỉ rõ trong suốt quá trình xử lý tài sản, chấp hành viên phải tiến hành thông báo, niêm yết đầy đủ các văn bản, quyết định về THA cho họ. Để xử lý xong một tài sản, chấp hành viên phải thông báo, niêm yết các văn bản không dưới 10 lần (nếu tài sản bán đấu giá không thành thì thủ tục này nhiều hơn) và mỗi lần như vậy đều phải niêm yết đầy đủ cả 3 nơi (nơi có tài sản, UBND cấp xã, trụ sở cơ quan THA). Tổng cộng, chấp hành viên phải lập thủ tục niêm yết không dưới 30 lần cho việc thông báo.
Theo Tổng cục THADS, thủ tục THADS có thể được hiểu là toàn bộ các hoạt động do cơ quan THA, cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan thực hiện theo trình tự nhất định nhằm thi hành bản án, quyết định theo quy định của pháp luật. Kết quả xác minh ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả giải quyết THA và là tiền đề, cơ sở cho các hoạt động giải quyết hồ sơ THA. Ở điểm này, một số đại biểu chỉ rõ việc xác minh tài sản đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do tính minh bạch cũng như cơ chế quản lý tài sản chưa thực sự hiệu quả.
Phải cải cách thủ tục
Phó tổng cục trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Văn Lực cho biết trong năm 2016, ngành THADS đã giải phóng trên 29.000 tỉ đồng; 9 tháng đầu năm 2017, giải quyết trên 30.000 tỉ đồng cho nền kinh tế. Đặc biệt, trong lĩnh vực ngân hàng, tín dụng, toàn quốc đã thi hành xong gần 20.000 tỉ đồng và 6 tháng đầu năm 2017 là trên 10.000 tỉ đồng.
Mặc dù vậy, theo ông Lực, việc THADS vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập. Trong 9 tháng đầu năm 2017, số việc chưa thi hành xong chuyển kỳ sau còn trên 210.000 việc, tương ứng với 83.000 tỉ đồng, tăng cao so với cùng kỳ năm 2016. Chính sự kéo dài, trì hoãn trong thực thi công lý dẫn đến thứ hạng còn thấp trong xếp hạng tín nhiệm của các nền kinh tế thế giới.
Đại diện Vụ Nghiệp vụ 3, Tổng Cục THADS cho rằng để rút ngắn thời gian THA, cần cắt giảm thủ tục hành chính và đẩy mạnh cơ chế liên thông một cửa trong lĩnh vực THADS. Cụ thể là phải đơn giản hóa thủ tục hành chính như giảm bớt hồ sơ, giấy tờ, yêu cầu, điều kiện không hợp lý hoặc rút ngắn thời hạn giải quyết thủ tục.
Theo ông Nguyễn Văn Lực, Nghị quyết 19/2017 của Chính phủ đưa ra mục tiêu cụ thể về nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp hợp đồng (trong đó có hoạt động THADS) từ 400 ngày xuống 300 ngày trong năm 2017 và dưới 200 ngày đến năm 2020. Nhằm nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian THA, cần phải tiến hành nhiều biện pháp đồng bộ, trong đó có việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ quản lý, triển khai mô hình một cửa.
Theo Trung tâm Thống kê, Quản lý dữ liệu và Ứng dụng Công nghệ thông tin thuộc Tổng Cục THADS, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong THADS đã làm hiệu quả tại TP HCM và tới đây sẽ được nhân rộng.
Tại TP HCM, đến nay đã triển khai thí điểm phần mềm quản lý quá trình thụ lý, tổ chức THA và báo cáo thống kê THADS. Ngoài ra, một số giải pháp khác cũng đã được đồng loạt triển khai như tổng đài nhắn tin SMS; cấp chữ ký số cho lãnh đạo tổng cục, lãnh đạo các đơn vị thuộc tổng cục và một số trưởng phòng chuyên môn của Cục THADS; sử dụng hệ thống giao ban trực tuyến; đưa vào sử dụng 10.000 tài khoản thư điện tử phục vụ công tác chuyên môn nghiệp vụ…
Giải quyết tranh chấp hợp đồng còn chậm
Báo cáo của Ngân hàng Thế giới về môi trường đầu tư kinh doanh của 190 nền kinh tế thế giới, đánh giá trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp hợp đồng, Thái Lan xếp hạng 51/190; còn trong giải quyết phá sản, nước này xếp hạng 23/190. Trong khi đó, các thứ hạng tương ứng của Việt Nam là 69/190 và 125/190.
Bên cạnh đó, thời gian trung bình thực thi một phán quyết tại Thái Lan được đánh giá là 120 ngày/tổng thời gian giải quyết là 440 ngày, so với Việt Nam là 150 ngày/tổng thời gian giải quyết là 400 ngày.
Làm khó "đại gia"
Vừa qua, Tổng cục THADS nhận được đơn kiến nghị của ông Lê Ân - nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Vũng Tàu (viết tắt là VCSB), hiện là đại diện Hội đồng Thanh lý VCSB - đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp xem xét chỉ đạo thi hành Quyết định Thi hành án hành chính số 02/2016/QĐ-THAHC ngày 20-10-2016 của TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Về việc này, qua nghiên cứu tài liệu liên quan, Tổng cục THADS khẳng định Cục THADS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phân công chấp hành viên thực hiện theo dõi việc THA hành chính đối với bản án nêu trên. Chấp hành viên cũng đã làm việc với đại diện UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để yêu cầu cung cấp thông tin về quá trình và kết quả THA; Quyết định buộc thi hành án hành chính số 02/2016/QĐ-THAHC ngày 20-10-2016 của TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã được đăng công khai trên Trang thông tin điện tử Cục THADS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Tuy nhiên đến nay, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn chưa tự nguyện thi hành các bản án nêu trên.
Tổng cục THADS cho rằng quá trình theo dõi THA, Cục THADS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chưa có văn bản kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong việc chậm THA. Trong trường hợp này, người phải THA là UBND cấp tỉnh nhưng Cục THADS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ công khai thông tin Quyết định số 02/2016/QĐ-THAHC của TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trên trang thông tin điện tử Cục THADS tỉnh, chưa tích hợp trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục THADS thuộc Bộ Tư pháp và Cổng thông tin điện tử Chính phủ là chưa thực hiện đầy đủ quy định của Chính phủ.
Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của ông Lê Ân, Tổng cục THADS yêu cầu Cục THADS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu báo cáo, gửi hồ sơ THA phần tài sản trong bản án hành chính sơ thẩm 07/2014/HCST và bản án hành chính phúc thẩm 19/2015/HC-PT. Đồng thời, có văn bản kiến nghị TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thu hồi, sửa đổi Quyết định số 02/2016/QĐ-THAHC ngày 20-10-2016; ban hành quyết định buộc thi hành Bản án hành chính sơ thẩm 07/2014/HCST và bản án hành chính phúc thẩm 19/2015/HC-PT.
Theo nội dung vụ việc, sau khi VCSB giải thể, ông Lê Ân là người thay mặt cho Hội đồng Thanh lý VCSB kiện UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu yêu cầu trả lại hơn 20.000 m2 đất tại số 141 Bình Giã (TP Vũng Tàu). Đây là lô đất mà Công ty Bình Giã đã thế chấp vay tiền rồi giao cho VCSB quản lý để trừ nợ. Dù vậy, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã thu hồi 15.700 m2 trong lô đất này để giao cho công ty khác sử dụng, phần còn lại giao TP Vũng Tàu xây trường học.
Ngày 9-3-2015, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM tuyên UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phải thực hiện thủ tục công nhận quyền sử dụng đất cho VCSB với diện tích 4.600 m2 đất tại số 141 Bình Giã; buộc UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bồi hoàn cho VCSB giá trị của 15.700 m2 theo giá đất quy định tại thời điểm THA.
Mặc dù đại diện nguyên đơn đã nhiều lần đề nghị THA và TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã có quyết định THA nhưng bị đơn vẫn chưa thi hành.
H.Nguyên
và quét mã QR
Bình luận (0)