Thiết bị chứa phóng xạ bị thất lạc đã được tìm thấy như thế nào?

Hình ảnh mô tả thiết bị chứa phóng xạ bị mất cắp. Ảnh: Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM

Chiều 19-9, Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM thông tin cụ thể về vụ việc thiết bị chụp ảnh có chứa nguồn phóng xạ bị mất cắp tại TP HCM.

Theo đó, ngày 15-9, Sở tiếp nhận trình báo của ông Huỳnh Tấn Hoàng, Phó Giám đốc phụ trách công tác kiểm định không phá hủy mẫu (NDT) của Công ty TNHH APAVE Châu Á – Thái Bình Dương - chi nhánh TP HCM (gọi tắt là Công ty APAVE), về sự cố bị mất cắp thiết bị chứa nguồn phóng xạ hạt nhân của công ty.

Căn cứ quy trình ứng phó - xử lý sự cố bức xạ được quy định tại Thông tư 24/2012/TT-BKKHCN ngày 4-12-2012 của Bộ Khoa học và Công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ động họp khẩn với các đơn vị có liên quan (Công ty APAVE, Phòng PA81- Công an TP HCM), tổ chức đánh giá mức độ nghiêm trọng của sự cố, xác định hướng xử lý và triển khai công tác điều tra, xác minh nhằm nhanh chóng thu hồi nguồn phóng xạ bị mất cắp.

Ngày 18-9, UBND TP HCM ra quyết định thành lập tổ công tác gồm các đơn vị sau: Sở Khoa học và Công nghệ, Phòng PA81 - CA TP HCM, Cục An toàn Bức xạ và Hạt Nhân, Cục Công tác phía Nam - Bộ Khoa học và Công nghệ, Công an quận Tân Bình và Trung tâm hạt nhân TP HCM và phân công nhiệm vụ cho các thành viên tổ công tác.

Sở Khoa học và Công nghệ tiếp nhận thông tin, đánh giá về thiết bị và nguồn phóng xạ trong thiết bị bị mất cắp để lập phương án ứng phó, báo cáo UBND TP về tình hình và mức độ nghiêm trọng đối với việc thất lạc nguồn và khả năng quản lý.

Những ngày sau đó, Tổ công tác đã phối hợp với Công an quận Tân Bình triển khai 4 nhóm xuống hiện trường để tìm kiếm, rà soát, đo hoạt độ phóng xạ tại những vị trí, khu vực sau: nhà đối tượng nghi vấn trên đường Nguyễn Đình Khơi và nhà mẹ đẻ của đối tượng này trên đường Tự Lập, phường 4, quận Tân Bình; Đi kiểm tra, đo phóng xạ tại 26 cơ sở phế liệu tại các phường 2, 4, 6, 10, 11, 12, 15, và các cửa hàng kinh doanh, mua bán sửa chữa các thiết bị điện cơ trên đường Lý Thường Kiệt, đường Lạc Long Quân, quận Tân Bình; Đi kiểm tra, đo phóng xạ tại các cơ sở chợ Dân Sinh (quận 1), chợ Nhật Tảo (quận 10), chợ Kim Biên, chợ Vật tư cầu Chà Và, đường Tạ Uyên, quận 5, đường Bùi Hữu Nghĩa (quận Bình Thạnh) và các địa điểm khả nghi ở các quận 5, 10, Tân Phú.

Phòng Cảnh sát môi trường Công an TP HCM phối hợp với Công an các quận, huyện theo chỉ đạo của Ban Giám đốc Công an TP HCM đã khảo sát, điều tra các cơ sở ve chai, phế liệu trên địa bàn TP nhằm tuyên truyền và vận động để thông báo ngay cho cơ quan nhà nước khi phát hiện thiết bị phóng xạ đã nêu trên.

Người dân sống trong con hẻm 111 đường Vườn Lài, quận Tân Phú, TP HCM - nơi có căn nhà tìm thấy thiết bị chứa chất phóng xạ Ảnh: HẢI ÂU

Thiết bị chứa chất phóng xạ trong nhà dân Ảnh: HẢI ÂU

Lúc 18 giờ ngày 18-9, Công an Quận Tân Bình đã phát hiện và cô lập thiết bị tại địa chỉ nhà 111/15 Tổ 46, khu phố 6, đường Vườn Lài, phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú, TP HCM và thông báo cho Tổ công tác đến hiện trường phối hợp với Công an quận Tân Bình xác định mức độ nguy hiểm của thiết bị chứa nguồn phóng xạ, sau đó thực hiện việc thu hồi thiết bị chứa nguồn phóng xạ theo quy định.

Đến 20 giờ ngày 18-9-2014, các bên liên quan tiến hành lập biên bản ghi nhận hiện trường (kết quả đo hoạt độ phóng xạ của thiết bị chứa – projector và nguồn phóng xạ - Iridium-192), biên bản tạm giữ đồ vật, tài liệu và biên bản trao trả tài sản - trả lại thiết bị cho Công ty Apave. Kết quả đo hoạt độ phóng xạ tại khu vực đặt thiết bị cho thấy môi trường và con người xung quanh không bị ảnh hưởng gì.

Qua sự việc này, Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM kiến nghị UBND TP sớm có văn bản trình Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt kế hoạch ứng phó sự cố hạt nhân trên địa bàn TP để có quy trình xử lý tốt nhất khi các sự cố không mong muốn xảy ra, đồng thời phân cấp cho các tỉnh thành, đặc biệt là TP HCM quản lý các thiết bị, nguồn phóng xạ ứng dụng trong công nghiệp, y học và các ngành dịch vụ khác.