Hôm nay, ngày 17-6, Quốc hội (QH) dành cả ngày để thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết đến nay đã có gần 7 triệu lượt ý kiến của nhân dân góp ý cho dự thảo Luật Đất đai. Cũng theo Phó Chủ tịch QH, đây là một dự án luật rất quan trọng vì nó liên quan mật thiết đến nhân dân và hiện vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau.
Cần xây dựng cơ quan quyết định giá đất độc lập
Đánh giá nội dung quy định về giá đất, ông Vinh cho rằng vẫn là một "điểm nghẽn", thể hiện sự lúng túng của cơ quan soạn thảo, không có bước đột phá căn bản.
Theo ông Vinh, để tránh tình trạng giá đền bù, hỗ trợ thu hồi đất thấp, trong khi các nhà đầu tư được lợi rất lớn, có khi cao gấp hàng trăm lần khi chuyển nhượng đất cho người khác trên thị trường, cần xây dựng một cơ quan có thẩm quyền quyết định về giá đất độc lập với các cơ quan có thẩm quyền quản lý đất đai. Từ đó, tách bạch cho được thẩm quyền quyết định về đất đai và thẩm quyền quyết định về giá đất, tránh tình trạng một cơ quan vừa đá bóng vừa thổi còi.
Bên cạnh đó, cần xây dựng trong luật cơ chế tự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người dân, vì đây là hai chủ thể kinh tế độc lập và bình đẳng, vì vậy cần phải được đối xử công bằng.
Về cơ chế thu hồi đất, ĐB Trần Ngọc Vinh cho rằng ban soạn thảo chưa đưa ra cơ chế trưng mua quyền sử dụng đất là chưa hợp lý và thiếu tính thuyết phục do chúng ta đang có sự nhầm lẫn trong cách lý giải giữa việc trưng mua đất và trưng mua quyền sử dụng đất.
Vị ĐB là Chủ tịch Hội Luật gia TP Hải Phòng này cho rằng doanh nghiệp và dân đều là các chủ thể trong quan hệ pháp luật đất đai, cần phải được đối xử bình đẳng. Nếu chúng ta chỉ quy định thu hồi đất thì chúng ta đang đối xử không công bằng với người dân, lợi ích chính đáng của họ trước pháp luật chưa được tôn trọng và bảo vệ. Người dân vẫn sống trong ảnh thụ động với tâm lý có thể bị tước đoạt tài sản bất cứ lúc nào.
Đối với tài sản gắn liền với đất như nhà ở, các công trình kiến trúc, ông Vinh cho rằng đây là tài sản thuộc sở hữu của người dân, họ phải đổ mồ hôi, công sức và cả tính mạng để xây dựng nên, chứ không phải là tài sản của nhà nước như lâu nay ta đánh đồng cả hai là một là thu hồi tất.
Vì vậy, ông Vinh đề nghị Ban soạn thảo phải làm rõ cơ sở pháp lý nào để chúng ta thu hồi cả tài sản gắn liền với đất của người dân. Tại sao chúng ta không dùng cơ chế trưng mua hay cơ chế thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người dân về giá bồi thường đối với loại tài sản này.
"Nếu tiếp tục quy định thu hồi đất đối với loại tài sản này có vi Hiến hay không?"- ông Vinh đặt vấn đề.
Bên cạnh đó, về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, theo ông Vinh, bên cạnh việc cần đặc biệt quan tâm đến sinh kế của người dân khi thu hồi đất, cần phải có những quy định đặc thù để áp dụng cho những đối tượng như người già, người hết tuổi lao động, cần thiết kế nội dung về bảo trì khi các khu tái định cư đã xuống cấp.
Ông Vinh cũng đề xuất Ban soạn thảo cần áp dụng cơ chế giá công bằng, đất đổi đất, nhà đổi nhà, người dân không phải bỏ thêm tiền; nhà nước phải hỗ trợ thêm kinh phí để người dân ổn định cuộc sống ở nơi ở mới; cần nâng mức bồi thường cho nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp và phải đào tạo nghề cho nông dân để chuyển đổi nghề nghiệp; xây dựng cơ chế trưng mua quyền sử dụng đất và cơ chế tự thỏa thuận về giá đất bồi thường giữa người dân và DN.
Cưỡng chế đất sai: Phải bồi thường
ĐB Huỳnh Nghĩa cho rằng dự thảo sửa đổi Luật Đất đai lần này chưa điều chỉnh một cách căn bản những vấn đề thực tế vừa qua. Đó là nhiều dự án treo gây bất bình trong nhân dân, tình trạng đất bỏ hoang không sử dụng nhưng không cho nhân dân xây dựng nhà ở hoặc sản xuất, dự án lợi ít hại nhiều mà không ai phải chịu trách nhiệm, bị xử lý kỷ luật, bị truy tố trước pháp luật, dự án sau khi phê duyệt không được công bố quy hoạch gây khó khăn cho công tác quản lý ở địa phương và ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền lợi của người sử dụng đất…
Bên cạnh đó, theo ông Huỳnh Nghĩa, quy định sau 3 năm công bố dự án mà chưa có quyết định thu hồi đất thì cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh hoặc hủy dự án, trường hợp cơ quan có thẩm quyền không công bố điều chỉnh hoặc hủy dự án thì người sử dụng đất không bị hạn chế về quyền chưa đảm bảo về tính khả thi, nhất là về phía người dân nếu cơ quan có quyền không hợp tác.
“Chẳng hạn người dân muốn bán nhà nhưng văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất không giải quyết vì quy hoạch không bị hủy thì người dân cũng không thể thực hiện được quyền bán nhà” – ĐB Huỳnh Nghĩa dẫn chứng. ĐB Nghĩa cho rằng đây là vấn đề rất vướng, liên quan trực tiếp đến người dân và cần được xem xét.
Về giá đất khi đền bù, ĐB Huỳnh Nghĩa nêu lên thực tế việc quyết định giá còn không khách quan, gây tiêu cực, người dân không đủ tiền mua nhà ở mới ở khu tái định cư, không đủ tiền mua đất nông nghiệp, sản xuất kinh doanh chuyển đổi, khu tái định cư được thành lập nhưng không đảm bảo điều kiện tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ… dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài.
ĐB Huỳnh Nghĩa đề xuất “thiết kế lại quy định về thu hồi đền bù đất theo hướng đối thoại công khai trước khi tiến hành cưỡng chế, đảm bảo tính minh bạch công bằng. Nếu trường hợp người dân không bàn giao lại mặt bằng thì hãn hữu mới tiến hành cưỡng chế”.
“Cần quy định thêm trách nhiệm bồi thường của nhà nước nếu tiến hành cưỡng chế sai” – ĐB Huỳnh Nghĩa nhấn mạnh thêm.
Nhân dân đều có mong muốn sở hữu về đất ở
Về sở hữu đất đai, ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng), cho rằng ông đồng tình với quy định trong dự thảo đất đai thuộc sở hữu toàn dân. Tuy nhiên, khi tiếp xúc cử tri, hầu hết nhân dân đều muốn có quyền sở hữu về đất ở.
“Trong báo cáo tổng hợp ý kiến thì nói rằng đa số nhân dân đồng tình, tuy nhiên theo tôi thì không phải như thế. Viết như thế là hơi chủ quan vì nhân dân đều có mong muốn sở hữu về đất ở”.
Vì vậy, ông Thuyền cho rằng, nếu cần thiết thì trưng cầu dân ý, xem nhân dân có đồng thuận về vấn đề này không. Vì ta nói đất đai thuộc sở hữu toàn dân thì nhân dân có toàn quyền quyết định về vấn đề này.
Về thu hồi đất đối với các dự án phát triển kinh tế xã hội, ông Thuyền cho rằng cần có sự cân nhắc vì thời gian qua đã có rất nhiều ý kiến việc thu hồi đất cho đối tượng này đã gây rất nhiều thiệt thòi cho người dân và tạo điều kiện cho tham nhũng phát triển. “Chúng ta nói dự án phát triển kinh tế xã hội nhưng thực ra là người dân rất thiệt. Ở đây là có một nhóm lợi ích được hưởng”.
Chuyển mục đích sử dụng đất thì cần phải đơn giản, giảm phiền hà về thủ tục, đỡ thiệt thòi cho người dân. “Ai cũng nói cái gì có lợi cho dân thì chúng ta làm. Vậy cái này có lợi cho dân thì tôi đề nghị chúng ta phải làm”- ông Thuyền nói.
Về năng lực quy hoạch sử dụng đất đai, ông Thuyền cho rằng nếu không làm kỹ thì nhiều nơi bỏ hoang hóa, rất phí mà chẳng ai chịu trách nhiệm cả.
và quét mã QR
Bình luận (0)