Thu thuế nhà ở: Rất khó

Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cho biết có 3 phương án đánh thuế đối với đất ở của hộ gia đình, cá nhân. Trong đó, Chính phủ nghiêng về phương án áp dụng thuế suất theo biểu thuế lũy tiến từng phần, phần diện tích trong hạn mức chịu thuế suất 0,03%; phần diện tích vượt hạn mức nhưng không quá 3 lần thì chịu thuế suất 0,06%; phần vượt trên 3 lần hạn mức phải chịu thuế suất 0,09%.

Bộ trưởng Vũ Văn Ninh giải thích phương án này có ưu điểm điều tiết cao đối với trường hợp có quyền sử dụng nhiều đất, góp phần hạn chế đầu cơ đất, điều tiết thấp đối với người có quyền sử dụng một mảnh đất ở có diện tích nhỏ mà người nộp là người có thu nhập thấp, bảo đảm công bằng xã hội.

Đối với đất ở, nhà nhiều tầng nhiều hộ ở, nhà chung cư, đất sản xuất, đất kinh doanh phi nông nghiệp, ông Ninh đệ trình phương án áp chung mức thuế suất 0,03%. Trong đó, giá tính thuế được xác định bằng hệ số phân bổ cho các tầng theo quy định của Chính phủ (dự kiến tầng càng cao thuế càng thấp). Cách tính này chưa nhận được nhiều sự đồng tình vì chỉ phù hợp với nhà tập thể của nhiều năm trước và một số chung cư cũ còn sót lại.

Hiện rất nhiều khu chung cư hiện đại đang thay thế dần các khu tập thể cũ, tại các khu này diện tích để ở thường bắt đầu từ tầng 2 trở lên và  càng lên cao giá càng đắt. Khi còn tồn tại nhiều nhà cao tầng, chung cư chất lượng khác nhau thì không nên quy định hệ số mà áp dụng một mặt bằng thuế suất như nhau, đơn giản và thuận tiện trong thực hiện.

Đối với nhà ở, dự thảo áp dụng giá khởi điểm tính thuế là 500 triệu đồng, tức là nhà ở có giá tính thuế đến 500 triệu đồng thì không thu thuế. Giá khởi điểm này được xây dựng dựa trên cơ sở lấy định mức 30 m²/người và bình quân mỗi hộ gia đình có 4 người. Chính phủ đề xuất nên chọn phương án giá trị tính thuế của nhà ở phần trên 500 triệu đồng chịu thuế suất 0,03%.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết trong Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách có người nói cách tính này chưa phù hợp vì việc xác định giá tính thuế đối với nhà ở cần tính thêm các yếu tố cấu thành giá trị nhà ở như vị trí, địa thế của từng căn nhà. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên đề nghị tính toán kỹ hơn vì nếu nhà ở có vị trí kinh doanh được thì đã phải nộp thuế kinh doanh.

Quyết liệt hơn những ý kiến này, Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn đặt câu hỏi: Việc thu thuế nhà ở được bao nhiêu tiền trong khi nhà do người dân xây, tiền mua vật liệu như xi măng, sắt thép, gạch... đều đã được tính thuế GTGT?

Ông Phùng Quốc Hiển nói tính khả thi của dự luật này có thể sẽ không cao vì tiến trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rất chậm trễ nên việc xác định diện tích sử dụng thực tế rất khó khăn. Nếu chỉ dựa vào kê khai thì phần lớn không chính xác nhưng nếu đo đạc,  xác minh thì sẽ rất tốn tiền và thời gian.

Hôm nay (10-9), Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc chuẩn bị kỳ họp thứ 6 (sẽ diễn ra vào tháng 10).