Dựa trên số liệu thống kê nhiệt độ trung bình tại TPHCM từ năm 1984 đến năm 2004, thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan, Phó trưởng phòng Dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn Nam bộ, nhận định: “Trong 20 năm qua, nhiệt độ tại TPHCM đang tăng lên.
Từ nhiệt độ trung bình 27,1oC trong năm 1984, đến năm 2003 là 28,1oC; năm 2004 là 28oC. Tất nhiên trong khoảng thời gian 20 năm này có những năm nhiệt độ trung bình cao, có những năm thấp chứ không phải luôn luôn là nhiệt độ năm sau tăng cao hơn năm trước. Nhưng xu thế nhiệt độ đang tăng dần lên”.
Một thống kê trong thời gian dài hơn (giai đoạn 1961-2000) của thạc sĩ Nguyễn Thị Hiền Thuận, Phó Phân viện trưởng Phân viện Khí tượng thủy văn phía Nam cũng cho thấy, nhiệt độ trung bình tại TPHCM liên tục tăng lên.
Nhiệt độ trung bình của thập kỷ 61-70 là 27,2oC, rồi các thập kỷ tiếp theo lần lượt tăng lên là 27,3oC; 27,4oC; 1991-2000 là 27,6oC. Đặc biệt, trong 5 năm 2001-2005, nhiệt độ trung bình tại TPHCM đã lên đến 28oC, nghĩa là chỉ trong 5 năm qua, nhiệt độ năm tại TPHCM đã tăng 0,4oC - bằng mức tăng của 40 năm trước đó.
Nhận định về vấn đề gia tăng nhiệt độ tại khu vực TPHCM, thạc sĩ Xuân Lan lo lắng: “Trước đây, nhiệt độ cao nhất trong khu vực luôn xuất hiện tại Phước Long, Đồng Xoài hoặc Xuân Lộc. Tuy nhiên những năm gần đây đã có những lần nhiệt độ nóng nhất trong năm tại TPHCM tương đương hoặc cao hơn nhiệt độ nóng nhất trong năm tại các khu vực này.
Ví dụ như ngày 24-2, tại TPHCM đo được nhiệt độ cao nhất là 36,3oC, bằng nhiệt độ cao nhất trong tháng tại Đồng Xoài và cao hơn nhiệt độ cao nhất của 20 khu vực còn lại như Phước Long, Long Khánh, Trị An, Tây Ninh…”.
Thực tế hiện nay xu thế nóng lên là xu thế toàn cầu, do hiệu ứng nhà kính với lượng khí thải CO2 khổng lồ từ các nhà máy thải ra. Hơn nữa, việc gia tăng dân số và nạn phá rừng cũng góp phần làm gia tăng nhiệt độ trên toàn thế giới.
Thống kê của các nhà khoa học cho thấy toàn cầu nóng lên 0,6oC trong 1 thế kỷ, đặc biệt trong 25-30 năm qua, tốc độ này đã tăng lên gấp ba lần. 10 năm nóng nhất từ trước tới nay cũng xảy ra trong thời gian từ năm 1990 đến nay. Nhiệt độ tại Việt Nam cũng có xu thế nóng lên, và riêng tại khu vực TPHCM, xu thế này biểu hiện rất rõ.
Nguyên nhân của xu thế nóng lên tại TPHCM, theo thạc sĩ Hiền Thuận ngoài những nguyên nhân chung nói trên còn do hiệu ứng đảo nóng đô thị (urban heat island effect). Thành phố hiện có ít cây xanh nên giảm khả năng làm mát trong khi các đường phố hẹp với các tòa nhà cao làm giảm dòng không khí lưu thông. Bên cạnh đó, số lượng dân cư gia tăng, số lượng xe cộ, máy điều hòa và các thiết bị làm lạnh tăng cao khiến cho hiệu ứng này càng trầm trọng hơn.
Lượng rác thải, chất thải nhiều hơn trong đô thị cũng góp phần tác động đến sự thay đổi nhiệt độ thành phố. “Do các nhà máy và những máy móc khác tỏa nhiệt ra trong khu vực đô thị với những tòa nhà cao tầng nên khả năng đối lưu không khí kém; khả năng giảm nhiệt của không khí tại đô thị diễn ra chậm nên nhiệt độ tại thành phố tăng cao hơn các vùng nông thôn phụ cận”, thạc sĩ Hiền Thuận cho biết.
Sự thay đổi về nhiệt độ có thể kéo theo sự thay đổi về môi trường sinh thái, khiến cho dịch bệnh phát triển hơn. Thạc sĩ Hiền Thuận nói: “Bệnh sốt xuất huyết là một ví dụ. Bệnh này chỉ phát triển được tại những vùng khí hậu ấm áp, việc nhiệt độ tăng lên tạo điều kiện cho dịch bệnh này phát triển hơn. Bên cạnh đó, không khí nóng bức, ngột ngạt cũng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người”.
Một mối lo ngại khác là hệ sinh thái, các vùng sinh thái trước sự thay đổi của khí hậu sẽ dễ bị thay đổi, dịch chuyển theo sự biến đổi của thời tiết, dẫn đến khả năng sinh ra những biến đổi bất thường ở động thực vật.
Ngoài ra, sự thay đổi về nhiệt độ ảnh hưởng đến sự dâng cao của mực nước biển, thay đổi một số dòng không khí, ảnh hưởng đến tài nguyên nước và các vấn đề tưới tiêu trong nông nghiệp…
Tại TPHCM, mức độ ảnh hưởng của việc gia tăng thời tiết lại càng đáng ngại hơn vì mật độ dân cư đông, số lượng dân cư nhiều và đời sống người dân thành phố phụ thuộc vào sự tác động của ngoại cảnh nhiều hơn so với cư dân tại những đô thị hiện đại trên thế giới.
Một mối lo ngại khác - cũng đang bị nghi do nhiệt độ tăng lên - đó là cường độ của các trận mưa ngày càng lớn. “Ở TPHCM tổng lượng mưa không rõ xu thế dao động, nhưng quan trắc thấy có thay đổi về chế độ và cường độ. Cường độ các trận mưa lớn có xu thế gia tăng, đó cũng là một trong những nguyên nhân gây ngập úng thường xuyên hơn trong những năm gần đây tại TPHCM” - thạc sĩ Hiền Thuận nhận định.
Theo các nhà khoa học, trên thế giới việc thay đổi nhiệt độ ở mức 0,2oC đã có thể gây ra những tác hại khủng khiếp. Sự gia tăng nhiệt độ tại thành phố, có lẽ đã rất cần những cảnh báo để tìm cách khắc phục.
và quét mã QR
Bình luận (0)