Trạm... lạm thu phí

Ông Nguyễn Khánh Toàn, Chánh Văn phòng Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho biết trong cuộc họp mới đây với Tổng cục Đường bộ Việt Nam, hiệp hội đã thay mặt cộng đồng doanh nghiệp (DN) vận tải bày tỏ không đồng tình với tiến trình xóa, đặt các trạm thu phí đường bộ hiện nay.

Đường một đằng, trạm một nẻo

 Điển hình là các trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài (Hà Nội) thu phí hoàn vốn cho đường tránh TP Vĩnh Yên - Vĩnh Phúc cách đó khá xa; trạm Tào Xuyên (thị xã Sầm Sơn - Thanh Hóa) thu phí cao gấp 1,5-2 lần so với quy định chung để hoàn vốn cho dự án đường tránh TP Thanh Hóa; trạm sông Phan (Bình Thuận) thu phí hoàn vốn cho dự án cầu Đồng Nai cách đó hơn 140 km và thu từ thời điểm cầu mới khởi công…

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho biết đã đề nghị Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ dùng tiền ngân sách bồi hoàn cho DN để xóa 6 trạm thu phí đã bán thương quyền trước đây. Ông cũng đề nghị phải dời trạm Tào Xuyên và trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài về đúng tuyến đường hoàn vốn vì không thể đầu tư làm đường một chỗ mà “đè” DN ra thu phí ở nơi khác. 

Lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội cho biết đã liên tục kiến nghị Bộ GTVT thu hồi trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài và trạm Vĩnh Thanh (huyện Đông Anh), là những trạm nằm trên tuyến đường huyết mạch nối trung tâm thủ đô với sân bay quốc tế Nội Bài. Hơn nữa, trạm Vĩnh Thanh tổ chức thu phí các phương tiện khi di chuyển theo hướng từ đường Bắc Thăng Long - Nội Bài và ngược lại ra Quốc lộ 3 nhưng lượng phương tiện qua đây chủ yếu là mô tô, xe máy của dân địa phương, công nhân làm việc trong KCN Bắc Thăng Long.

Đến nay, Bộ GTVT chỉ hứa rằng theo chủ trương chung sẽ dừng thu phí nhưng nếu dừng thì Nhà nước phải dùng ngân sách để mua lại trạm đó và lấy khoản thu từ phí bảo trì đường bộ để trừ dần. Bộ GTVT cũng đã “nghĩ” tới phương án dời trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài lên TP Vĩnh Yên và cho tăng giá vé cao hơn hiện nay nhưng bao giờ thực hiện thì chưa rõ.

“Dùng từ vơ vét thì không ổn”

Ông Lê Hoàng Minh, Chánh Văn phòng Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương, cho biết chỉ có trạm thu phí đường bộ ở cầu Cần Thơ và Tiên Cựu (Hải Phòng) được Thủ tướng Chính phủ đồng ý dừng thu phí từ ngày 1-2. Gần 10 trạm khác liên quan đến chuyện bán quyền thu phí, tăng vốn điều lệ cho một số đơn vị hoặc được đầu tư theo hình thức BOT đã được Bộ GTVT báo cáo xin chỉ đạo của Chính phủ nhưng Thủ tướng chưa cho ý kiến chính thức nên không thể công bố trạm nào có thể dừng thu trong thời gian tới. Những trạm thu phí đã bán thương quyền trước đây, nếu phải dừng thu từ ngày 1-3, DN sẽ được Nhà nước bồi hoàn một khoản tiền. Ông Minh không nói về số tiền này nhưng theo tìm hiểu của chúng tôi, khoảng 856 tỉ đồng.

Trả lời câu hỏi về một số trạm thu phí đang được đặt ở vị trí bất hợp lý khiến DN vận tải kêu trời, ông Minh cho rằng do chủ trương của Chính phủ chứ Bộ GTVT không tự đặt. Hà Nội hay Bộ GTVT thì cũng là cơ quan quản lý Nhà nước, việc đặt trạm chỗ này hay chỗ kia cũng là nhằm phục vụ cộng đồng giao thông cả nước. “Nếu dùng từ vơ vét thì không ổn. Trạm thu phí là chủ trương chung để phát triển hạ tầng trên cả nước nên làm sao cho hợp lý nhất, ít ảnh hưởng tới DN và người dân nhất thì Bộ GTVT sẽ trình Chính phủ đề nghị thực hiện. Mọi sự công bằng cũng chỉ là tương đối” - ông Minh nhấn mạnh.