Trong dân sự, luật càng ít, tự do càng nhiều

Ngày 13-11, các đại biểu (ĐB) Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Bộ Luật Dân sự (sửa đổi).

Theo ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP HCM), hiện nay, luật chuyên ngành tự động sửa đổi mà không căn cứ vào Luật Dân sự. Vì vậy, ĐB Nghĩa đề xuất có sự thay đổi, điều chỉnh để khi vụ việc xảy ra, chỉ cần Bộ Luật Dân sự là có thể xét xử, còn luật chuyên ngành chỉ áp dụng trong một số lĩnh vực.

Nhiều vụ việc dân sự hiện chưa giải quyết được do Luật Dân sự thiếu rõ ràng. ĐB Trương Trọng Nghĩa dẫn chứng: “Một người dân bị lừa mất cả chục triệu USD đến gặp luật sư. Luật sư nói: “Anh cứ kiện ra tòa đi, 10 năm cũng không đòi được”. Tòa muốn xử thế nào thì xử còn thi hành án lại là chuyện khác. Công an thì nói chừng nào nó trốn thì mới bắt. Nó không trốn, nó nợ của người ta hàng trăm tỉ nhưng vẫn nhà lầu, xe hơi, đi nước ngoài thoải mái...”.

ĐB Đỗ Kim Tuyến (Hà Nội) cho rằng đối với những trường hợp mà pháp luật chưa quy định thì áp dụng tập quán, quy định tương tự, cơ bản của pháp luật và lẽ công bằng như dự luật đưa ra là những điều rất mới. Nếu áp dụng lẽ công bằng vào pháp luật, sau này sẽ rất khó nên phải làm rõ vấn đề trên.

Đồng tình, ĐB Nguyễn Đình Quyền, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, nhìn nhận vào thời điểm này, TAND ở Việt Nam chưa thể áp dụng lẽ công bằng khi xét xử. Điều này chỉ áp dụng ở các nước tiên tiến, áp dụng tại Việt Nam sẽ nảy sinh việc suốt ngày người dân đi kiện. Theo ông Quyền, rất nhiều điểm tưởng chừng mới trong dự luật này từng được đưa ra trước đây nhưng đã không được chấp nhận.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho rằng trong lĩnh vực dân sự, luật càng ít thì khoảng không tự do của con người càng nhiều, luật càng nhiều thì càng bó sự tự do lại.