Từ việc dân hiến đất mở hẻm ở quận Phú Nhuận - TPHCM: Dân tin, việc khó cũng thành

Vì sao phải mở hẻm? Quận Phú Nhuận thuyết phục dân bằng các lý do sau: Thứ nhất, hầu hết hơn 600 con hẻm trên địa bàn quận đều là hẻm nhỏ, chỉ rộng 1-2 m, khi xảy ra sự cố cháy nổ sẽ rất nguy hiểm vì xe chữa cháy không vào được. Thứ hai, mở rộng hẻm sẽ làm giảm áp lực lưu thông tại khu vực vào giờ cao điểm, nhất là tại các điểm dễ kẹt xe như Ngã tư Phú Nhuận.

Chính quyền và nhân dân đều có lợi

Song theo ông Đỗ Phụng Hiệp, Phó Văn phòng UBND quận Phú Nhuận: “Lý do thuyết phục được dân nhiều nhất là chủ trương không giải tỏa trắng nhà dân khi mở rộng hẻm. Tính từ khi triển khai kế hoạch mở rộng hẻm từ quý III/2002 đến nay, quận chỉ giải tỏa duy nhất một nhà thuộc diện lấn chiếm trái phép ở đầu hẻm 373 đường Nguyễn Kiệm, phường 9. Nhưng hộ này cũng được hỗ trợ tiền để di dời ra ngoại thành. Khi không phải di dời lại có được đường sá thông thoáng, đi lại dễ dàng... thì giá nhà đất ở khu vực mở hẻm sẽ tăng cao, người dân dễ làm ăn, buôn bán...”

Chủ trương, kế hoạch thì “thấu tình, đạt lý” như vậy, nhưng để vận động được người dân “hy sinh” hàng ngàn m2 đất, mà quy ra tiền theo giá nhà đất khu vực trung tâm TP hiện nay thì ít nhất là 40 tỉ đồng, không phải chuyện đơn giản.

Dân kiến nghị mở tiếp nhiều hẻm khác

Tiếp xúc với hai vị chủ tịch UBND phường 1 và phường 10, hai địa phương được quận Phú Nhuận đánh giá là thực hiện tốt nhất việc hiến đất mở hẻm, mới thấy vai trò của chính quyền, đoàn thể cơ sở là yếu tố quyết định cho thành công này. Bà Huỳnh Thị Mỹ, Chủ tịch UBND phường 10, người làm cán bộ phường từ những  ngày đầu giải phóng đến nay, đã chủ trì 4 cuộc họp (chưa kể nhiều cuộc Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ phường đến từng nhà vận động) để lấy ý kiến 49 hộ dân ngụ hẻm 74 Trương Quốc Dung. Bà Mỹ kể: “Mấy cuộc họp đầu, ý kiến “bàn ra” hơi nhiều, bởi tính ra mỗi nhà mất ít nhất hàng chục cây vàng. Có nhà mất đến 50 m2 đất, mất đứt cả tỉ đồng chứ đâu ít. Nhưng khi nghe chúng tôi phân tích cặn kẽ, các hộ đều đồng ý, kèm theo đó là một số điều kiện: chấp nhận mở hẻm nhưng phải “xử” bình đẳng, không nắn hẻm vì bất kỳ lý do nào; đền bù phần kiến trúc phía ngoài nhà dân...”. Ngay ngày triển khai việc tháo dỡ, nhiều hộ vẫn còn chần chừ. Hội Phụ nữ phường phải “ra tay” bằng cách đến hộ có diện tích mất nhiều nhất để vận động, thuyết phục... vợ của chủ hộ. Thấy nhà mất đất nhiều nhất đã  tiên phong tháo dỡ, các hộ khác mới vào cuộc.

Chủ tịch UBND phường 1 Đỗ Ngọc Hùng, cũng là một cán bộ phường kỳ cựu nhiều năm liền, cho biết thêm: “Để tạo thuận lợi hơn cho việc không giải tỏa trắng hộ dân nào, chúng tôi linh động giải quyết như sau: Hẻm nào rộng 3 m thì mở thành 6 m, các hẻm nhỏ 1-2 m mở thành 4-5 m. Sau khi tháo dỡ, chúng tôi chủ động liên hệ điện lực, cấp nước để làm thủ tục di dời đồng hồ điện nước. Một số hệ thống cống thoát nước đã hư cũ trước đây, nhân cơ hội mở hẻm, chúng tôi cũng làm lại cho bà con”. Ông Hùng phấn khởi: “Khi thấy việc mở rộng 2 con hẻm số 270/1 và hẻm tổ dân phố 24, 34 diễn ra đàng hoàng, tươm tất, nhiều nơi kiến nghị phường mở tiếp nhiều hẻm khác”.

Đền bù tiền kiến trúc trước cho người hiến đất

Ông Trương Văn Lắm, Chủ tịch UBND quận Phú Nhuận, cho rằng: Vấn đề được quận đặc biệt quan tâm là công khai, công bằng và cho người dân hiểu được chủ trương của quận. Thành công quan trọng nhất trong công tác mở rộng hẻm ở Phú Nhuận vẫn là không bồi thường về đất vì giá trị đền bù đất rất lớn. Chủ trương đền bù về mặt kiến trúc của quận cũng được đa số người dân đồng tình và họ sẵn sàng bỏ tiền trước để sửa lại nhà cửa sau khi tháo dỡ nhà. Sắp tới quận sẽ công khai khảo sát đo đạc và đền bù tiền kiến trúc trước cho người dân đã hiến đất. Ông Lắm khẳng định: Dự kiến chỉ làm 15 hẻm, hiện nay mặc dù có phường vẫn chưa hoàn thành nhưng có nhiều phường tiếp tục xin mở thêm hẻm. Do đó, bất cứ phường nào người dân có nhu cầu hiến đất mở hẻm thì quận sẽ cấp kinh phí đầu tư lập dự án mở rộng.

Nhóm PV Địa Phương

Chị Nguyễn Thị Mai, chủ hộ 270/7 Phan Đình Phùng, phường 1, Phú nhuận:

Tiện lợi nhiều hơn trước

Thú thật là khi phường thông báo mở hẻm, rất nhiều người phản đối. Tấc đất, tấc vàng, bỏ ra làm “của công” thì cũng tiếc. Nhưng từ cái hẻm chỉ có 2 m bây giờ rộng ra 4-5 m với đèn đường sáng choang, đi lại dễ dàng...mới thấy tiện lợi quá chừng.

Chị Mai Thị Hồng, ngụ số 74/25 Trương Quốc Dung, phường 10, Phú Nhuận:

Đa số bà con đều chấp nhận

Nhà tôi mất gần 1,5 m, tính ra cũng vài cây vàng. Nhưng bù lại bây giờ có con hẻm rộng, nên không cảm thấy bị thiệt thòi. Cách vận động của phường cũng có tình có lý nên đa số bà con ở đây đều chấp nhận. Nhất là khi phá dỡ nhà để nhường đất, phường đã nhanh chóng làm đường ngay cho dân.

Nhân rộng mô hình sang các quận, huyện khác

Một trong những nguyên nhân làm cho vốn của TP không còn nhiều là do tiền đền bù giải tỏa các công trình quá lớn. Do đó, việc Phú Nhuận thành công trong vận động người dân hiến đất làm hẻm là một thành quả đáng biểu dương. Thành công của quận Phú Nhuận đặc biệt có ý nghĩa ở chỗ vận động người dân tự nguyện hiến đất trong thời điểm giá cả đất đai ở trung tâm TP rất cao, thể hiện đúng phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Từ việc làm này của quận Phú Nhuận, TP sẽ có kế hoạch nhân rộng sang các quận, huyện khác. Đồng thời, không chỉ dừng lại ở việc đầu tư mở rộng hẻm, TP sẽ đầu tư kinh phí xây lắp cho bất kỳ con đường nhỏ nào địa phương vận động được người dân tự nguyện hiến đất mở rộng.