Vẫn chưa làm rõ những yếu kém, thiếu sót

- Ông Lê Quốc Dung: Tôi cho rằng dự báo đó hơi cao nếu nhìn vào những nỗ lực gần đây của Chính phủ. Tuy nhiên, kinh tế thế giới đang có những diễn biến khôn lường, đặc biệt là giá dầu, lương thực và tác động dây chuyền từ suy giảm kinh tế Mỹ. Nếu tình hình xấu như giá dầu thô lên 150 USD/thùng, thậm chí là 200 USD/thùng thì ngân sách chúng ta không thể chịu đựng nổi. Với giá dầu thô 120 USD/thùng đã quá sức chịu đựng và chúng ta đang tính tới việc phải đẩy giá trong nước lên. Nếu giá xăng, dầu tăng và cộng hưởng với giá lương thực lên thì khó có thể biết lạm phát sẽ cao đến đâu.

Chính phủ đang cố kìm hãm không cho tăng giá do lo ngại ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống người dân và sản xuất. Hiện đầu vào của nhiều doanh nghiệp (DN) đã tăng tới 30% nhưng giá đầu ra vẫn giữ nguyên. Bởi thế mệnh lệnh hành chính của Chính phủ chỉ là giải pháp tình huống.

- Và mệnh lệnh hành chính đó khó có thể duy trì lâu hơn?

- Sức chịu đựng của DN có giới hạn nhất định. Phải điều chỉnh để bảo đảm hài hòa lợi ích của tất cả các bên, nếu không, có thể dẫn tới sự đổ vỡ của nhiều DN.

- Thưa ông, khi đề cập tới nguyên nhân lạm phát cao tại kỳ họp Quốc hội trước, Chính phủ đã đưa ra nhân tố khách quan mà ít nói tới nhân tố chủ quan như dự báo tình hình, điều hành, quản lý nên dẫn tới hệ quả là lạm phát của VN rất cao, trong khi khu vực cũng chịu tác động như chúng ta song lại thấp hơn?

- Báo cáo năm ngoái của Chính phủ và các thành viên Chính phủ chưa đúng thực tiễn mặc dù Quốc hội, Ủy ban Kinh tế đã có những thẩm tra và cảnh báo rất nhiều. Nhìn lại mới thấy đó là một điều đáng tiếc. Báo cáo năm nay của Chính phủ theo tôi là nghiêm túc và thẳng thắn hơn. Tuy nhiên, còn mang tính khái quát, chưa làm rõ những lĩnh vực yếu kém, thiếu sót và trách nhiệm của những yếu kém, thiếu sót ấy.

Khi đã đưa ra những phương án xử lý tình huống không đúng hay yếu kém thì phải có nguồn gốc là không kiểm soát, không nắm được tình hình. Có nghĩa là quan liêu và nhìn nhận không chặt chẽ và đầy đủ.

- Ý ông là chưa làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo Chính phủ cũng như người đứng đầu các bộ ngành như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính... trong việc để lạm phát tăng cao?

- Trong báo cáo của Chính phủ có đánh giá chung nhưng thực ra đã thể hiện trên lĩnh vực quản lý về tài chính và tiền tệ, đặc biệt là trong một số thời điểm việc xử lý và giải pháp về tiền tệ chưa được. Chính xử lý chưa được về kiểm soát dòng ngoại tệ vào trong nước, mua ngoại tệ, lãi suất, tỉ giá... đã làm cho nền kinh tế thêm rối. Không kiểm soát được thị trường tiền tệ, nhất là hoạt động của các ngân hàng thương mại, ngân hàng cổ phần, ngân hàng mới thành lập... nên để họ có nhiều vi phạm nguyên tắc về tiền tệ, không bảo đảm an toàn về tiền tệ. Chính sách tài chính có nhiều vấn đề như duy trì quá lâu bội chi ngân sách cao, đầu tư dàn trải và kém hiệu quả, chỉ số hiệu quả đầu tư (ICOR) cao. Mức nhập siêu cao hiện nay nếu tiếp tục sẽ gây mất cân đối nghiêm trọng về cán cân thanh toán và đẩy nền kinh tế tới nguy hiểm.

- Ông cho rằng đất nước và người dân nên sẵn sàng đối mặt với một thời kỳ khó khăn? Theo ông, thời kỳ khó khăn này sẽ kéo dài bao lâu?

- Bên cạnh nỗ lực chủ quan thì thời kỳ đó phụ thuộc cả vào tình hình kinh tế thế giới. Nếu kinh tế thế giới xấu hơn thì có lẽ phải chấp nhận hết năm nay sang đầu năm sau. Còn nếu thuận lợi thì tình hình có thể chuyển biến theo chiều hướng tốt đẹp hơn sau 6 tháng đầu năm hoặc chậm là quý III năm nay.