Vụ Vietnam Airlines bị kiện: Nguyên đơn dàn xếp tạo chứng cứ giả?

Sự việc bắt đầu từ khi Vietnam Airlines (VNA) nhận được giấy triệu tập của tòa sơ thẩm Roma, kèm theo bản dịch đơn kiện của nguyên đơn là luật sư người Ý Maurizio Liberati vào ngày 1-11-1994. Trong đơn kiện, ông Liberati yêu cầu Falcomar (công ty đã ký hợp đồng đại lý bán vé máy bay với VNA) và VNA phải thanh toán các chi phí cho những công việc ông ta đã thực hiện cho Falcomar với tư cách là đại diện cho VNA từ ngày 9-2-1991 đến tháng 12-1992, số tiền hơn 531 triệu lia (tiền Ý). Giấy triệu tập yêu cầu đại diện VNA phải có mặt tại tòa án Roma để dự phiên xét xử vào ngày 30-11-1995.

Phán quyết không minh bạch?

Do thấy không có mối liên hệ gì với ông  Liberati, VNA đã không cử người tham dự phiên tòa. Hậu quả là, sau nhiều phiên xét xử, tháng 3-2000, tòa án Roma đã ra bản án buộc VNA bồi thường hơn 4,8 tỉ lia (tương đương khoảng 4,3 triệu euro) mà không có bất cứ sự kháng cáo nào của VNA.

VNA luôn nỗ lực kinh doanh phục vụ hành khách. Ảnh: T.HÀ

Án quyết không được gửi đến VNA, chỉ đến khi nhận được thư của ông Liberati yêu cầu trả số tiền 4,3 triệu euro trong vòng 30 ngày và cảnh báo nếu không thanh toán sẽ có các hành động pháp lý khác, VNA mới tìm cách chống án. Ngay sau đó, VNA bị Ủy ban Đòi nợ và Tịch biên Pháp thông báo phong tỏa số tiền hơn 1,3 triệu euro tại tài khoản thu bán đại lý ở Pháp. 

Trong vụ án này, VNA đã tham gia quá trình tố tụng tại cả hai quốc gia là Ý (liên quan đến vụ kiện của ông Liberati) và Pháp (liên quan đến quá trình thi hành bản án của tòa án Roma). Trong vụ này, ông Liberati đưa VNA vào quá trình tố tụng với tư cách bị đơn thứ hai là hoàn toàn không có cơ sở, vì VNA hoàn toàn không có ủy quyền gì cho luật sư Liberati. VNA có hợp đồng chỉ định Công ty Falcomar là đại lý của VNA tại thị trường nước này, sau đó hai bên ký tiếp hợp đồng đại lý bán vé. Điều khoản hợp đồng quy định VNA không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ hợp đồng hay thỏa thuận nào khác với bên thứ ba do Falcomar ký kết.

 
Sau lần duy nhất nhận được giấy triệu tập của tòa sơ thẩm Roma thông qua Đại sứ quán Ý tại VN, VNA hoàn toàn không nhận được bất cứ thông báo, giấy triệu tập tới các phiên tòa tiếp theo nào. Ngay cả án quyết ngày 7-3-2000 cũng không được tống đạt đến VNA hoặc cơ quan ngoại giao của VN. Đây là điều bất thường trong quá trình tố tụng.

Yêu cầu mở lại phiên tòa

Ông Phạm Ngọc Minh, Tổng Giám đốc VNA, cho biết VNA yếu thế vì bản án có hiệu lực rồi mới nộp đơn kháng án lên tòa phúc thẩm, sau đó nộp đơn đặc biệt lên tòa sơ thẩm Roma xin hủy bán án sơ thẩm năm 2000 để mở lại phiên tòa. Ngày 21-1-2009, tòa phúc thẩm đã ra phán quyết không chấp nhận đơn kháng án của VNA sau 7 phiên xem xét.

Mọi việc được “đặt cược” vào phiên xét xử cuối cùng của tòa sơ thẩm Roma sẽ diễn ra ngày 2-4 tới. Trong đơn đặc biệt gửi tòa sơ thẩm, VNA đã cung cấp các chứng cứ quan trọng chứng minh sự thỏa thuận giữa ông Liberati và luật sư của Công ty Falcomar nhằm thực hiện mục đích trục lợi của hai bên, thể hiện ở hai bức thư trao đổi cá nhân.

Trong thư, ông Liberati thỏa thuận: Nếu luật sư của Falcomar thay đổi lời khai trước tòa là không phải công ty này thuê ông ta làm việc cho họ mà thuê ông ta để đại diện cho VNA làm những công việc của VNA, do Falcomar đại diện thì Liberati sẽ quay sang kiện VNA, thay vì kiện Falcomar.

Trong thực tế, do có sự thỏa thuận này nên bị đơn thứ nhất là Falcomar đã tuyên bố giải thể và VNA trở thành bị đơn chính. Ông Phạm Ngọc Minh cho biết trước phiên xử cuối cùng của tòa sơ thẩm Roma, VNA sẽ có thư gửi viện trưởng Viện Công tố Ý, chánh án tòa sơ thẩm Roma và chủ tịch Đoàn Luật sư Roma cung cấp đầy đủ nội dung hai lá thư này, coi đây là chứng cứ rõ ràng chứng minh có sự dàn xếp tạo chứng cứ giả của phía nguyên đơn và Falcomar.

Ông Minh cũng cho biết nếu xảy ra khả năng xấu nhất là bị bác đơn, VNA sẽ tiếp tục theo kiện tới cùng để đòi lại công bằng.