Xây bến xe mới: Vướng đủ thứ

Theo yêu cầu của UBND TPHCM, đến năm 2015, TP phải đưa 2 Bến xe Suối Tiên (thay thế Bến xe Miền Đông) và Bến xe Tân Quý Tây (thay thế Bến xe Miền Tây) vào sử dụng nhằm giải tỏa các bến hiện hữu trong nội đô và kết nối với hệ thống xe buýt, tuyến metro và xe điện mặt đất. Hiện cả hai dự án do Tổng Công ty Cơ khí GTVT Sài Gòn (Samco) làm chủ đầu tư đều đang gặp không ít khó khăn.

Theo kế hoạch, Bến xe Suối Tiên nằm trên địa bàn quận 9 có diện tích 16 ha (trong đó 3,7 ha thuộc địa phận tỉnh Bình Dương), khi hoàn thành, sẽ kết nối với tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên để khai thác tối đa hiệu quả tại nhà ga cũng như phục vụ tốt hơn nhu cầu vận chuyển hành khách bằng phương tiện công cộng.

 

 

Riêng Bến xe Tân Quý Tây có diện tích 14,8 ha, dự kiến sẽ kết nối với tuyến xe điện mặt đất số 1 Sài Gòn – Chợ Lớn – Bến xe Miền Tây. Cả hai bến xe này có quy mô rộng gấp 3 – 4 lần các bến xe cũ, được xây dựng theo tiêu chuẩn văn minh – hiện đại, khách đến bến không chỉ đi xe mà còn có thể mua sắm, tham quan, ăn uống và nghỉ ngơi.

 

Với quy hoạch như trên, việc sớm đưa 2 bến xe vào hoạt động trong điều kiện bến bãi đang thiếu thốn là rất cần thiết, thế nhưng, dự án hiện đang thiếu nguồn vốn để giải phóng mặt bằng. 

 
Theo ông Lê Văn Pha, Phó Tổng Giám đốc Samco, chỉ riêng chi phí giải phóng mặt bằng cho 2 bến xe này đã lên đến 1.600 tỉ đồng, trong khi vốn đầu tư cho cả hai dự án chỉ 3.600 tỉ đồng. Samco đã chủ động vay ngân hàng, nhưng với mục đích như trên, hầu hết các ngân hàng đều từ chối.

 

Trước đó, theo Quyết định 15 của UBND TP, chủ đầu tư được hỗ trợ lãi suất 8%/năm để xây dựng các công trình chính (chiếm 70% dự án), vấn đề là lãi suất thời điểm ban hành quyết định này chỉ 12% -14%, nay đã tăng lên đến 18% – 20% khiến chủ đầu tư “nhát tay”.

 
Chờ TP gỡ rối

 
Ngoài khó khăn về vốn, hiện các ban, ngành và chủ đầu tư còn canh cánh một nỗi lo khác là liệu khi các bến xe xây xong có kết nối được với tuyến metro số 1 và tuyến xe điện mặt đất, nếu không kết nối kịp thì hiệu quả xã hội cũng như kinh tế sẽ giảm rất nhiều, thậm chí gây lãng phí. Bởi tuyến metro số 1 chỉ mới xây dựng depot tại quận 9, nhiều hạng mục khác vẫn đang vướng công tác giải phóng mặt bằng nên dự kiến phải sau năm 2016 mới đưa vào hoạt động.

 

Riêng tuyến xe điện mặt đất, vốn đầu tư liên tục “đội” lên cao khiến TP phải tạm ngừng triển khai. Thay vào đó, ông Trần Quang Phượng, Giám đốc Sở GTVT, đề xuất thay xe điện mặt đất bằng xe buýt nhanh để giảm chi phí đầu tư và phương án này đang được TP xem xét.

Để giải quyết các khó khăn, mới đây UBND TP cơ bản đồng ý miễn tiền sử dụng đất toàn bộ diện tích phục vụ các hoạt động chính của 2 dự án bến xe mới. TP cũng sẽ bỏ vốn đầu tư những công trình  hạ tầng kết nối như hầm chui, cầu vượt, cầu bộ hành… ngay khi dự án hoàn thành.

 

Với khu hoạt động chính, TP sẽ miễn tiền bồi thường đối với diện tích đất công nhằm góp phần giảm chi phí đầu tư ban đầu cho chủ đầu tư, đồng thời cho phép chủ đầu tư khai thác sớm những khu đất đã hoàn tất đền bù giải tỏa, thu hồi vốn sớm.

 

Theo ông Pha, những giải pháp mà TP đưa ra phần nào tháo gỡ khó khăn cho chủ đầu tư, giúp Samco tăng tốc triển khai dự án. “Tuy nhiên bài toán khó nhất vẫn là chi phí đền bù giải tỏa, hiện Samco vẫn đang chờ TP gút lại phương án hỗ trợ tài chính. Cụ thể, Samco kiến nghị TP xem xét cho vay không lãi suất toàn bộ chi phí đền bù giải tỏa cho khu hoạt động chính, khoảng 1.118 tỉ đồng, trong thời hạn 14-15 năm. Riêng các hạng mục khác sẽ kêu gọi xã hội hóa, chủ đầu tư được hưởng hỗ trợ lãi suất 8%/năm từ phía TP”- ông Pha nói.

 

Đưa bến xe ra ngoại thành Theo quy hoạch đến năm 2015, trên địa bàn TPHCM có thêm 4 bến xe mới với diện tích khoảng 79 ha, gấp 3 lần diện tích các bến hiện tại. Ngoài Bến xe Suối Tiên và Bến xe Tân Quý Tây, TP cũng sẽ xây dựng Bến xe Xuyên Á (huyện Hóc Môn) với diện tích 24 ha để phục vụ hành khách đi Campuchia và Tây Ninh. Riêng Bến xe Long Trường – sông Tắc (quận 9) với diện tích 19 ha sẽ bám trục cao tốc Long Thành – Dầu Giây, phục vụ hành khách đi các tuyến miền Trung, Bà Rịa – Vũng Tàu, Lâm Đồng…