Theo lịch sử đình làng Phú Hòa (số 159 Trần Quang Khải, phường Tân Định, quận 1 - TPHCM), từ xa xưa đình đã có tục thờ Cá Ông làm Thành Hoàng, cũng là vị phúc thần của làng.
Ngày 24 tháng 1 năm Tự Đức thứ năm (tức năm 1852), triều đình nhà Nguyễn đã sắc phong cho Thành Hoàng Bổn Cảnh của đình là Nam Hải Cự tộc Ngọc Lân Tôn Thần (tức Cá Ông). Tuy nhiên, sau gần 160 năm, hiện ngôi đình này đang bị xâm hại nghiêm trọng.
Cảnh sát khu vực “xẻo” đất đình
Nằm ngay góc đường Bà Lê Chân - Trần Quang Khải, thế nhưng nếu không quan sát kỹ thì người đi đường không thể nhận diện đình Phú Hòa vì bị bao quanh bởi các cửa hàng buôn bán tấp nập.
Điểm khác biệt so với nhiều ngôi đình khác là đình Phú Hòa ngoài thờ Ngũ Hành, các chư thần, nơi đây còn thờ Cá Ông. Mặc dù xảy ra nhiều biến cố nhưng những người trông coi đình đã gìn giữ gần như nguyên vẹn ngôi đình. Hiện ban quản trị đình vẫn kiên trì đấu tranh đòi lại phần đất đình đang “chảy máu” vì bị nhiều hộ dân chiếm làm chỗ ở và buôn bán.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm 1969, để cải thiện đời sống cho các hội viên cũng như tạo nguồn thu cho đình, Ban Quản trị đình Phú Hòa đã xây dựng 5 ki- ốt (số 5, 7, 9, 11A, 11 bis đường Bà Lê Chân) dưới mái hiên làm nơi buôn bán.
Theo thời gian, con cháu của những người này chiếm dụng làm nhà ở. Riêng ki-ốt số 11 bis, ngày 27-8-1992, UBND quận 1 ra quyết định giao cho UBND phường Tân Định bố trí làm nhà ở cho diện chính sách và CBCNV của phường. Lúc này, ông Phan Văn Tài đương nhiệm cảnh sát khu vực phường Tân Định đã xin ki-ốt này làm nhà ở.
Ngày 15-9-1992, UBND quận 1 ra quyết định tạm giao nhà số 11 bis Bà Lê Chân cho ông Tài làm nhà ở, trong quyết định cũng khẳng định “không được chuyển nhượng, buôn bán”.
Mặt tiền đình Phú Hòa đã được địa phương cấp sổ đỏ cho một hộ dân làm cơ sở kinh doanh.
Thế nhưng, sau khi nhận nhà, ông Tài đã tự động cưa đà, kèo và dỡ ngói chánh điện xây một gác không phép rồi sang nhượng bằng giấy tay cho người khác, đến nay, đời chủ thứ tư của ki-ốt này đang cho thuê lại.
Ngoài ra, mặt tiền đình Phú Hòa nằm trên đường Trần Quang Khải có diện tích gần 30 m2 cũng được chính quyền cấp sổ đỏ cho ông H.T.Ph. làm nơi kinh doanh. Bà T.T.T., người trước đây là thành viên ban quản trị đình, bức xúc: “Đình Phú Hòa là một báu vật, đó là tài sản của ông cha từ thời mở đất phương Nam, việc người dân dỡ ngói xây nhà không phép là không thể chấp nhận. Tôi nghĩ chính quyền các cấp nên nhanh chóng có biện pháp khắc phục nhằm trả lại sự tôn nghiêm của ngôi đình!”.
Tan nát
Trước việc các hộ dân chiếm dụng 5 ki-ốt làm nhà ở và buôn bán ảnh hưởng nghiêm trọng đến kiến trúc ngôi đình, Ban Quản trị đình Phú Hòa đã liên tục gửi đơn khiếu nại đến UBND phường Tân Định và UBND quận 1 nhưng mọi việc đều giậm chân tại chỗ.
Ông Lê Văn Thạnh, thành viên ban quản trị đình, cho biết: “Việc ông Tài ngang nhiên xây gác không phép, phá vỡ cảnh quan và kiến trúc đình, sau đó sang nhượng lại cho người khác, chúng tôi đã hai lần gửi đơn đến phường và UBND quận 1 nhưng vẫn chưa được giải quyết”. Hiện nay, đình Phú Hòa đang có kế hoạch trùng tu phần chánh điện và võ ca nhưng vướng các hộ dân dưới mái hiên đình nên kế hoạch bị trì hoãn.
Đất mặt tiền đường Bà Lê Chân bị 5 ki-ốt lấn chiếm
Ngoài ra, trong thời gian đương nhiệm, năm 2003, ông Phan Văn Tài đã đứng ra làm chứng cho các hộ dân mua bán trái phép ki-ốt số 5 Bà Lê Chân với giá 20,05 lượng vàng. Lúc này, Ban Quản trị đình Phú Hòa cũng đã làm đơn cầu cứu các cơ quan, ban ngành đề nghị có biện pháp ngăn chặn việc mua bán trái phép nhưng không được quan tâm.
Do không nhận được sự hỗ trợ về kinh phí để duy trì hoạt động của đình từ cơ quan chức năng, hiện Ban Quản trị đình Phú Hòa cũng đã “cắt” một phần diện tích ngôi đình làm gara để giữ 6 ô tô cho các hộ dân lân cận với giá 1 triệu đồng/chiếc/tháng.
Ông Lê Văn Thạnh nói: “Cắt đất đình để làm bãi giữ ô tô là điều không ai mong muốn, tuy nhiên nếu không làm thì không có kinh phí trang trải các hoạt động lễ, giỗ của đình!?”.
|
Bỏ quên di tích Theo tìm hiểu của chúng tôi, từ năm 1992, đình Phú Hòa đã được Sở Văn hóa - Thông tin TPHCM (nay là Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch) khảo sát và nghiên cứu để đưa vào danh mục di tích cần được bảo tồn.
Tuy nhiên, gần 20 năm qua, mặc dù sở đã nhiều lần nhắc nhở địa phương báo cáo, trình danh sách các địa điểm đủ tiêu chuẩn xếp hạng di tích nhưng không nhận được phản hồi của UBND quận 1 về trường hợp đình Phú Hòa.
Trong lúc chờ được xếp hạng thì đình Phú Hòa đã bị “bỏ quên”, mặc cho các hoạt động mua bán, cắt đất đình cho thuê diễn ra.
Tương tự đình Phú Hòa, trên địa bàn quận 1 còn có đình Sơn Trà (đường Nguyễn Phi Khanh) hiện đã trở thành cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng, đình Ông Quan Thánh (số 7 Trương Hán Siêu) cũng đang trong tình trạng bị xâm lấn nghiêm trọng… |
và quét mã QR
Bình luận (0)