Ám ảnh cháy xe khách giường nằm

Trong 2 tuần qua, cả nước xảy ra 4 vụ cháy xe khách giường nằm. Dù không thiệt hại về người nhưng các vụ cháy xe liên tiếp xảy ra làm dấy lên lo ngại trong dư luận.

Cháy do "độ" thiết bị điện

Trưa 20-6, xe khách giường nằm loại 45 chỗ mang BKS 37B-023.40 lưu thông trên Quốc lộ 1, khi tới giữa cầu Nguyệt Viên (TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) thì bốc cháy. Do trời nắng nóng, trên xe có nhiều vật dụng dễ cháy nên ngọn lửa bùng phát mạnh. Hành khách kịp thoát ra ngoài nhưng chiếc xe bị thiêu rụi. Tối cùng ngày, trên đường Vành đai 3, đoạn gần Công viên Yên Sở (quận Hoàng Mai, TP Hà Nội), một xe khách loại 45 chạy rỗng cũng bị cháy rụi trước sự bất lực của tài xế.

Trước đó 2 ngày, trưa 18-6, xảy ra vụ cháy xe giường nằm trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đoạn qua huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. 11 hành khách cùng tài xế hốt hoảng thoát khỏi xe. Chỉ ít phút sau, ngọn lửa bao trùm xe.

Đang lưu thông, một chiếc xe khách bất ngờ bốc cháy Ảnh: TTXVN

Cách đó không lâu, trưa 10-6, một xe khách giường nằm đang chạy theo hướng Bắc Kạn - Cao Bằng bất ngờ bốc cháy tại khu vực đèo Gió. Vụ cháy gây ách tắc giao thông nghiêm trọng.

Trong 2 năm 2011- 2012 rộ lên hiện tượng cháy xe khách và nay hiện tượng này có dấu hiệu lặp lại khiến nhiều người lo ngại. Vậy đâu là nguyên nhân gây cháy xe?

Trên cơ sở trưng cầu giám định các vụ cháy xe thời gian qua, Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), cho biết khoảng 50% trường hợp là do sự cố về điện, 20% sự cố về kỹ thuật, 15% do rơm rạ cuốn vào gầm xe tiếp xúc với ống xả...

Ông Nguyễn Văn Phương, Phó trưởng Phòng Chất lượng xe cơ giới (Cục Đăng kiểm Việt Nam), cũng nhận định có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự cố trên. Trong đó, đáng ngại và gặp thường xuyên nhất là tình trạng chủ xe tự ý lắp thêm thiết bị điện. "Các thiết bị điện này không có trong thiết kế của xe, sau khi lắp có thể gây quá tải cho hệ thống điện, dẫn đến chập cháy" - ông Phương nói.

Còn theo ông Nguyễn Hữu Trí, nguyên Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, tình trạng xe cũ, sử dụng lâu năm và những xe hoạt động với cường độ lớn gây ra quá trình phát sinh nhiệt, hệ thống rò rỉ nhiên liệu, hệ thống ống xả không kín cũng thường gây ra hiện tượng cháy. Đặc biệt, hệ thống điện là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cháy nổ phương tiện. Trên thực tế, gần như 100% xe khách, xe du lịch đều lắp thêm các thiết bị điện nên nguy cơ chập điện và cháy nổ rất lớn. Bên cạnh đó, hệ thống dây dẫn đến các loại thiết bị chế thêm như tivi, tủ lạnh cũng dễ xảy ra chập, cháy.

Còn nhiều nguyên nhân khác

Phân tích các xe cháy thời gian qua, ông Phương khẳng định một nguyên nhân khác là do yếu tố con người. Đó là việc phương tiện không được kiểm định, bảo dưỡng thường xuyên khiến các bộ phận xuống cấp hoặc quá tải nhiệt khi vận hành. Ví dụ như ở động cơ, nếu khai thác liên tục mà không được bảo dưỡng định kỳ, các vòng đệm xung quanh động cơ có thể bị hỏng, khiến dầu nhờn, chất làm mát có thể thoát ra ngoài. Khi gặp nhiệt độ cao của các thiết bị cộng hưởng thời tiết nắng nóng, các chất này rất dễ bén lửa.

Ông Phương khuyến cáo do đặc thù xe khách giường nằm chạy đường dài liên tục, thường không bảo đảm thời gian dừng, nghỉ theo quy định nên dễ dẫn đến phát sinh nhiệt cao ở động cơ, gây ra hiện tượng bén lửa như nói trên.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, nêu lý do trong quá trình sửa chữa xe ở garage, do thao tác không đúng kỹ thuật nên các mối nối của thiết bị điện bị hở hoặc dây điện không phải hàng chuyên dụng, không đúng kích thước gây rò rỉ điện, dẫn đến chập, cháy.

"Ống xả của ôtô bị hở cũng là nguyên nhân khiến xe cháy. Đây là bộ phận có nhiệt độ cao nên khi bị hở, khí thải nóng của xe lọt ra ngoài, gặp điều kiện thuận lợi như động cơ không đốt hết phần xăng có trong xi-lanh, hoặc rơm, rác bị cuốn vào gầm rất dễ gây ra cháy, nổ" - ông Quyền dẫn chứng thêm.

Ngoài những nguyên nhân trên, "hung thủ" gây ra các vụ cháy xe có phải do xăng như dư luận từng hoài nghi nhưng đến nay cơ quan chức năng vẫn chưa có kết luận chính thức nào?

Theo giới chuyên môn, một nguyên nhân nữa có thể dẫn tới hỏa hoạn trên xe khách giường nằm là vì loại xe này thường bật điều hòa hết công suất để phục vụ khách, gây quá tải hệ thống điện. Đáng nói hơn, nhiên liệu không bảo đảm cũng là một nguy cơ lớn. Nhiên liệu phục vụ phương tiện kém chất lượng, kích nổ sớm, đặc biệt tình trạng xăng dầu giả là nguyên nhân có thể gây ra sự cố.