Bác sĩ trạm y tế sẽ hết "ngồi không"

Trong khi các bệnh viện (BV) lớn quá tải, đông nghẹt bệnh nhân thì ở trạm y tế (TYT) lại vắng vẻ, điều hiu. Đó là thực trạng đang diễn ra ở các TYT trên địa bàn TP HCM.

"Ế ẩm"

Hơn 1 tuần ghi nhận tại các TYT ở quận 1, 4, Phú Nhuận, Bình Thạnh, Gò Vấp…, chúng tôi không khó để bắt gặp cảnh nhân viên ngồi không. Thậm chí, vài TYT còn không có cả nhân viên trực.

Dù "ế ẩm" nhưng ở rất nhiều địa phương, các TYT lại nằm quá gần nhau. Điển hình là trên địa bàn quận 4, TYT phường 5 (226 Bến Vân Đồn), TYT phường 9 (63-65 Bến Vân Đồn) và BV quận 4 chỉ cách nhau vài trăm mét, mất khoảng 5 phút di chuyển. Trong khi BV quận 4 tấp nập người vào khám chữa bệnh (KCB) thì các TYT này không một bóng người.

Tương tự, TYT phường 12 và TYT phường 13, quận Phú Nhuận cùng nằm trên đường Huỳnh Văn Bánh, chỉ cách nhau 900 m. Ngày 23-11, chỉ mới 14 giờ nhưng tại các TYT này không ai đến khám, nhân viên nhàn hạ ngồi tán chuyện hoặc bấm điện thoại. Trong khi đó, TYT phường Đa Kao, quận 1 trở thành nơi quảng cáo cho phòng mạch riêng của một bác sĩ (BS) và một phòng khám nha khoa.

Phía trước Trạm Y tế phường Đa Kao, quận 1, TP HCM Ảnh: Ngọc Hân

Trong vai người bệnh, ngày 18-11, chúng tôi đến TYT phường 15, quận Bình Thạnh trên đường Điện Biên Phủ. Rất khó khăn để nhận diện đây là TYT vì phía trước là các quán chè, bún tấp nập người vào ra. Chúng tôi đẩy cửa bước vào TYT phường 15 chờ đợi hồi lâu thì có một nhân viên từ phía trong bước ra. Sau khi gọi điện thoại một lúc, người này mới quay sang hỏi cần gì. Khi chúng tôi nói cần gặp BS tư vấn bệnh, nhân viên này liền đáp: "Hôm nay BS bận họp, không có ở trạm"!

Thiếu thuốc lẫn bác sĩ

Theo ông Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, có nhiều nguyên nhân khiến người dân chưa tin và chưa đến TYT KCB ban đầu. Trong đó, 2 nguyên nhân gốc rễ chính là tình trạng thiếu BS và thiếu thuốc.

Thấy rõ điều này, thời gian qua, ngành y tế TP HCM đã triển khai nhiều hoạt động nhằm thu hút người dân đến KCB ban đầu tại các TYT. Cụ thể, đa dạng hóa các loại hình KCB ban đầu tại TYT; nhân rộng mô hình phòng khám đa khoa vệ tinh của BV quận, huyện đặt tại TYT; thí điểm đổi mới hoạt động TYT theo nguyên lý y học gia đình - giai đoạn 1 đầu tư cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị và triển khai công nghệ thông tin, chỉ đạo 21 trung tâm y tế (TTYT) quận, huyện lựa chọn 1 TYT để đổi mới hoạt động; đào tạo cập nhật kiến thức về y học gia đình, BS thực hành tổng quát (GP) và điều động luân phiên BS từ BV, TTYT quận, huyện xuống TYT; thực hiện quy chế phối hợp, tạo sự ràng buộc trách nhiệm giữa TTYT và BV quận, huyện trong hoạt động hỗ trợ TYT; đẩy mạnh KCB BHYT tại TYT…

Ông Tăng Chí Thượng cho biết mới đây, Sở Y tế TP HCM đã tổ chức gặp gỡ và phổ biến kế hoạch triển khai 24 TYT làm điểm đổi mới hoạt động theo nguyên lý y học gia đình. Theo cơ cấu tổ chức, các TYT phường - xã là cơ sở y tế thuộc TTYT quận - huyện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nguồn nhân lực của các TTYT quận - huyện chưa đáp ứng đủ 2 BS và nguồn thuốc cho TYT. Sắp tới, ngành y tế sẽ đào tạo nâng cao kiến thức và kỹ năng KCB cho BS TYT; kết nối với tuyến trên qua hội chẩn, tư vấn từ xa của các chuyên gia các BV tuyến cuối của TP; nâng cấp cơ sở hạ tầng và bổ sung trang thiết bị, triển khai phần mềm quản lý TYT (HCIS)… Đặc biệt, có sự phối hợp trách nhiệm hỗ trợ của lãnh đạo TTYT và lãnh đạo BV quận - huyện đối với hoạt động KCB ban đầu tại TYT.

Sở Y tế TP HCM đã xác định đây là hoạt động mang tính quyết định để nâng cao năng lực cho y tế cơ sở, hướng đến xây dựng hình ảnh "người gác cổng" của ngành y tế TP. Đây cũng được xem như một nhiệm vụ chính trị quan trọng đối với hoạt động chăm sóc sức khỏe cho người dân. Theo đó, từ ngày 1-12, 24 TYT được chọn làm điểm bắt đầu khởi động. Từ đầu năm 2019, TP HCM sẽ triển khai mở rộng đến tất cả TYT trên địa bàn. Định kỳ 3 tháng/lần, Sở Y tế TP HCM sẽ tổ chức sơ kết rút kinh nghiệm.