Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi 34.000 tỉ đồng vừa làm xong đã hỏng là sự lãng phí lớn

Đại biểu Vũ Tiến Lộc, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình, phát biểu

Phát biểu tại Quốc hội (QH) sáng nay 29-10, về một số nội dung liên quan đến ngân sách nhà nước và đầu tư công; đánh giá giữa kỳ thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2016-2020, đại biểu (ĐB) QH Vũ Tiến Lộc (Thái Bình), Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đã nhắc đến dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi trị giá hơn 34.000 tỉ đồng.

Nhìn vào thực trạng nền tài chính quốc gia hiện nay, ĐB Vũ Tiến Lộc cho rằng có hai vấn đề cơ bản cần phải được đặc biệt quan tâm: thứ nhất là vấn đề cân đối ngân sách trong trung - dài hạn và thứ hai là vấn đề hiệu quả đầu tư công.

Về cân đối ngân sách, theo ông Lộc, vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn thu từ đất đai, tài nguyên và bán tài sản nhà nước, tức là phụ thuộc vào các khoản thu 1 lần và không có tính bền vững. 

"Vấn đề hiệu quả đầu tư là vấn đề chúng ta còn đáng lo lắng hơn"- ĐB tỉnh Thái Bình bày tỏ và nhấn mạnh đầu tư kém hiệu quả là vấn đề tồn tại dai dẳng bao nhiêu năm nay nhưng vẫn chưa được cải thiện nhiều. Việc phải tốn hơn 6 đồng đầu tư mới có một đồng tăng trưởng cho thấy hiệu quả sử dụng vốn đầu tư vẫn còn rất thấp.

Trên thực tế, vẫn còn nhiều dự án chưa có tính cấp thiết hay có giá trị sử dụng không cao như tượng đài hay quảng trường… vẫn đang được xây dựng. Chúng ta vẫn phân bổ vốn đầu tư theo nguyên tắc bình quân chủ nghĩa, mỗi địa phương, mỗi bộ, ngành một ít, chứ không dựa trên cơ sở hiệu quả tổng thể của nền kinh tế quốc dân. Tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, kém hiệu quả vì vậy vẫn còn phổ biến.

Theo ĐB Vũ Tiến Lộc, số lượng các dự án đầu tư bị đội vốn, bị chậm tiến độ có thể kể ra không biết bao nhiêu. Đầu tư kém hiệu quả và lãng phí còn thể hiện ở vô số các dự án đã không bảo đảm chất lượng, vừa hoàn thành xong đã phải sửa chữa. "Ví dụ, gần đây nhất là dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi trị giá hơn 34.000 tỉ đồng. Đây là sự lãng phí lớn, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội trong dài hạn nhưng chưa được tổng kết, quy đổi ra những tác động tiêu cực đến GDP" - ĐB Vũ Tiến Lộc nói.

Dự án Luật Đầu tư công sửa đổi trình ra QH lần này là một nỗ lực đáng ghi nhận, nhưng trong dự thảo, chúng ta cũng chỉ mới tập trung nhiều vào việc cắt giảm các quy trình, thủ tục đầu tư với mục tiêu chính là đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Điều này là cần thiết, nhưng chưa đủ. 

Các vấn đề liên quan đến việc nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành bảo đảm tăng được hiệu quả đầu tư, tránh thất thoát, lãng phí ít được đề cập . "Và nếu chúng ta chỉ nới lỏng các quy định về quy trình, thủ tục đầu tư, tăng cường phân cấp, phân quyền trong quyết định đầu tư, nhưng những ràng buộc trách nhiệm đối với những người ra quyết định và tổ chức thực thi không được xác định rõ thì e rằng càng giải ngân nhiều, càng giải ngân nhanh, thì thất thoát, lãng phí và nợ công sẽ ngày càng lớn hơn" - ông Lộc quan ngại.

"Đây là những vấn đề tôi đề nghị QH xem xét, cân nhắc kỹ khi thông qua dự án Luật Đầu tư công sửa đổi lần này"- ĐB Vũ Tiến Lộc nêu rõ.