Chậm và bí trong xử lý dâm ô

Ngày 19-4, Ủy ban Tư pháp (UBTP) của Quốc hội tổ chức cuộc họp với các bộ, ngành hữu quan để đánh giá việc thực hiện các kiến nghị của UBTP về nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em và giải pháp trong thời gian tới.

Vụ ông Nguyễn Hữu Linh: Chậm một cách khó hiểu!

Tại cuộc họp, bà Nguyễn Thị Thủy, Ủy viên Thường trực UBTP, thay mặt nhóm nghiên cứu của UBTP trình bày tổng hợp báo cáo các bộ, ngành về kết quả thực hiện kiến nghị của UBTP và một số đánh giá. Đáng chú ý, trong báo cáo này, UBTP nêu rõ hàng loạt vụ sàm sỡ, xâm hại tình dục trẻ em gây bất bình dư luận thời gian gần đây. Điển hình là vụ ông Nguyễn Hữu Linh, nguyên Phó Viện trưởng VKSND TP Đà Nẵng, sàm sỡ bé gái 9 tuổi trong thang máy tại chung cư Galaxy 9 (quận 4, TP HCM).

Bà Nguyễn Thị Thủy cho biết về vụ việc ông Nguyễn Hữu Linh, cử tri phản ánh giải quyết như vậy là chậm, bởi vụ này không phức tạp, không phải xác minh tại nhiều nơi. Nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cũng đã đề nghị Bộ Công an giải trình về tiến độ giải quyết tố giác, tin báo vụ này.

Giải trình chất vấn, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, cho biết Công an quận 4 vẫn đang tiếp tục điều tra làm rõ, còn việc khởi tố thế nào thì ông chưa nhận được báo cáo cụ thể. Ông Vương thông tin thêm: Công an quận 4 cho biết qua làm việc, cháu bé khai người đàn ông (ông Linh - PV) đã thực hiện hành vi ôm hôn 2 lần má trái. Một lần dùng tay phải từ phía sau kéo lại ôm, sau đó cháu bỏ chạy. Đại diện gia đình cháu bé đề nghị công an không điều tra xử lý. Còn ông Linh cũng khai đã hai lần ôm hôn bé gái vì thấy "dễ thương"…

Ngắt lời Thứ trưởng Lê Quý Vương, bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm UBTP, thẳng thắn: "ĐBQH quan tâm và đặt vấn đề đây có phải là vụ việc rất phức tạp nên phải kéo dài thời gian hay không?". Ông Lê Quý Vương trả lời: "Chúng tôi sẽ tiếp tục chỉ đạo việc này. Bé gái còn nhỏ, lời khai đã có người giám hộ. Việc trích xuất dữ liệu rất quan trọng, phải phân tích về kỹ thuật từng chi tiết một, phóng đại ra mới thấy rõ. Việc này để anh em làm theo quy định pháp luật, để bảo đảm thực sự khách quan".

Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, trả lời chất vấn của các đại biểu tại cuộc họp

Do người đứng đầu

Nhóm nghiên cứu của UBTP cũng nêu ra hàng loạt vụ việc khác mà cách xử lý của cơ quan thẩm quyền còn nhiều vấn đề phải mổ xẻ. Như vụ Nguyễn Trọng Trình xâm hại tình dục bé gái 10 tuổi ở huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội; nhóm nghiên cứu của UBTP cho rằng việc khởi tố về tội danh nhẹ hơn và để bị can tại ngoại là thiếu nghiêm minh trong xử lý.

Còn đối với vụ ông Đỗ Mạnh Hùng có hành vi dùng vũ lực, dùng tay giữ má nạn nhân để ép hôn trái ý muốn một nữ sinh trong thang máy chung cư (quận Thanh Xuân, Hà Nội), bà Nguyễn Thị Thủy khẳng định: "Mức xử phạt 200.000 đồng không có tính răn đe, gây bức xúc dư luận".

Về việc này, tại cuộc họp, ông Nguyễn Đình Quyền, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp - Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), tỏ thái độ gay gắt: "Sàm sỡ phụ nữ trong thang máy mà chỉ phạt 200.000 đồng là vô cảm trước nỗi đau của người dân".

Là người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư pháp, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Nguyễn Mai Bộ cho rằng Bộ Luật Hình sự (BLHS) đủ quy định để xử lý tội xâm hại tình dục, cho dù nghi can không sử dụng bộ phận sinh dục. "Để chậm trễ chính là do trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan tố tụng. Tôi đề nghị UBTP cần giám sát việc thực hiện thẩm quyền của người đứng đầu cơ quan tố tụng" - ông Bộ nêu.

Tiếp tục giải trình chất vấn của đại biểu, đối với vụ án Nguyễn Trọng Trình hiếp dâm bé gái 10 tuổi tại Chương Mỹ, Thứ trưởng Lê Quý Vương thông tin: "Tôi đã yêu cầu rút ngay vụ án này lên Văn phòng Cơ quan điều tra Công an TP Hà Nội, phải khởi tố vụ án tội hiếp dâm".

Về vụ ông Đỗ Mạnh Hùng "ép hôn" nữ sinh, ông Vương khẳng định vụ việc có dấu hiệu của hành vi dâm ô nhưng cái vướng là ở độ tuổi của nạn nhân (20 tuổi). Theo BLHS 2015, tội dâm ô chỉ còn áp dụng đối với người dưới 16 tuổi, dẫn đến khó khăn xử lý cho cơ quan thẩm quyền.

Phải sửa luật

Với vụ xử phạt người "ép hôn" số tiền 200.000 đồng gây bất bình dư luận, trên cơ sở phân tích các vướng mắc của pháp luật, Thượng tướng Lê Quý Vương đề nghị nghiên cứu sửa quy định của BLHS 2015 cho rõ hơn; đồng thời phải sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính, vì mức chế tài chưa đủ để răn đe.

Liên quan đến vụ việc ở Chương Mỹ, ông Đào Văn Cường, Phó Viện trưởng VKSND TP Hà Nội, nêu rõ "3 cái vướng": Vướng về luật pháp; vướng về quá trình điều tra, thu thập chứng cứ; vướng về sự thận trọng, chọn hướng xử lý chắc chắn của cơ quan tố tụng để tránh dẫn đến oan sai. Viện trưởng VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng Nguyễn Quang Dũng chỉ ra khoảng trống trong hướng dẫn thực thi quy định pháp luật: "UBTVQH hoặc Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao phải giải thích hoặc có án lệ, nếu không thì rất khó thực hiện".

Kết luận cuộc họp, Chủ nhiệm UBTP Lê Thị Nga đánh giá còn một khoảng trống pháp lý trong giải quyết các vụ việc, vụ án dâm ô, xâm hại tình dục. Bà Nga đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thực hiện đúng thẩm quyền, theo quy định của luật để bảo đảm không bế tắc trong thực tiễn áp dụng pháp luật. Nếu tòa không sớm có hướng dẫn thì bế tắc trong tất cả các cơ quan tiến hành tố tụng là khó tránh khỏi.

"Các vụ việc mà UBTP và báo chí nêu, cơ quan tiến hành tố tụng trả lời, đẩy nhanh tiến độ giải quyết để đáp ứng nhanh yêu cầu của cử tri, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em" - Chủ nhiệm Lê Thị Nga lưu ý thêm.