Chặn cái sai bổ nhiệm từ trứng nước

Thông tin đáng chú ý này được đưa ra tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ QH ngày 19-9 cho ý kiến xung quanh báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng năm 2017.

Theo Ủy ban Tư pháp, mục đích là để trả lời người dân về tình trạng bổ nhiệm cán bộ giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý không đúng quy định, bổ nhiệm lãnh đạo nhiều hơn công chức, bố trí người thân vào những vị trí dễ phát sinh tham nhũng... gây "nóng sốt" dư luận thời gian qua.

Kiến nghị của Ủy ban Tư pháp là hết sức cần thiết. Không chỉ mới nhất là "xì-căng-đan Đà Nẵng" vừa được Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận, trước đó có hàng loạt vụ bê bối trong bổ nhiệm cán bộ bị bóc mẽ, đã và đang làm sa sút niềm tin trong nhân dân.

Có điều lạ lùng là trong hầu hết các vụ bổ nhiệm, đề bạt, cất nhắc có dấu hiệu vi phạm các quy định và bị nghi ngờ, các quan chức liên quan đều khẳng định "đúng quy trình". Đến khi cơ quan chức năng có thẩm quyền cao hơn vào thanh tra, kiểm tra thì đụng đâu sai đó. Như vậy là biết rõ quy trình nhưng vẫn cố tình làm trái hoặc không nắm quy trình nên làm sai mà vẫn cãi hoặc chính bản thân cái quy trình ấy đã sai. Mà quy trình là do con người "đẻ" ra, đúng hay sai đều do con người, nên đừng bao giờ đổ thừa cho nó.

Chưa thể nói trước được cuộc tổng kiểm tra có khả thi hay không, sẽ được triển khai ra sao, hiệu quả thế nào nhưng trước mắt kiến nghị của Ủy ban Tư pháp sẽ khiến nơi này, chỗ kia hết sức cân nhắc mỗi khi bổ nhiệm, đề bạt cán bộ; sẽ ngăn chặn "từ trong trứng nước" những ý định bổ nhiệm người nhà bất chấp quy định, bất chấp dư luận. Có thể tin rằng tuyệt đại đa số người dân khấp khởi trước kiến nghị của Ủy ban Tư pháp.

Vui là vậy nhưng chưa hết buồn! Là bởi cũng như nhiều năm trước, báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng năm 2017 - theo đánh giá của Ủy ban Tư pháp - vẫn "còn hình thức, hiệu quả thấp".

Ví dụ như về kê khai tài sản, thu nhập: Năm 2017, 1.113.422 cán bộ nộp bản kê khai tài sản, thu nhập nhưng cơ quan chức năng chỉ xác minh 77 trường hợp và qua đó phát hiện 3 trường hợp vi phạm. Những năm trước cũng gần như vậy. Tìm đâu thấy trong những bản khai kia biệt phủ nguy nga của giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái, hàng chục tỉ đồng trong két sắt nhà ông kế toán trưởng PVN Ninh Văn Quỳnh là tiền đút lót của quan chức OceanBank hay 7,5 tỉ đồng từ túi áo blouse trắng của nhiều bác sĩ cùng quan chức ngành y có được do VN Pharma chi hoa hồng…

Nếu duy trì cách làm như hiện nay thì những năm tới, tình hình kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ vẫn tiếp tục… buồn cười! Nói cách khác là sẽ tiếp tục khiến cho cán bộ, quan chức gian dối; qua đó vô hiệu hóa một chủ trương, chính sách pháp luật đúng đắn. Điều đó đồng nghĩa rằng nỗ lực đánh chặn tham nhũng "ngay từ đầu vào" sẽ kém hiệu quả.

Vì vậy, phải sớm đoạn tuyệt sự hình thức, thay mới bằng cách làm thực chất, chặt chẽ, quyết liệt.