Chặn cháy rừng nhờ ảnh vệ tinh

9 giờ 5 phút ngày 11-6, ảnh vệ tinh cập nhật thông tin mới trên hệ thống theo dõi cháy rừng trực tuyến trên website của Cục Kiểm lâm. Chuyên viên Phan Văn Thành Đoàn, Phòng Quản lý Bảo vệ rừng và Bảo tồn thiên nhiên (Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên), căng mắt theo dõi những điểm cháy được hiển thị hình ngọn lửa trên màn hình. Chợt anh nhấc điện thoại gọi đến số máy của Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Sông Hinh Nguyễn Văn Toàn: "Gần Tiểu khu 309 có xuất hiện điểm cháy. Anh kiểm tra". Nói xong anh Đoàn quay sang bảo: "Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Sông Hinh sẽ lập tức kiểm tra tọa độ điểm cháy và cho cán bộ kiểm lâm địa bàn xác định đó có phải là đám cháy rừng hay không để triển khai dập tắt".

Lực lượng kiểm lâm tỉnh Phú Yên trực chiến 24/24 giờ nhằm kịp thời phát hiện các vụ cháy rừng từ ảnh vệ tinh

Cảnh báo sớm

Hơn 45 phút sau, hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Sông Hinh báo lại đấy là đám cháy do người dân đốt thực bì sau khi khai thác rừng trồng. Lực lượng kiểm lâm đã đến kiểm tra và sau đó đám cháy được dập tắt để tránh lây lan.

Theo anh Trần Thanh Sơn, phụ trách Phòng Quản lý Bảo vệ rừng và Bảo tồn thiên nhiên, đó là việc làm thường xuyên của đơn vị. "Ảnh được chụp từ vệ tinh là ảnh tầm nhiệt, nó cho biết tại vị trí ấy có xảy ra cháy nhưng không biết cháy rừng hay là cháy cái gì. Anh em phải xác định trên bản đồ ở tọa độ xảy ra điểm cháy ấy có rừng hay không rồi cho cán bộ phối hợp với chủ rừng đến hiện trường xác định lại 1 lần nữa. Nếu đúng là cháy rừng, tùy mức độ lớn hay nhỏ sẽ phối hợp với các lực lượng để dập lửa" - anh Sơn giải thích.

Ông Trần Đăng Khoa, Giám đốc Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên, cho biết sau 2 năm triển khai công tác phòng chống cháy rừng từ hệ thống cảnh báo bằng ảnh vệ tinh đã mang lại hiệu quả cao nhờ phát hiện kịp thời các đám cháy. "Nếu không, với những cánh rừng diện tích lên đến trên 4.200 ha chúng tôi sẽ khó phát hiện kịp thời các đám cháy rừng. Trong điều kiện thời tiết nắng nóng như hiện nay, chúng tôi đã báo động đỏ trong toàn công ty, theo dõi sát sao hệ thống theo dõi cháy rừng trực tuyến. Khi phát hiện điểm cháy ở vị trí nào đó thì kiểm tra rồi báo ngay đến các lực lượng chức năng để cùng hỗ trợ dập lửa" - ông Khoa nói.

Một vụ cháy rừng đã được phát hiện sớm ở xã Hòa Mỹ Tây, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên. Ảnh: HỒNG ÁNH

Dập tắt kịp nhiều vụ cháy rừng

Ông Lê Văn Bé, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên, cho biết nhờ phát hiện kịp thời các điểm cháy từ ảnh vệ tinh, nhiều đám cháy rừng ở Phú Yên đã được dập tắt khi chỉ mới khởi phát. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2019 đến nay, tỉnh này đã phát hiện gần 4.200 điểm cháy, trong đó có gần 1 nửa là đám cháy rừng hoặc cháy có liên quan đến rừng và phần lớn đều được khống chế sớm.

"Chỉ có 70 vụ cháy rơi vào những ngày hanh khô, gió mạnh và vị trí có thực bì dày nên đã bùng phát mạnh, phải mất nhiều thời gian để dập. 70 vụ cháy thôi nhưng đã thiêu rụi gần 1.200 ha rừng trồng. Nếu không phát hiện đám cháy sớm thì con số rừng bị cháy sẽ nhiều kinh khủng" - ông Bé nhìn nhận.

Vào thời điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng cao như hiện nay, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên đã cắt cử người trực chiến 24/24 giờ để theo dõi việc cập nhật các điểm cháy trên vệ tinh, triển khai lực lượng kiểm tra, dập lửa kịp thời.

Tại tỉnh Khánh Hòa, ông Trần Minh Thu, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh, cũng cho biết mới đây, chi cục này phát hiện kịp thời vụ cháy rừng ở Tiểu khu 77 (xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa) thông qua ảnh vệ tinh. Vụ cháy này được phát hiện ngay từ khi khởi phát tại khu vực rừng căm xe ở xã Ninh Xuân lúc 9 giờ ngày 12-5. Lập tức, các lực lượng được triển khai để dập lửa, cứu cánh rừng tự nhiên này. "Nếu không phát hiện kịp thời qua ảnh vệ tinh, với điều kiện thời tiết nắng nóng và gió to như hôm đó, cánh rừng căm xe có nguy cơ bị thiêu rụi" - ông Thu nói.

Cũng theo ông Thu, từ tháng 6-2019 đến tháng 6-2020, hệ thống cảnh báo sớm cháy rừng đã cảnh báo được hơn 800 đám cháy, qua đó dập tắt sớm; chỉ còn 5 vụ cháy bùng phát mạnh làm thiệt hại hơn 100 ha rừng trồng. Hiện nay, cấp độ cháy rừng ở tỉnh Khánh Hòa luôn ở mức nguy hiểm và cực kỳ nguy hiểm. Dự báo có 67.000 ha rừng trồng có nguy cơ bị cháy rất cao.