Chiến địa xưa đã hồi sinh

PGS-TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam:

Nhắc lại không phải để khoét sâu hận thù

40 năm đã trôi qua, thế giới đã có nhiều biến đổi. Quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc đã được bình thường hóa...

Chúng ta nhắc lại cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc không phải để khoét sâu mối hận thù mà là để khẳng định một sự thật lịch sử, khẳng định sự nghiệp chính nghĩa của Việt Nam trong cuộc chiến này. Nhắc lại nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn sâu sắc của nhân dân ta, đặc biệt là của tuổi trẻ đối với các thế hệ cha anh đã không tiếc tuổi xuân và xương máu để bảo vệ nền độc lập, tự do, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.

GS-TSKH Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo ĐHQG Hà Nội:

Cần có vị trí xứng đáng trong sách giáo khoa

Cuộc tấn công xâm chiếm Việt Nam của hơn 60 vạn quân Trung Quốc là một sự kiện lịch sử quan trọng, cần có vị trí xứng đáng trong các bộ lịch sử của dân tộc, sách giáo khoa và các phương thức giáo dục lịch sử khác.

Việc "khép lại quá khứ" hoàn toàn không đồng nghĩa với việc không (hay chưa) nói về quá khứ, mà là xác định lại sự kiện như nó đã từng xảy ra một cách khoa học, thay vì cứ đào bới, cường điệu, lợi dụng lịch sử để phục vụ cho động cơ nào đó. Hoàn toàn không nhắc tới lịch sử (cho dù sự kiện ấy là như thế nào) sẽ đồng nghĩa với che giấu lịch sử, điều không thể và không nên làm.

Có thể ví cuộc chiến năm 1979 giống như một vết hằn lịch sử. Có quan điểm cho rằng nên lấp cái hố ấy đi. Đấy là việc không nên và không thể làm. Nó sẽ sinh ra muôn vàn hệ lụy. Cách tốt nhất là làm thế nào để cái hố ấy không bị khoét rộng ra, để mỗi bên đi trên cái cầu hữu nghị bắc qua cái hố ấy vẫn nhìn thấy những bài học đắt giá của lịch sử, để trong tương lai một cái hố tương tự không bị đào thêm nữa.

GS-TS Phạm Hồng Tung, nguyên Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, ĐHQG Hà Nội:

Dạy và học để hiểu đúng, hiểu rõ quá khứ

Những cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở các vùng biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc đã diễn ra trong khoảng thời gian từ cuối năm 1978 đến đầu năm 1979. Các quá trình này là một phần nội dung của lịch sử Việt Nam, lịch sử Campuchia, lịch sử Trung Quốc, lịch sử khu vực Đông Á, Đông Nam Á và lịch sử thế giới hiện đại. Cho nên, khi tổ chức dạy và học về lịch sử Việt Nam, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Campuchia..., không thể và không nên lảng tránh việc trình bày và đánh giá về những quá trình lịch sử này.

Việc giảng dạy và học tập lịch sử về cuộc chiến này nhằm giúp cho thế hệ trẻ Việt Nam (và cả thế hệ trẻ ở Trung Quốc, Campuchia và các nước khác) hiểu rõ, hiểu đúng về quá khứ, giúp họ nhận thức đầy đủ cái đúng, cái sai, cái chính nghĩa, cái phi nghĩa trong quá khứ để khép lại quá khứ, hướng tới tương lai hòa bình, hòa giải hữu nghị và hợp tác...

GS-TS Đỗ Tiến Sâm, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Trung Quốc (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam):

Hữu nghị và hợp tác là dòng chảy chính

Nhìn lại tổng thể quan hệ Việt Nam - Trung Quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã từng chỉ rõ: 67 năm qua, dù có những thời khắc thăng trầm, nhưng hữu nghị và hợp tác vẫn là dòng chảy chính trong quan hệ hai nước. Trong bối cảnh các cuộc khủng hoảng và bất ổn đang diễn ra tại nhiều nơi trên thế giới hiện nay thì sự phát triển ổn định và những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của Việt Nam và Trung Quốc trong những năm qua càng khẳng định sự cần thiết và tính đúng đắn của việc lựa chọn con đường phát triển và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản ở hai nước.

Quan hệ giữa hai Đảng, hai nước đang trên đà phát triển lành mạnh, tích cực, là tiền đề và động lực quan trọng đưa quan hệ hai nước tiếp tục phát triển ngày càng tốt đẹp vì lợi ích của nhân dân hai nước, khu vực và thế giới.

V.Duẩn ghi