Chờ bộ trưởng giữ lời

Các ông chủ BOT có đủ lý do tiếp tục trì hoãn dù các cơ quan quản lý cao nhất nhiều lần ra thời hạn thực hiện.

Chủ trương thực hiện thu phí ETC được Chính phủ yêu cầu thực hiện từ năm 2015. Đến năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Nghị quyết giao Chính phủ đến năm 2019 phải triển khai xong nhưng rồi việc này cũng không thành. Đến nay cũng như thế, các trạm cũng làm nửa vời và chẳng mặn mòi gì với thu phí ETC. Ai cũng xác định rằng thu phí ETC sẽ minh bạch thu chi của các trạm BOT, giảm ùn tắc, phục vụ tốt hơn quyền lợi của người dân. Việc các ông chủ BOT cố trì hoãn thực hiện dấy lên nhiều nghi vấn từ dư luận xã hội. Ngay cuộc chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể tại Quốc hội hôm 9-6, đại biểu Nguyễn Anh Trí hỏi thẳng: "Cử tri cho rằng chậm triển khai thu phí không dừng là do có gian lận, "lợi ích nhóm". Thực sự có thật hay không, biện pháp gì để ngăn chặn?".

Gian lận thu phí BOT đã từng xảy ra. Năm 2019, Bộ Công an đã bắt giám đốc và phó giám đốc chi nhánh Long An của Công ty CP Tập đoàn Yên Khánh vì sử dụng phần mềm để gian lận nguồn thu và trốn thuế tại đường cao tốc TP HCM - Trung Lương. Gian lận thu phí, nói thẳng chính là móc túi của người dân.

Một trong những nguyên nhân được Bộ trưởng Bộ GTVT cho rằng chậm triển khai thu phí ETC là do thói quen của người dân, vận hành gặp sơ suất kỹ thuật... cũng khó thuyết phục. Người dân trả tiền cho dịch vụ mình sử dụng. Nếu có gian lận thì chính họ bị thiệt nên không có lý do gì để họ trì hoãn việc này. Còn công nghệ chưa đáp ứng được là do cách thực hiện. Công nghệ thu phí ETC không quá phức tạp và rất nhiều nước đã sử dụng hiệu quả gần 20 năm qua. Việc áp dụng không được công nghệ này là do có người không muốn, bởi nó đụng chạm đến lợi ích của họ.

Cả nước có hơn 113 trạm BOT, tập trung chủ yếu ở các đô thị lớn, các vùng kinh tế trọng điểm. Phát triển đường BOT là tất yếu nhưng minh bạch trong thu phí hoàn vốn là điều người dân bấy lâu nay quan tâm, dù lời giải đã có từ năm 2017 nhưng đến nay vẫn cứ ầu ơ, gây bức xúc kéo dài. Vì vậy, việc Bộ trưởng Bộ GTVT đã khẳng định tại Quốc hội đến ngày 30-6 (với các trạm hiện hữu) và ngày 31-7 (với các trạm của Tổng Công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam) phải hoàn tất thu phí ETC, nếu chưa làm xong thì buộc xả trạm đã phần nào hạ van bức xúc của dư luận.

Bây giờ, dư luận đang chờ bộ trưởng giữ lời hứa của mình.