Chưa hết lo về thủy điện

Ngày 7-6, tại Đà Nẵng, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị Quản lý, vận hành đập thủy điện và phòng chống thiên tai. Báo cáo của Bộ Công Thương cho biết hiện cả nước có 385 công trình thủy điện đang vận hành với tổng công suất lắp đặt 19.180 MW, chiếm khoảng 43% công suất lắp đặt toàn hệ thống. Về đăng ký an toàn đập, kiểm tra đập thì có 278 công trình có dung tích toàn bộ hồ chứa từ 50.000 m3 trở lên hoặc đập cao từ 5 m trở lên thuộc quản lý của Bộ Công Thương, được thực hiện đăng ký an toàn, kiểm tra đúng quy định.

Thủy điện Sông Bung 2 từng xảy ra sự cố vỡ hầm dẫn dòng làm 2 người chết Ảnh: TRẦN THƯỜNG

Ông Tô Xuân Bảo, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương), cho biết qua kiểm tra vẫn còn một số hạn chế trong việc thực hiện vận hành hồ chứa. Trong đó, công tác phối hợp giữa một số chủ đập với ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp và các cơ quan liên quan ở địa phương chưa chặt chẽ, quy chế phối hợp thông báo cảnh báo lũ chưa cụ thể. Một số công trình thủy điện còn tự ý nâng cao ngưỡng tràn để tích thêm nước mà chưa được phép nhưng địa phương không kiểm tra, không đánh giá được sự nguy hiểm nên không có chỉ đạo khắc phục phù hợp. Điển hình là dự án Ry Ninh 2 tỉnh Gia Lai, hồ Vĩnh Sơn B…; ngoài ra, hệ thống quy phạm pháp luật về thủy điện mặc dù đã ban hành nhưng còn có nội dung không hợp lý như Nghị định số 72/2007/NĐ-CP quy định các chủ đập phải xây dựng phương án phòng chống lụt bảo đảm an toàn đập, phương án phòng chống lũ lụt vùng hạ du đập, phương án bảo vệ đập là không phù hợp với hồ chứa nhỏ, chồng chéo giữa các văn bản.

Ông Bảo thừa nhận hầu hết cán bộ làm công tác quản lý về thủy điện tại sở công thương các tỉnh là không có chuyên môn liên quan thủy điện nên hiệu quả quản lý còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, nội dung các bản tin dự báo khí tượng thủy văn còn sai biệt lớn với diễn biến thực tế gây không ít khó khăn cho các chủ đập thủy điện trong công tác vận hành hồ chứa.

Trong khi đó, đại diện các chủ đầu tư công trình thủy điện cho hay trong những năm qua, các thủy điện hầu như đã vận hành nhiều hệ thống cảnh báo lũ, cải tiến mạnh mẽ nên an toàn vào mùa mưa lũ, không gây thiệt hại lớn cho người dân. Ông Nguyễn Tấn Triết, Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Buôn Kuốp, cho biết công ty đã nghiên cứu và ứng dụng thành công "hệ thống cảnh báo xả lũ từ xa" sử dụng sóng điện thoại lắp đặt dọc hạ du hồ để vận hành, điều tiết xả lũ. Ông Phạm Phong, Tổng Giám đốc Công ty CP Sông Ba, nói để bảo đảm vận hành hiệu quả hơn cho hồ thủy điện cần điều chỉnh một số điểm trong quy trình vận hành liên hồ, trong đó có việc thành lập tổ điều hành liên hồ từ các chủ hồ trực thuộc sở công thương.