Chuẩn nào cho mạng người?

Chuyện này nghe cứ tưởng như đùa sau vụ cháy chung cư Carina Plaza (TP HCM) làm 13 người chết đang gây hoang mang dư luận.

An toàn về PCCC là nguyên tắc tối thượng khi xây dựng các khu đô thị và nhất là các chung cư - nơi tập trung cư dân rất lớn. Chỉ một sơ suất xảy ra thì cái giá phải trả rất thảm trọng. Thực tế tại TP HCM, Hà Nội, Hải Phòng... đã xảy ra những vụ cháy gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản mà nguyên nhân chính là do công tác PCCC kém. Kém từ thiết kế hệ thống phòng cháy, trang thiết bị chữa cháy đến cả ý thức chủ quan của nhiều người... Nhưng nay, với văn bản đề xuất "hạ chuẩn" trên, chúng ta đã thấy thêm sự nguy hại của tư duy hời hợt của chính cơ quan quản lý.

Trong 17 chung cư vi phạm, phần lớn là được xây dựng vào những năm gần đây. Có nghĩa là những tiêu chuẩn về xây dựng đã khá hoàn thiện, trong đó yêu cầu về PCCC được chú trọng nghiêm ngặt. Những công trình trên không đạt chuẩn chỉ là một cách giải thích: Có lỗ hổng trong quy trình cấp phép xây dựng, kiểm tra giám sát công trình và sự bất tuân pháp luật của chủ đầu tư. Cũng rất may là sau vụ cháy chung cư Carina Plaza, cơ quan chức năng Hà Nội kiểm tra và đã phát hiện vi phạm của các công trình này. Nhưng điều không may sẽ tiếp diễn nếu đề nghị hạ chuẩn của UBND TP Hà Nội được chấp thuận. Hậu quả của việc này đang lơ lửng trên đầu các cư dân.

Không chỉ Hà Nội, tại nhiều địa phương khác cũng có không ít công trình vi phạm PCCC. Khi hồ sơ xây dựng các công trình đến các cơ quan chức năng luôn có đầy đủ hạng mục PCCC. Nhưng khi các tòa nhà mọc lên, những hạng mục cực kỳ quan trọng này dễ dàng bị chủ đầu tư "tối giản". Nguyên do là để cắt giảm chi phí và tăng diện tích sử dụng để tăng lợi nhuận. Quy trình này nhuần nhuyễn và chẳng dễ giấu giếm nhưng bao cơ quan liên quan như thanh tra xây dựng, thẩm định hồ sơ thiết kế, cảnh sát PCCC... đều không phát hiện. Liên quan đến bao mạng người nhưng chủ đầu tư dễ dàng qua mặt các cơ quan chức năng vậy sao?

Tiêu chuẩn về các hạng mục PCCC cho các tòa nhà cao tầng của Việt Nam hiện đã thấp hơn so với các nước trong khu vực và có khoảng cách quá xa với các nước châu Âu. Các nước châu Âu tuyệt đối cấm sử dụng các công trình không đạt an toàn về phòng cháy theo thiết kế. Xây dựng vi phạm thì chủ đầu tư chắc chắn phải hầu tòa. Tại Singapore, những chung cư cao tầng, nhất là trên 40 tầng, phải gần trạm cứu hỏa. Trong tòa nhà, tối thiểu phải có 4 lối thoát hiểm, hệ thống báo cháy tự động trên mỗi tầng, vòi phun nước cứu hỏa tại chỗ và các bình cứu hỏa riêng từng căn hộ. Còn tại Thái Lan, cấm ngặt việc sử dụng vật liệu dễ cháy để trang trí nội thất...

17 chung cư, ở đó có cả ngàn mạng người, chỉ một đốm lửa sẽ dẫn đến thảm họa. Cho phép hạ chuẩn PCCC chính là đẩy bao con người vào tình thế nguy hiểm.