Công trình ngàn tỉ chậm tiến độ, đại biểu nêu vấn đề "quả trứng hay con gà có trước"

Ngày 25-4, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã tổ chức phiên giải trình về việc đầu tư, khai thác, quản lý và sử dụng các thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn TP. Đây là phiên giải trình đầu tiên của Thường trực HĐND Thành phố khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026. Dự phiên giải trình có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; Chủ tịch UBND TP Chu Ngọc Anh; Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Ngọc Tuấn...

Các đại biểu tham dự phiên họp

Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết theo báo cáo của UBND TP Hà Nội, đến tháng 3-2022, toàn TP có 30 thiết chế văn hóa, thể thao cấp TP, 57 thiết chế văn hóa thể thao cấp huyện, 136 trung tâm văn hóa, thể thao cấp xã, 4.277 nhà văn hóa, điểm sinh hoạt cộng đồng tại các thôn, tổ dân phố. Nhiều thiết chế văn hóa đã được đầu tư xây dựng đồng bộ, khang trang, phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, tinh thần của nhân dân.

Tuy nhiên, qua giám sát của Thường trực HĐND TP, các Ban HĐND TP và các ý kiến, kiến nghị của cử tri phản ánh với HĐND TP, bên cạnh những kết quả đã đạt được, còn một số tồn tại, hạn chế, bất cập cần được quan tâm, khắc phục trong thời gian tới. Trên địa bàn TP, các thiết chế văn hóa vẫn còn thiếu, chưa đồng bộ, xuống cấp cần được đầu tư, cải tạo. Chưa có nhiều các công trình văn hóa, thể thao, khu vui chơi đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa tinh thần của nhân dân. Việc đầu tư các công trình bằng nguồn vốn ngân sách còn hạn chế. Việc huy động xã hội hóa đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, thể dục, thể thao đạt kết quả chưa cao. Nhiều công trình được đầu tư xây dựng nhưng việc quản lý, khai thác còn nhiều bất cập, chưa phát huy được hiệu quả...

Dự án ngàn tỉ dở dang

Mở đầu phiên giải trình, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về tiến độ dự án các công trình văn hóa chậm triển khai. Đại biểu Vũ Ngọc Anh (Bắc Từ Liêm) đề nghị Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT) Hà Nội làm rõ về tiến độ thực hiện Dự án Bảo tàng Hà Nội, một công trình văn hóa trọng điểm được TP quan tâm đầu tư...

Trả lời các đại biểu, ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở VH-TT, cho biết Dự án Bảo tàng Hà Nội là một trong những dự án được đầu tư lớn nhất trong hệ thống bảo tàng nước ta với tổng số kinh phí là trên 2.300 tỉ đồng. Năm 2010, dự án đã được khánh thành phần xây dựng và bắt đầu thực hiện dự án thiết kế. Đây là công đoạn cần sự đóng góp của các cấp quản lý, nhà khoa học, văn hóa, lịch sử nên mất nhiều thời gian.

UBND TP Hà Nội đã thành lập hội đồng tư vấn khoa học để xây dựng dự án thiết kế. Năm 2009, TP đã phê duyệt đề cương trưng bày thiết kế bảo tàng. Tuy nhiên, thời điểm đó, toàn bộ hệ thống hiện vật chưa được kiểm kê, cho tới năm 2020, UBND TP phê duyệt lại đề cương thiết kế bảo tàng. Ngoài ra, trong những năm vừa qua, chủ đầu tư cũng thay đổi từ Sở Xây dựng, Sở VH-TT...

"Dự án này rất khó, trải qua nhiều giai đoạn. Chúng tôi đã báo cáo UBND TP thành lập tổ công tác liên ngành để hỗ trợ cho Ban quản lý Dự án bảo tàng; trực tiếp cá nhân tôi làm tổ trưởng với sự tham gia của Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch - Đầu tư... Dự kiến trong tháng 5, Sở Xây dựng sẽ thẩm định trong phần thiết kế kỹ thuật, báo cáo UBND TP phê duyệt lại các nội dung có liên quan. Cuối tháng 8 sẽ trình hoàn thiện xây dựng thiết kế thi công, cuối tháng 9 thực hiện dự án thiết kế. Chúng tôi quyết tâm tới giữa năm 2024 kết thúc dự án này. Nếu được sẽ hoàn thiện phần trưng bày vào năm 2023 để chạy thử, nghiệm thu" - Giám đốc Sở VH-TT Đỗ Đình Hồng cam kết.

Ông Vũ Đức Bảo, Trưởng ban tổ chức Thành ủy Hà Nội, phát biểu tại phiên giải trình

Sau phần trả lời của ông Hồng, ông Vũ Đức Bảo, Trưởng ban tổ chức Thành ủy Hà Nội, Đại biểu HĐND TP, cho rằng "khi nghe Giám đốc Sở VH-TT giải trình thì nó đẩy câu chuyện là đổ lỗi cho nhau quả trứng có trước hay con gà có trước". Quận bảo xong rồi, nhưng Sở bảo chưa có hồ sơ. Bảo tàng Hà Nội 12 năm nay rồi, nhà văn hóa quận Hà Đông 14 năm rồi, đổ cho nhau không giải quyết vấn đề gì. "Các đồng chí phải trả lời cái này. Một mình anh Hồng không làm được, chúng ta không nên luẩn quẩn vấn đề này và phải làm rõ trách nhiệm” - ông Bảo nêu rõ.

Công viên văn hóa 20 năm chưa triển khai?

Tại phiên giải trình, một loạt các công trình văn hóa cấp quận, phường chậm tiến độ cũng được các đại biểu đặt ra. Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Phú Xuyên) nêu câu hỏi: "Dự án Công viên văn hóa thể thao quận Đống Đa được phê duyệt từ 2001, đến nay hơn 20 năm vẫn chậm triển khai? Các đơn vị kiến nghị cụ thể gì để thực hiện dự án?".

Ông Lê Tuấn Định, Chủ tịch UBND quận Đống Đa, cho biết dự án công viên Đống Đa có từ năm 1998, có quyết định thu hồi đất tại 3 phường, trong quá trình giải phóng mặt bằng đã triển khai được 132 hộ với diện tích trên 9.000 m2 và khoảng 10.000 m2 tại khu bãi đất lấn chiếm. Sau khi giải phóng mặt bằng, quận đã sử dụng một một phần đất xây trạm điện, sân bóng, trường học… Năm 2007, thành phố có văn bản giao chủ đầu tư đề xuất lập quy hoạch, đầu tư xây dựng công viên văn hoá, tuy nhiên từ đó đến nay chưa thực hiện. Khó khăn vướng mắc chính là về giải phóng mặt bằng, vướng mắc về chế độ chính sách tái định cư, giá đền bù chưa thỏa đáng. Năm 2019, quận đã có 2 văn bản báo cáo Sở Quy hoạch - Kiến trúc (QH-KT) để báo cáo UBND TP về rà soát, điều chỉnh quy hoạch. Năm 2021, TP đã có văn bản giao Sở QH-KT chủ trì phối hợp với Viện Quy hoạch xây dựng và các quận liên quan rà soát, báo cáo về dự án.

Thông tin thêm về vấn đề này, ông Nguyễn Trúc Anh, Giám đốc Sở QH-KT Hà Nội, cho hay dự án công viên văn hóa Đống Đa đã có khoảng 20 năm nhưng chưa triển khai. Về bản chất có thể thấy khó khăn vướng mắc lớn nhất là công tác giải phóng mặt bằng. Với quỹ đất 8,5 ha của giai đoạn 1 của công viên Đống Đa, việc giải phóng mặt bằng mới triển khai được 1,9 ha... Năm 2017, TP đã giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án, tuy nhiên cũng vì vướng mắc giải phóng mặt bằng mà dự án chưa triển khai.

Năm 2021, trên cơ sở kiến nghị của cử tri, Bí thư Thành ủy Hà Nội và UBND TP đã chỉ đạo, Sở QH-KT cùng 2 quận Ba Đình và Đống Đa tổ chức rà soát một số dự án đã triển khai giai đoạn 1, trong đó có bãi đỗ xe Thái Hà, trường mầm non, trung tâm chiếu phim Quốc gia. Các bên cũng đang tập trung hoạch định lại phạm vi ranh giới dự án.

Riêng vấn đề giải phóng mặt bằng, tới đây, 2 quận Đống Đa và Ba Đình cần làm rõ căn cứ pháp lý đối với các hộ dân sử dụng đất hiện nay đang trong khu vực công viên để Sở QH-KT có rà soát về ranh giới mới. Sở QH-KT và Viện Quy hoạch xây dựng sẽ có kiến nghị với TP về ranh giới mới của dự án. Nếu 2 quận đáp ứng được tiến độ rà soát dự án trong nửa đầu năm 2022, Sở sẽ trình UBND TP về phương án điều chỉnh dự án công viên văn hóa Đống Đa...

Tại phiên giải trình, các đại biểu HĐND cũng đã nêu ra hàng loạt dự án chậm triển khai, lãng phí rất lớn về đất đai như: Công viên Kim Quy (huyện Đông Anh), Dự án công viên Hello Kitty nằm trên khu "đất vàng" gần hồ Tây, Dự án Công viên Bắc Linh Đàm...