Đã có cách chống ngập lụt ở "đảo ngọc" Phú Quốc?

Ngày 16-8, tại TP Rạch Giá, UBND huyện Phú Quốc phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Kiên Giang tổ chức buổi họp báo cung cấp thông tin liên quan đến tình hình ngập lụt ở Phú Quốc và công tác khắc phục hậu quả trong thời gian tới.

Lãnh đạo huyện Phú Quốc cho rằng phần lớn nhà dân bị ngập lụt là do xây cất tạm bợ ở khu vực vùng sâu, vùng xa. Ảnh: Trường Giang

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Mai Văn Huỳnh, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc, cho rằng tình trạng ngập lụt vừa qua ở huyện đảo này là nằm ngoài dự báo của các cơ quan chuyên môn cũng như chính quyền địa phương. Tuy nhiên, do kịp thời triển khai công tác ứng phó nên không thiệt hại về người. Tổng thiệt hại về tài sản của người dân cũng như hạ tầng giao thông trên toàn huyện ước hơn 107 tỉ đồng. Một số khu vực bị ngập sâu cục bộ như tại thị trấn Dương Đông, Bến Tràm (vùng trũng nhất), Cây Thông Trong và tại Bãi Trường (xã Dương Tơ).

Đặc biệt, do gặp phải gió xoáy phức tạp nên đã có 30 chuyến bay đến và đi Phú Quốc bị hủy để đảm bảo an toàn cho hành khách. Phần lớn những hộ dân có nhà bị ngập sâu thuộc diện di dân từ nhiều nơi khác đến Phú Quốc làm ăn nên chọn những diện tích đất có giá rẻ ở vùng sâu, vùng xa để tạm cư khoảng 10 năm trở lại đây. Cũng chính vì vậy mà công tác cứu hộ, cứu nạn của các lực lượng chức năng thêm phần khó khăn nhưng tuyệt đối không để người dân nào bị đói, lạnh trong những ngày bị ngập lụt.

Nói về nguyên nhân ngập lụt, ông Huỳnh cho rằng do Phú Quốc có đến 63% diện tích đất là khu vực rừng, núi và phần còn lại thuộc đất đồng bằng với 4 bề là biển rộng bao la. Biến đổi khí hậu lần này khác những lần trước, mưa không ngớt suốt cả tuần lễ. Riêng 2 ngày 6-8 và 7-8 là nặng nhất với tổng lượng mưa đo được cao gấp 7 lần trận lụt năm 1978. Đặc biệt, cũng chính vào thời điểm này, hiện tượng gió mùa Tây Nam ập đến làm triều cường dâng cao hơn 1,6 m làm cho lượng nước từ các sông, suối bị dội ngược lại ở các cửa biển.

"Ngoài diễn biến bất thường của thời tiết thì công tác quản lý xây dựng, đô thị cũng bộc lộ yếu kém hoặc không xử lý kịp thời những trường hợp người dân tự ý bao chiếm, xây dựng công trình lấn suối, tôn nền ít nhiều cũng làm cản trở ảnh hưởng đến dòng chảy. Đây là những hạn chế không thể chối cãi. Trong khi đó, hệ thống thoát nước hiện hữu đã bị vô hiệu hóa trước sự phát triển của nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh, du lịch. Tuy nhiên, tất cả những vấn đề này vẫn còn trong tầm tay xử lý của chúng tôi", ông Huỳnh khẳng định.

Cũng theo lãnh đạo huyện Phú Quốc, trong thời gian tới, các ngành chức năng sẽ cùng địa phương thực hiện ngay việc khơi thông dòng chảy, động viên người dân tự giác tháo gỡ những công trình xây cất trái phép hoặc buộc phải cưỡng chế. Bên cạnh đó, nhờ các nhà khoa học đánh giá tình hình và đưa ra dự báo về nước biển dâng, khí hậu cực đoan để địa phương có kế hoạch điều chỉnh lại quy hoạch. Phú Quốc cũng đề nghị UBND tỉnh Kiên Giang có đoàn nghiên cứu thường xuyên theo dõi hiện tượng ngập lụt này nếu còn tái diễn sẽ có biện pháp khắc phục ngay nhằm tránh thiệt hại đến mức thấp nhất do lũ lụt gây ra.

"Trước mắt, chúng tôi đã thành lập tổ xử lý "nóng" các trường hợp vi phạm đối với những hộ tự ý xây cất nhà hay công trình lấn sông, suối. Đồng thời có nhiều giải pháp ngắn và trung hạn với quyết tâm đưa Phú Quốc sớm trở thành trung tâm nghỉ dưỡng chất lượng cao. Đối với hạ tầng giao thông bị hư hỏng sau trận ngập lụt lịch sử vừa qua thì chúng tôi đang kêu gọi các doanh nghiệp cùng với địa phương khắc phục theo hình thức xã hội hóa để phục vụ du lịch", ông Mai Văn Huỳnh cho biết thêm.

Còn theo ông Lê Quốc Anh, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Kiên Giang, trước mắt đề nghị Phú Quốc thực hiện nghiêm túc các kế hoạch đã được triển khai với sự giám sát của người dân và cả báo chí trong việc khơi thông lại dòng chảy, ngăn chặn việc lấn chiếm sông, suối, kênh rạch. Buộc các nhà đầu tư phải thực hiện việc đấu nối hệ thống thoát nước để tránh tình trạng ngập cục bộ dẫn đến chậm tiến độ thi công.

"Về lâu dài, chúng tôi đề nghị UBND huyện Phú Quốc cùng các sở ngành liên quan sớm lập ngay bản đồ ngập úng do mưa như vừa qua để từ đó có kịch bản thích ứng phù hợp nhất. Một số chuyên gia cũng đã đề xuất Phú Quốc nên có hệ thống thoát nước dạng kênh hở bằng bê tông để vừa tạo cảnh quan và giảm chi phí đầu tư", ông Anh nói.