Đề nghị báo cáo Bộ Chính trị về đề xuất lập khu thương mại tự do ở Hải Phòng

Chiều 11-10, tiếp tục phiên họp thứ 4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết Quốc hội về cơ chế đặc thù cho Hải Phòng, Nghệ An, Thừa Thiên - Huế.

Trình bày báo cáo tóm tắt dự thảo Nghị quyết Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết Chính phủ đề xuất xây dựng khu thương mại tự do tại Hải Phòng.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày báo cáo tóm tắt dự thảo Nghị quyết Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng - Ảnh: Quochoi.vn

Khu thương mại tự do là khu vực có ranh giới địa lý xác định, do Quốc hội quyết định thành lập, được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá, có mô hình quản lý được tổ chức phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do theo quy định của Nghị quyết này và pháp luật có liên quan. Khu thương mại tự do được tổ chức thành các khu chức năng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do.

Theo dự thảo Nghị quyết, sẽ tổ chức nghiên cứu và triển khai xây dựng khu thương mại tự do tại TP Hải Phòng trên cơ sở đánh giá, phân tích mô hình quản lý, các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới và phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới.

Bên cạnh đó, Chính phủ quy định về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá, mô hình quản lý phù hợp đối với khu thương mại tự do tại TP Hải Phòng, báo cáo UBTVQH cho ý kiến trước khi thực hiện, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, hiện nay khu thương mại tự do chưa được áp dụng ở Việt Nam, các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành chưa đề cập đến khái niệm này. Đồng thời, qua nghiên cứu một số khu thương mại tự do thành công trên thế giới cho thấy việc hình thành khu thương mại tự do là một yêu cầu tất yếu. Đặc biệt, thời gian vừa qua chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các khu thương mại tự do ở UAE, Singapore và Trung Quốc.

Đại diện cơ quan thẩm tra, ông Nguyễn Phú Cường, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách, cho biết thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy đề xuất của Chính phủ thể hiện sự quyết tâm, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của Chính phủ và TP Hải Phòng. Tuy nhiên, về một số khía cạnh cần được nghiên cứu thận trọng.

Theo ông Nguyễn Phú Cường, căn cứ vào quy định của hệ thống pháp luật hiện hành cho thấy, đây là mô hình hoàn toàn mới ở Việt Nam, chưa có văn bản quy định về mô hình khu thương mại tự do (hiện mới chỉ có mô hình khu công nghiệp, khu kinh tế mở, khu chế xuất…).

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo thẩm tra - Ảnh: Quochoi.vn

Xét về định hướng, hiện Nghị quyết số 45 của Bộ chính trị mới chỉ quy định: "Tập trung nghiên cứu, đánh giá, phân tích các cơ chế, chính sách, kinh nghiệm, cách làm hay ở trong nước và quốc tế, đặc biệt là các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới, để có thể vận dụng phù hợp với điều kiện của TP Hải Phòng".

Trong khi đó, việc quy định hình thành khu thương mại tự do là vấn đề quan trọng, không chỉ dưới giác độ kinh tế mà còn liên quan đến yếu tố quốc phòng, an ninh, hội nhập, ổn định chính trị và trật tự, an toàn xã hội.

Theo cơ quan thẩm tra, việc thành lập khu thương mại tự do không chỉ dừng ở phạm vi của cơ chế, chính sách đặc thù riêng lẻ mà gắn với việc xây dựng các thể chế, thiết chế pháp luật có tác động lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng.

Chính vì vậy, Thường trực Ủy ban Tài Chính - Ngân sách cho rằng, Chính phủ cần báo cáo Bộ Chính trị xem xét, chấp thuận về chủ trương trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định.