Giữ rừng gỗ quý bằng hương ước

Từ TP Vinh, để đến bản Na Hang phải vượt hơn 200 km. Men theo những lối mòn với cây dại chằng chịt, chúng tôi vào khu vực rừng đinh hương ở bản Na Hang, chứng kiến hàng loạt cây đinh hương lớn, nhỏ mọc kín cả cánh rừng. Nhiều cây cao tới 20 m, tán che mát cả một vùng rộng lớn.

Theo người dân Na Hang, vào đầu những năm 1990, cũng như nhiều khu rừng khác ở Nghệ An, khu rừng đinh hương của bản liên tục bị lâm tặc đột nhập. Nhiều cây đinh hương quý có tuổi đời hàng trăm năm bị đốn hạ không thương tiếc. Trước nguy cơ khu rừng đinh hương bị xóa sổ, năm 1994, người dân bản Na Hang đã tự nguyện lập quy ước bảo vệ khu rừng. Từ đó, người dân đều có ý thức chăm sóc, bảo vệ rừng đinh hương.

"Dân bản ai cũng chấp hành hương ước, nhờ vậy mà khu rừng đinh hương quý không bị chặt phá. Nếu không có hương ước thì khu rừng khó được bảo vệ tốt như vậy" - ông Lương Văn Nam, dân bản Na Hang, khẳng định.

Nhờ có hương ước và “biệt đội” bảo vệ rừng do người dân lập ra mà nhiều cây đinh hương lớn ở bản Na Hang không bị xâm hại

Theo người dân địa phương, cánh rừng nguyên sinh do người dân bản Na Hang khoanh nuôi, bảo vệ hiện có gần 100 cây đinh hương từ 70 năm tuổi trở lên; riêng những cây nhỏ vài năm tuổi không đếm xuể.

Để bảo vệ khu rừng đinh hương quý, đội tuần tra (5-6 người) của bản Na Hang thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát. Ông Kha Văn Ót, Trưởng bản Na Hang, bày tỏ: "Khu rừng đinh hương là tài sản chung của cả bản. Tất cả người dân trong bản đều có trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ khu rừng. Nhiều năm nay, không có cây đinh hương nào ở Na Hang bị chặt phá. Chỉ những cây chết, gãy hay được phép của bản, người dân mới mang về làm nhà".

Ông Lô Văn Quang, Chủ tịch MTTQ xã Mai Sơn, khẳng định: "Nhờ hương ước bảo vệ rừng và việc người dân thường xuyên tổ chức tuần tra mà khu rừng đinh hương ở bản Na Hang đã được bảo vệ nguyên vẹn. Giờ đây, không chỉ Na Hang mà người dân các bản khác trong xã cũng đồng lòng bảo vệ khu rừng gỗ quý của địa phương mình".

Ngoài khu rừng đinh hương ở bản Na Hang được người dân chung tay gìn giữ, tại xã Tam Đình, huyện Tương Dương, một khu rừng săng lẻ nguyên sinh hàng trăm hecta với hàng ngàn cây có đường kính 1-2 m, cao 20-30 m cũng được bảo vệ nghiêm ngặt theo cách người dân tự lập ra hương ước.

"Khi người dân đồng lòng, những cánh rừng sẽ được bảo vệ. Đây là cách tốt nhất để giữ rừng hiện nay" - ông Nguyễn Hải Âu, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Tương Dương, nhìn nhận.