Gỡ thế bí cho Tây Nguyên bằng đường cao tốc

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể đã làm việc với UBND tỉnh Đắk Nông về phát triển hạ tầng giao thông, trong đó có việc xây dựng đường cao tốc Đắk Nông - TP HCM dài 110 km.

Phá thế độc đạo

Theo UBND tỉnh Đắk Nông, tỉnh hiện chỉ có một phương thức vận tải đường bộ; còn đường sắt, đường hàng không chưa được đầu tư xây dựng; đường sông do khó khăn về địa hình nên khai thác không đáng kể.

Ông Nguyễn Bốn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, mong muốn Bộ GTVT xem xét cho xây dựng đường cao tốc dài 110 km kết nối Đắk Nông với TP HCM để phá thế độc đạo về giao thông, tạo bước đột phá trong việc phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh quốc phòng, nhất là phục vụ sản xuất, khai thác, vận chuyển bauxite. Đồng thời, đề nghị Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương sớm triển khai xây dựng đường cao tốc qua Tây Nguyên, trong đó ưu tiên triển khai trước đoạn tuyến từ TP HCM - Đắk Nông - Đắk Lắk.

Quốc lộ 26 nối Đắk Lắk với Khánh Hòa lòng đường chật hẹp, mất nhiều thời gian di chuyển. Ảnh: CAO NGUYÊN

Chia sẻ về điều này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng không có đường sắt, đường hàng không, đường thủy nội địa nên giao thông kết nối Đông, Tây còn rất hạn chế, chưa có đường kết nối trực tiếp, ngắn nhất từ TP Gia Nghĩa đến các cảng biển khiến việc phát triển Đắk Nông hết sức khó khăn. Bộ GTVT chủ trương cho xây dựng đường cao tốc Gia Nghĩa xuống Chơn Thành (tỉnh Bình Phước) theo hình thức đối tác công tư (PPP). Đề nghị Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh nghiên cứu, sau đó tính toán chia giai đoạn đầu tư. Có thể trong giai đoạn 1, mức độ đầu tư vừa phải, xây dựng 2 làn xe. Sau đó, trong thời gian khai thác sẽ tính tới đầu tư lên 4 làn xe và hoàn thiện tuyến cao tốc.

"Để tuyến cao tốc sớm được triển khai, Đắk Nông cần nghiên cứu, tận dụng các thế mạnh của địa phương để kêu gọi nhà đầu tư. Bởi nếu không có nhà đầu tư thì rất khó thực hiện, vì kinh phí rất lớn" - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.

Bắt tay cùng kiến nghị

Đó là chuyện vừa xảy ra đối với 3 tỉnh Gia Lai, Bình Định, Kon Tum khi vừa ký kết tờ trình chung gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho xây dựng tuyến cao tốc Quy Nhơn (Bình Định) - Pleiku (Gia Lai).

Tuyến đường cao tốc này dài khoảng 160 km, đã được quy hoạch, kết nối khu vực duyên hải miền Trung và Tây Nguyên. Dự kiến, điểm đầu giao với Quốc lộ 1 tại huyện Tuy Phước (Bình Định), điểm cuối giao tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây khu vực TP Pleiku. Tuyến cao tốc này sẽ có quy mô 4 làn xe, đi song song với Quốc lộ 19 hiện hữu, kinh phí đầu tư dự kiến là 56.000 tỉ đồng từ nguồn vốn ngân sách, vốn vay ODA, thu hút từ các thành phần kinh tế với nhiều hình thức.

Trong đó, giai đoạn 1 (2021-2025), sẽ làm trước 2 làn xe, giải phóng mặt bằng 4 làn xe…với kinh phí 40.000 tỉ đồng. Giai đoạn hai (2020-2030) sẽ đầu tư hoàn chỉnh tuyến đường theo quy hoạch với quy mô 4 làn xe.

Theo tờ trình được chủ tịch UBND 3 tỉnh nói trên ký, Bình Định là địa phương có vị trí quan trọng trong việc kết nối các quốc gia trong khu vực và quốc tế, nằm ở trung điểm của trục giao thông thông đường sắt và đường bộ Bắc - Nam, đồng thời là cửa ngõ ra biển Đông gần nhất và thuận lợi nhất của Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và Đông Bắc Thái Lan thông qua cảng biển quốc tế Quy Nhơn.

Còn tỉnh Gia Lai nằm ở trung tâm vùng tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia. Thủ tướng Chính phủ đã quy hoạch xây dựng, phát triển vùng Gia Lai tới năm 2035, tầm nhìn tới năm 2050 trở thành trung tâm khu vực Bắc Tây Nguyên và động lực trong vùng tam giác phát triển 3 nước Việt Nam - Lào - Campuchia, có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Tỉnh Gia Lai có Khu Kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh nằm giáp với Campuchia được xác định là vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh.

Tuyến cao tốc Quy Nhơn - Pleiku có tính chất đặc biệt quan trọng, phát huy lợi thế về vị trí địa kinh tế cả tỉnh Gia Lai, Bình Định và Kon Tum, tạo bước đột phá chiến lược về kết cấu hạ tầng. "Nếu được xây dựng, tuyến đường sẽ tạo trục cao tốc thông qua hệ thống các cảng biển của khu vực duyên hải miền Trung, kết nối biển Đông với khu vực tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia, vươn xa hơn kết nối với các nước Thái Lan, Myanmar" - lãnh đạo 3 tỉnh nói trên nhấn mạnh trong tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ.

Đây cũng là tuyến đường cao tốc ngang kết nối với các tuyến cao tốc dọc (đường cao tốc Bắc - Nam) sẽ góp phần hoàn chỉnh mạng đường bộ cao tốc Việt Nam.